415
دانشنامه قرآن و حديث 8

۶۳۷.امام صادق عليه السلام :مؤمن ، در دين ، نيرومند است و در عين نرمى ، قاطع و ايمانش آميخته با يقين . در فهميدن [دين] ، آزمند است و در پيمودن راه راست ، با نشاط (كوشا) و در نيكوكارى ، پايدار . دانش را با بردبارى در آميخته و در عين برخوردارى از نرمش ، زيرك است . در [راه] حق ، سخاوتمند است و هنگام توانگرى ، جانب اعتدال را نگه مى دارد و در وقت نادارى ، خويشتندار است و در زمان قدرت يافتن [بر دشمن] ، با گذشت است . در طاعت خدا خلوص دارد و از شهوت پيروى نمى كند و در خواهش ها خويشتندار است . به جهاد ، آزمند است و با وجود كار ، نمازش را ترك نمى گويد و در سختى ها شكيباست .
در تكان ها محكم است و در ناملايمات ، شكيبا و در هنگام برخوردارى ، سپاس گزار . غيبت نمى كند ، تكبّر ندارد و پيوند خويشاوندى نمى بُرَد . سست و درشت خوى و خشن نيست و نگاهش از او پيشى نمى گيرد [بلكه در اختيار اوست ]و شكمش او را رسوا نمى كند و ميل جنسى اش بر او چيره نمى آيد . به مردم حسادت نمى ورزد . سرزنش مى شود ؛ ولى او سرزنش نمى كند . اسراف نمى كند و ستم ديده را يارى مى رساند و به بينوا رحم مى كند . نفْسش از او در رنج است و مردم از او در آسايش اند . عزّت دنيا را نمى خواهد و از خوارىِ آن ، بى تابى نمى كند . مردم در انديشه دنيايند و او سرگرم آخرت است . نه در قضاوتش نقصى ديده مى شود و نه در رأيش ضعفى و نه در دينش خرابى اى . هر كه با او مشورت كند ، راه نمايى اش مى كند و به آن كه كمكش كند ، كمك مى رساند ، و از هرزه گويى و رفتار جاهلانه مى گريزد .


دانشنامه قرآن و حديث 8
414

۶۳۷.عنه عليه السلام :المُؤمِنُ لَهُ قُوَّةٌ في دينٍ، وحَزمٌ في لينٍ ، وإيمانٌ في يَقينٍ ، وحِرصٌ في فِقهٍ ، ونَشاطٌ في هُدىً ، وبِرٌّ في استِقامَةٍ ، وعِلمٌ في حِلمٍ ، وكَيسٌ في رِفقٍ ، وسَخاءٌ في حَقٍّ ، وقَصدٌ في غِنىً ، وتَجَمُّلٌ في فاقَةٍ ، وعَفوٌ في قُدرَةٍ ، وطاعَةٌ للّهِِ في نَصيحَةٍ ، وَانتِهاءٌ في شَهوَةٍ ، ووَرَعٌ في رَغبَةٍ ، وحِرصٌ في جِهادٍ ، وصَلاةٌ في شُغُلٍ ، وصَبرٌ في شِدَّةٍ .
وفِي الهَزاهِزِ وَقورٌ ، وفِي المَكارِهِ صَبورٌ ، وفِي الرَّخاءِ شَكورٌ ، ولا يَغتابُ ولا يَتَكَبَّرُ ، ولا يَقطَعُ الرَّحِمَ ، ولَيسَ بِواهِنٍ ، ولا فَظٍّ ولا غَليظٍ ، ولا يَسبِقُهُ بَصَرُهُ ، ولا يَفضَحُهُ بَطنُهُ ، ولا يَغلِبُهُ فَرجُهُ ، ولا يَحسُدُ النّاسَ ، يُعَيَّرُ ولا يُعَيِّرُ ، ولا يُسرِفُ ، يَنصُرُ المَظلومَ ويَرحَمُ المِسكينَ ، نَفسُهُ مِنهُ في عَناءٍ ، وَالنّاسُ مِنهُ في راحَةٍ ، لا يَرغَبُ في عِزِّ الدُّنيا ، ولا يَجزَعُ مِن ذُلِّها ، لِلنّاسِ هَمٌّ قَد أقبَلوا عَلَيهِ ولَهُ هَمٌّ قَد شَغَلَهُ ، لا يُرى في حُكمِهِ نَقصٌ ، ولا في رَأيِهِ وَهنٌ ، ولا في دينِهِ ضَياعٌ ۱ ، يُرشِدُ مَنِ استَشارَهُ ، ويُساعِدُ من ساعَدَهُ ، ويَكيعُ ۲ عَنِ الخَنا وَالجَهلِ. ۳

1.قال العلّامة المجلسي قدس سره : أي دينه قويّ متين لا يضيع بالشكوك والشبهات ولابارتكاب السّيئات (بحار الأنوار : ج ۶۷ ص ۲۷۵) .

2.يكيع كيبيع ؛ بالياء المثناة التحتانية ، وفي بعض نسخ الخصال بالتاء المثناة الفوقانية ، وفي بعضها بالنون ، والكلّ متقاربة في المعنى ، قال في القاموس : كعت عنه أكيع وأكاع كيعا : إذا هبته وجبنت عنه ، وقال : كنع عن الأمر ـ كمنع ـ : هرب وجبن . وقال : كتع ـ كمنع ـ : هرب . وفي النهاية : الخناء : الفحش في القول .والجهل مقابل العلم أو السفاهة والسبّ (بحار الأنوار : ج ۶۷ ص ۲۷۵) .

3.الكافي: ج ۲ ص ۲۳۱ ح ۴، الخصال : ص ۵۷۱ ح ۲، صفات الشيعة : ص ۱۱۰ ح ۵۴، أعلام الدين : ص ۱۰۹ كلّها نحوه، بحارالأنوار : ج ۶۷ ص ۲۷۱ ح ۳ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 8
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي،عبدالهادي؛طباطبايي،سيد محمد کاظم؛افقي،رسول؛موسوي،سيد رسول؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 209180
صفحه از 545
پرینت  ارسال به