145
دانشنامه قرآن و حديث 6

۱۴۳.امام على عليه السلام :راست بودنِ اَجَل (مرگ)، پرده از دروغ بودن آرزو، بر مى دارد.

۱۴۴.امام على عليه السلام :در شگفتم از كسى كه اختيار اَجَل خود را ندارد ، چگونه آرزويش را دراز مى گرداند!

۱۴۵.امام كاظم عليه السلامـ در سفارش به هِشام بن حَكَم ـ :اگر آمدن اَجَل را مى ديدى ، بى گمان ، آرزو را از ياد مى بردى.

۱۴۶.امام على عليه السلامـ در ديوان منسوب به ايشان ـ :در دنيا آرزو را دراز مى سازى؛ ولى نمى دانى
كه چون شب شود، آيا تا سپيده دَم مى مانى [يا نه]؟
بسا تن درست ، كه بى هيچ بيمارى اى در گذشت
و بسا بيمار، كه ساليان سال بزيست .
بسا جوانى كه شب و روز آسوده مى زيَد
بى خبر از آن كه كفنش بافته شده است .

د ـ اندرز دادن به خود

۱۴۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ در اندرزهايش به ابن مسعود ـ :اى پسر مسعود! آرزويت را كوتاه ساز و چون صبح خويش را آغازيدى ، بگو: به شب نمى رسم، و چون به شب وارد شدى ، بگو: به صبح نمى رسم. جدا شدن از دنيا را قطعى بدان و لقاى خدا را دوست بدار و ديدار او را ناخوش مدار؛ زيرا خداوند ، ديدارِ كسى را كه دوستدار ديدار او باشد ، دوست مى دارد و ديدارِ كسى را كه ديدار او را ناخوش داشته باشد، ناخوش مى دارد.

۱۴۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ در سفارش به ابو ذر ـ :اى ابوذر! چون صبح كردى ، خويشتن را وعده رسيدن به شب مده و چون به شب وارد شدى ، خود را وعده رسيدن به صبح مده . از سلامتت ، پيش از آن كه بيمار شوى، بهره برگير و [نيز] از زندگى ات ، پيش از مُردنت؛ زيرا نمى دانى فردا چه نام خواهى گرفت [ : مُرده يا زنده].


دانشنامه قرآن و حديث 6
144

۱۴۳.عنه عليه السلام :صِدقُ الأَجَلِ يُفصِحُ ۱ كِذبَ الأَمَلِ . ۲

۱۴۴.عنه عليه السلام :عَجِبتُ لِمَن لا يَملِكُ أجَلَهُ كَيفَ يُطيلُ أمَلَهُ ! ۳

۱۴۵.الإمام الكاظم عليه السلامـ في وَصِيَّتِهِ لِهِشامِ بنِ الحَكَمِ ـ :لَو رَأَيتَ مَسيرَ الأَجَلِ لَأَلهاكَ عَنِ الأَمَلِ. ۴

۱۴۶.الإمام عليّ عليه السلامـ فِي الدّيوانِ المَنسوبِ إلَيهِ ـ :
تُؤَمِّلُ فِي الدُّنيا طَويلاً فَلا تَدريإذا جَنَّ لَيلٌ هَل تَعيشُ إلى فَجرِ
فَكَم مِن صَحيحٍ ماتَ مِن غَيرِ عِلَّةٍو كَم مِن مَريضٍ عاشَ دَهرا إلى دَهرِ
و كَم مِن فَتىً يُمسي ويُصبحُ آمِناو قَد نُسِجَت أكفانُهُ وهُوَ لا يَدري۵

د ـ مَوعِظَةُ النَّفسِ

۱۴۷.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ في مَوعِظَتِهِ لابنِ مَسعودٍ ـ :يَابنَ مَسعودٍ ، قَصِّر أمَلَكَ ، فَإِذا أصبَحتَ فَقُل : إنّي لا اُمسي ، وإذا أمسَيتَ فَقُل : إنّي لا اُصبِحُ ، وَاعزِم عَلى مُفارَقَةِ الدُّنيا ، وأحِبَّ لِقاءَ اللّهِ ولا تَكرَه لِقاءَهُ ؛ فَإِنَّ اللّهَ يُحِبُّ لِقاءَ مَن أحَبَّ لِقاءَهُ ، ويَكرَهُ لِقاءَ مَن يَكرَهُ لِقاءَهُ. ۶

۱۴۸.عنه صلى الله عليه و آلهـ في وَصِيَّتِهِ لِأَبي ذَرٍّ ـ :يا أبا ذَرٍّ ، إذا أصبَحتَ فَلا تُحَدِّث نَفسَكَ بِالمَساءِ ، وإذا أمسَيتَ فَلا تُحَدِّث نَفسَكَ بِالصَّباحِ ، وخُذ مِن صِحَّتِكَ قَبلَ سُقمِكَ ، ومِن حَياتِكَ قَبلَ مَوتِكَ ؛ فَإِنَّكَ لا تَدري مَا اسمُكَ غَدا. ۷

1.أفصح عن الشيء إفصاحا : إذا بيّنه وكشفه (النهاية : ج ۳ ص ۴۵۰ «فصح») .

2.غرر الحكم : ج ۴ ص ۲۱۵ ح ۵۸۷۷ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۳۰۲ ح ۵۳۷۲ .

3.غرر الحكم : ج ۴ ص ۳۴۲ ح ۶۲۷۲ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۳۲۹ ح ۵۶۳۸ .

4.تحف العقول : ص ۳۹۹ ، بحار الأنوار : ج ۷۸ ص ۳۱۵ ح ۱ .

5.الديوان المنسوب إلى الإمام عليّ عليه السلام : ص ۲۵۸ ح ۱۸۱ .

6.مكارم الأخلاق : ج ۲ ص ۳۵۰ ح ۲۶۶۰ عن ابن مسعود ، بحار الأنوار : ج ۷۷ ص ۱۰۱ ح ۱ .

7.الأمالي للطوسي : ص ۵۲۶ ح ۱۱۶۲ ، عدّة الداعي : ص ۷۴ وليس فيه «و خذ من» إلى «قبل موتك» ، مكارم الأخلاق : ج ۲ ص ۳۶۴ ح ۲۶۶۱ كلّها عن أبي ذرّ ، بحار الأنوار : ج ۷۷ ص ۷۵ ح ۳ ؛ تاريخ دمشق : ج ۳۴ ص ۳۹۸ ح۷۰۴۲ عن عبد اللّه بن عمر ، إحياء العلوم : ج ۴ ص ۶۵۸ وفيه «قال رسول اللّه صلى الله عليه و آله لعبد اللّه بن عمر» .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 6
    سایر پدیدآورندگان :
    موسوي،سيد رسول؛حسيني،سيد رضا؛سبحاني نيا،محمّد تقي؛طباطبايي،سيد محمد کاظم؛برنجکار،رضا؛شيخي،حميد رضا؛خداياري،علي نقي
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 120988
صفحه از 576
پرینت  ارسال به