289
دانشنامه قرآن و حديث 8

حديث

۳۹۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :پنج چيز است كه جز در مؤمنِ راستين ، گرد نمى آيند و خداوند به سبب آنها بهشت را بر او واجب مى گرداند : روشنايى در دل ، فهم در اسلام ، پارسايى در دين ، دوست داشتن مردم ، و خوش سيمايى .

۳۹۲.امام على عليه السلامـ در نامه ايشان به محمّد بن ابى بكر و مردم مصر ـ :بر شما باد پروامندى از خداوند ؛ چرا كه پروامندى (تقوا) ، چنان خيرى را گرد هم مى آورد كه چيزى جز آن ، گرد هم نمى آورد و خيرى را با آن مى توان به دست آورد كه با غير آن ، به دست نمى آيد ؛ يعنى خير دنيا و آخرت . خداوند عز و جلمى فرمايد : «و به آنان كه پرهيزگار بوده اند ، گفته مى شود : پروردگارتان چه چيزى فرو فرستاد؟ مى گويند : «خوبى» . براى آنان كه در اين دنيا نيكى كرده باشند ، [پاداش] نيكويى است ، و قطعا سراى آخرت ، بهتر است ، و چه نيكوست سراى پرهيزگاران!» .
بدانيد ـ اى بندگان خدا ـ كه مؤمن ، براى سه [نوع] پاداش ، كار مى كند : يا براى خير دنيا ؛ زيرا خداوند براى كار او ، در همين دنيا نيز پاداشش مى دهد . خداوند سبحان در باره ابراهيم عليه السلام فرمود : «و مزدش را در دنيا به او داديم . در آخرت نيز از نيكان است» . پس هر كه براى خداوند متعال ، كار كند ، مزد او را در دنيا و آخرت ، عطايش مى فرمايد و در هر دو جا ، گرفتارى هاى او را بر طرف مى سازد . خداوند عز و جل ، خود فرموده است : «اى بندگان من كه ايمان آورده ايد! از پروردگارتان پروا كنيد . براى آنان كه در اين دنيا خوبى كرده اند ، نيكى اى خواهد بود ، و زمين خدا فراخ است . بى ترديد، شكيبايان ، پاداش خود را بى حساب و به تمام ، خواهند يافت» . پس آنچه خداوند در دنيا به ايشان بدهد ، در آخرت بابت آن ، از ايشان حساب نمى كشد . خداوند عز و جل فرموده است : «براى كسانى كه نيكى كنند ، نيكى اى است و افزونى» . [مقصود از] «نيكى» ، بهشت است و «افزونى» ، همان دنياست .
و يا براى خير آخرت [كار مى كند] ؛ چرا كه خداوند عز و جل با هر كار نيك ، يك كار بد
[و گناه] را مى زدايد . خداى عز و جل فرموده است : «همانا كارهاى نيك ، گناهان را مى برند . اين ، پندى است براى پندآموزان» . حتّى [از اين بالاتر ،] به گونه اى است كه چون رستاخيز شود ، كارهاى نيكشان به حساب آنان منظور مى گردد و سپس به ازاى هر يك كار ، ده برابر تا هفتصد برابر ، به ايشان عطا مى كند . خداوند عز و جلفرموده است : «اين [اضافات] ، پاداشى است از جانب پروردگار تو و دِهِشى است حساب شده» و فرموده است : «آنان اند كه براى آنچه انجام داده اند ، پاداش دو برابر خواهند داشت و آنها در غرفه ها[ى بهشتى] آسوده خاطر خواهند بود» . پس ـ خدايتان رحمت كند ـ به چنين چيزى رغبت ورزيد و براى آن ، كار كنيد و به چنين پاداشى ، يكديگر را تشويق كنيد .
[نوع سوم از پاداش ، ويژه پرهيزگاران است .] بدانيد ـ اى بندگان خدا ـ كه پرهيزگاران ، به خير دنيا و آخرت دست مى يابند . با اهل دنيا در دنيايشان شريك اند ؛ امّا اهل دنيا با آنان در آخرتشان شريك نيستند . خداوند از دنيا چندان كه ايشان را بسنده كند و بى نيازشان گرداند ، براى ايشان روا ساخته است . خداوند ـ كه نامش ارجمند باد ـ فرموده است : «بگو : چه كسى زيورهاى خدا را كه براى بندگانش پديد آورده و روزى هاى پاك را حرام كرده است؟ بگو : اينها در زندگى دنيا ، از آنِ كسانى است كه ايمان آورده اند و در روز قيامت [نيز ]اختصاص به آنان دارد . اين گونه ، آيات [خود] را براى مردمانى كه مى دانند ، به روشنى بيان مى كنيم» .
در دنيا به بهترين وجه ، سكونت مى كنند و به بهترين گونه ، از آن مى خورند . با اهل دنيا در دنيايشان شريك اند ؛ [يعنى] همراه با آنان ، از خوراك هاى پاك و پاكيزه دنيا مى خورند ، از نوشيدنى هاى پاك مى نوشند ، از بهترين جامه ها مى پوشند ، در بهترين منزل ها مى نشينند ، با بهترين همسران ازدواج مى كنند ، و بر بهترين مركب ها سوار مى شوند . [خلاصه] همراه با اهل دنيا ، از لذّت دنيا بهره مند مى شوند و فردا نيز در جوار خدايند . نزد او آرزو مى كنند و خداوند هم آرزوهايشان را بر مى آورد و هيچ دعا [و درخواستى] از ايشان را رد نمى كند و هيچ بهره اى را از خوشى هاى آنان نمى كاهد .
پس ـ اى بندگان خدا ـ هر آن كس كه خِردى داشته باشد ، به چنين چيزى شوق مى ورزد ، و براى دستيابى به آن ، پروامندى از خداوند را در پيش مى گيرد . و البتّه هيچ نيرو و توانى نيست ، مگر از سوى خداوند .


دانشنامه قرآن و حديث 8
288

الحديث

۳۹۱.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :خَمسٌ لا يَجتَمِعنَ إلّا في مُؤمِنٍ حَقّا يوجِبُ اللّهُ لَهُ بِهِنَّ الجَنَّةَ : النّورُ فِي القَلبِ ، وَالفِقهُ فِي الإِسلامِ ، وَالوَرَعُ فِي الدّينِ ، وَالمَوَدَّةُ فِي النّاسِ ، وحُسنُ السَّمتِ فِي الوَجهِ. ۱

۳۹۲.الإمام عليّ عليه السلامـ في كِتابِهِ إلى مُحَمَّدِ بنِ أبي بَكرٍ وأهلِ مِصرَ ـ :عَلَيكُم بِتَقوَى اللّهِ ؛ فَإِنَّها تَجمَعُ مِنَ الخَيرِ ما لا يَجمَعُ غَيرُها ، ويُدرَكُ بِها مِنَ الخَيرِ ما لا يُدرَكُ بِغَيرِها ؛ مِن خَيرِ الدُّنيا وخَيرِ الآخِرَةِ ، قالَ اللّهُ عز و جل : « وَ قِيلَ لِلَّذِينَ اتَّقَوْاْ مَاذَا أَنزَلَ رَبُّكُمْ قَالُواْ خَيْرًا لِّلَّذِينَ أَحْسَنُواْ فِى هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَ لَدَارُ الْاخِرَةِ خَيْرٌ وَ لَنِعْمَ دَارُ الْمُتَّقِينَ » . ۲
اِعلَموا يا عِبادَ اللّهِ، أنَّ المُؤمِنَ يَعمَلُ لِثَلاثٍ مِنَ الثَّوابِ : إمّا لِخَيرِ ( الدُّنيا ) فَإِنَّ اللّهَ يُثيبُهُ بِعَمَلِهِ في دُنياهُ ؛ قالَ اللّهُ سُبحانَهُ لإِِبراهيمَ : «وَ ءَاتَيْنَاهُ أَجْرَهُ فِى الدُّنْيَا وَ إِنَّهُ فِى الْاخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ »۳ ، فَمَن عَمِلَ للّهِِ تَعالى أعطاهُ أجرَهُ فِي الدُّنيا وَالآخِرَةِ ، وكَفاهُ المُهِمَّ فيهِما . وقَد قالَ اللّهُ عز و جل : «يَاعِبَادِ الَّذِينَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ رَبَّكُمْ لِلَّذِينَ أَحْسَنُواْ فِى هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَ أَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةٌ إِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُم بِغَيْرِ حِسَابٍ »۴ ، فَما أعطاهُمُ اللّهُ فِي الدُّنيا لَم يُحاسِبهُم بِهِ فِي الآخِرَةِ . قالَ اللّهُ عز و جل : «لِّلَّذِينَ أَحْسَنُواْ الْحُسْنَى وَ زِيَادَةٌ»۵ ، فَالحُسنى هِيَ الجَنَّةُ ، وَالزِّيادَةُ هِيَ الدُّنيا .
( وإمّا لِخَيرِ الآخِرَةِ ) فَإِنَّ اللّهَ عز و جل يُكَفِّرُ بِكُلِّ حَسَنَةٍ سَيِّئَةً ؛ قالَ اللّهُ عز و جل : «إِنَّ الْحَسَنَاتِ
يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ ذَلِكَ ذِكْرَى لِلذَّاكِرِينَ »
۶ ، حَتّى إذا كانَ يَومُ القِيامَةِ حُسِبَت لَهُم حَسَناتُهُم ، ثُمَّ أعطاهُم بِكُلِّ واحِدَةٍ عَشرَ أمثالِها إلى سَبعِمِئَةِ ضِعفٍ ؛ قالَ اللّهُ عز و جل : «جَزَاءً مِّن رَّبِّكَ عَطَاءً حِسَابًا » ، ۷ وقالَ : «أُوْلَئِكَ لَهُمْ جَزَاءُ الضِّعْفِ بِمَا عَمِلُواْ وَ هُمْ فِى الْغُرُفَاتِ ءَامِنُونَ » . ۸ فَارغَبوا في هذا ـ رَحِمَكُمُ اللّهُ ـ وَاعمَلوا لَهُ ، وتَحاضّوا ۹ عَلَيهِ .
وَاعلَموا يا عِبادَ اللّهِ، أنَّ المُتَّقينَ حازوا عاجِلَ الخَيرِ وآجِلَهُ ؛ شارَكوا أهلَ الدُّنيا في دُنياهُم ، ولَم يُشارِكهُم أهلُ الدُّنيا في آخِرَتِهِم ؛ أباحَهُمُ اللّهُ مِنَ الدُّنيا ما كَفاهُم وبِهِ أغناهُم ؛ قالَ اللّهُ عَزَّ اسمُهُ : « قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِى أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَ الطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِىَ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ فِى الْحَيَاةِ الدُّنْيَا خَالِصَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْايَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ»۱۰
سَكَنُوا الدُّنيا بِأَفضَلِ ما سُكِنَت ، وأكَلوها بِأَفضَلِ ما اُكِلَت ؛ شارَكوا أهلَ الدُّنيا في دُنياهُم ، فَأَكَلوا مَعَهُم مِن طَيِّباتِ ما يَأكُلونَ ، وشَرِبوا مِن طَيِّباتِ ما يَشرَبونَ ، ولَبِسوا مِن أفضَلِ ما يَلبَسونَ ، وسَكَنوا مِن أفضَلِ ما يَسكُنونَ ، وتَزَوَّجوا مِن أفضَلِ ما يَتَزَوَّجونَ ، ورَكِبوا مِن أفضَلِ ما يَركَبونَ ؛ أصابوا لَذَّةَ الدُّنيا مَعَ أهلِ الدُّنيا ، وهُم غَدا جيرانُ اللّهِ ، يَتَمَنَّونَ عَلَيهِ فَيُعطيهِم ما تَمَنَّوهُ ، ولا يَرُدُّ لَهُم دَعوَةً ، ولا يَنقُصُ لَهُم نَصيباً مِنَ اللَّذَّةِ . فَإِلى هذا ـ يا عِبادَ اللّهِ ـ يَشتاقُ إلَيهِ مَن كانَ لَهُ عَقلٌ ، ويَعمَلُ لَهُ بِتَقوَى اللّهِ ، ولا حَولَ ولا قُوَّةَ إلّا بِاللّهِ . ۱۱

1.كنز الفوائد : ج ۲ ص ۱۰ ، بحارالأنوار : ج ۱ ص ۲۱۹ ح ۴۹ .

2.النحل : ۳۰ .

3.العنكبوت : ۲۷ .

4.الزمر : ۱۰ .

5.يونس : ۲۶ .

6.هود: ۱۱۴ .

7.النبأ: ۳۶ .

8.سبأ : ۳۷ .

9.الحَضّ على الشيء : الحثّ على الشيء (النهاية : ج ۱ ص ۴۰۰ «حضض») .

10.الأعراف : ۳۲ .

11.الأمالي للمفيد : ص ۲۶۱ ح ۳ ، الأمالي للطوسي : ص ۲۵ ح ۳۱ كلاهما عن أبي إسحاق الهمداني ، بحار الأنوار : ج ۷۷ ص ۳۸۶ ح ۱۱ وراجع : الغارات : ج ۱ ص ۲۳۴ ونهج البلاغة : الكتاب ۲۷ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 8
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي،عبدالهادي؛طباطبايي،سيد محمد کاظم؛افقي،رسول؛موسوي،سيد رسول؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 199976
صفحه از 545
پرینت  ارسال به