505
دانشنامه قرآن و حديث 8

فصل چهارم : آنچه شايسته اُنس گرفتن نيست

الف ـ خواهش هاى نفسانى

۱۱۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ در دعايى كه به سلمان فارسى آموخت ـ :معبودا! من با نفْس خويش خو گرفتم و خواهش هايم مرا در هلاكتگاه ها در افكندند و بلاها بر سر من آوردند . در عمرِ سپرى شده خود ، از او فرمان بردم و اكنون از من فرمان نمى برد . او را به راه راست مى خوانم ؛ ليكن از اطاعت من سر باز مى زند . بار خدايا ! به درگاه تو شِكوه مى كنم ، شِكوه ، تا كه به دادم رسى و نجاتم دهى .

ب ـ سراى نيستى

۱۱۷.امام على عليه السلام :در شگفتم از كسى كه خويشتن را شناخته است ، كه چگونه به سراى نيستى ، خو مى گيرد !

۱۱۸.امام على عليه السلام :بهترين اندرزگو ، مردگانى هستند كه مى بينيد پياده به سوى گورهايشان برده مى شوند ... به دنيا خو گرفتند و دنيا فريبشان داد ، و به آن اعتماد كردند ؛ امّا بر زمينشان زد .

۱۱۹.امام على عليه السلامـ در نامه اش به سلمان فارسى ، پيش از ايّام خلافتش ـ :دنيا به سان مار است كه پوستى نرم دارد ؛ امّا زهرش كُشنده است ... . در همان زمانى كه به دنيا بيشتر
اُنس گرفته اى ، بيشتر ، از آن بر حذر باش ؛ زيرا دنيادار ، هر گاه به شادى اى از آن دل بست ، دنيا او را از آن شادى به تلخكامى اى بُرد ، يا هر گاه اُنسى گرفت ، او را از آن حالت ، به تنهايى كشاند . بدرود !


دانشنامه قرآن و حديث 8
504

الفصل الرّابع : ما لا ينبغي الاُنس به

أ ـ شَهَواتُ النَّفسِ

۱۱۶.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ في دُعاءٍ عَلَّمَهُ سَلمانَ الفارِسِيَّ ـ :إلهي قَد أنِستُ إلى نَفسي ، وقَذَفَتني فِي المَهالِكِ شَهَواتي ، وتَعاطَت ما تَعاطَت ، وطاوَعتُها فيما مَضى مِن عُمُري ولا أجِدُها تُطيعُني ، أدعوها إلى رُشدِها فَتَأبى أن تُطيعَني ، وأشكو إلَيكَ رَبِّ ما أشكو لِتُصرِخَني وتَستَنقِذَني . ۱

ب ـ دارُ الفَناءِ

۱۱۷.الإمام عليّ عليه السلام :عَجِبتُ لِمَن عَرَفَ نَفسَهُ كَيفَ يَأنَسُ بِدارِ الفَناءِ . ۲

۱۱۸.عنه عليه السلام :كَفى واعِظا بِمَوتى عايَنتُموهُم ، حُمِلوا إلى قُبورِهِم غَيرَ راكِبينَ ... أنِسوا بِالدُّنيا فَغَرَّتهُم ، ووَثِقوا بِها فَصَرَعَتهُم . ۳

۱۱۹.عنه عليه السلامـ في كِتابِهِ إلى سَلمانَ الفارِسِيِّ قَبلَ أيّامِ خِلافَتِهِ ـ :إنَّما مَثَلُ الدُّنيا مَثَلُ الحَيَّةِ ؛ لَيِّنٌ مَسُّها ، قاتِلٌ سَمُّها ... وكُن آنَسَ ما تَكونُ بِها ، أحذَرَ ما تَكونُ مِنها ؛ فَإِنَّ صاحِبَها كُلَّمَا اطمَأَنَّ فيها إلى سُرورٍ أشخَصَتهُ عَنهُ إلى مَحذورٍ ، أو إلى إيناسٍ أزالَتهُ عَنهُ إلى إيحاشٍ ! وَالسَّلامُ . ۴

1.مهج الدعوات : ص ۳۷۸ ، بحار الأنوار : ج ۹۵ ص ۱۷۹ ح ۲۳ .

2.غرر الحكم : ج ۴ ص ۳۳۹ ح ۶۲۶۴ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۳۲۹ ح ۵۶۴۷ .

3.نهج البلاغة : الخطبة ۱۸۸ .

4.نهج البلاغة : الكتاب ۶۸ ، روضة الواعظين : ص ۴۸۳ وليس فيه ذيله من «أو إلى إيناسٍ ...» ، بحار الأنوار : ج ۳۳ ص ۴۸۴ ح ۶۸۹ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 8
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي،عبدالهادي؛طباطبايي،سيد محمد کاظم؛افقي،رسول؛موسوي،سيد رسول؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 188961
صفحه از 545
پرینت  ارسال به