۲۰۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كس به ضرب شمشيرش مردم را به خويشتن فرا خوانَد و در ميان مسلمانان ، داناتر از او وجود داشته باشد، آن كس گم راه و مدّعى اى دروغين است.
۲۰۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هان! هر كس كوركورانه پيشوايىِ قومى را به دست گيرد و در ميان امّت ، كسى داناتر از او وجود داشته باشد، كافر است.
۲۰۲.امام على عليه السلام :اين عِلم ۱ را كسى جز اهل بينش و شكيب و آگاه از جايگاه هاى حق، در اختيار ندارد. پس هر فرمانى را كه به شما داده مى شود ، اجرا كنيد و از آنچه نهى مى شويد ، خوددارى ورزيد و در هيچ كارى ، شتاب مَوَرزيد تا آن كه [حقيقت] بر شما روشن شود؛ چرا كه ما براى هر كارى كه شما آن را نپسنديد و مخالف آن باشيد ، تغييرى (جاى گُزينى) داريم . ۲
۲۰۳.امام على عليه السلام :جريان كارها و احكام ، به دست عالمانِ علمْ آموخته از خداست كه امين حلال و حرام اويند.
۲۰۴.الكافىـ به نقل از ابو حمزه ـ :از امام باقر عليه السلام شنيدم كه مى فرمايد: «به خدا سوگند كه هيچ عالِمى [از عالمانِ پرورده خداوند] ، ۳ هرگز جاهل نيست، كه چيزى را بداند و چيزى را نداند».
سپس فرمود: «خداوند ، بزرگ تر و ارجمندتر و بزرگوارتر از آن است كه فرمانبرى از بنده اى را واجب كند كه علم آسمان و زمينش را از او باز داشته است» .
سپس فرمود: «اين ، از او باز داشته نمى شود».
1.مقصود، «احكام جنگ با مسلمانان و زمان و شرايط آن» است. در برخى نسخه ها «عَلَم» آمده است؛ يعنى: اين پرچم را .
2.در شرح الأخبار در متن عربى حديث، به جاى «غِيَرا»، «عُذرا» آمده است كه يعنى: «دليلى داريم»؛ امّا ابن ابى الحديد، در شرح اين عبارت، مى گويد: «يعنى امورى را كه معلوم است بايد با آنها مخالفت كرد و تغييرشان داد و شما با آن مخالف هستيد ، تغيير مى دهيم. يعنى من همانند عثمان نيستم كه بر ارتكاب و ادامه آنچه از آن نهى مى شوم ، اصرار ورزم ؛ بلكه هر آنچه را كه مسلمانان نپسندند و شرايط و شرع مقتضىِ تغيير آن باشند ، تغيير خواهم داد».
3.«هيچ عالمى...» يعنى كسى كه خداوند در كتاب خود ، او را به علم وصف كرده، يا عالمى كه خداوند اطاعت از او را بر مردم واجب فرموده، يا كسى كه شايسته است او را عالم بنامند. به قرينه آخر خبر، احتمال دوم، ظهور بيشترى دارد.
و «جاهل» ، يعنى: جاهل به هر آنچه مردم بدان نياز دارند. «چيزى را بداند و چيزى را نداند» ، بيان عبارت «جاهل» است. حاصل، آن كه: عالم حقيقى، كسى است كه به همه آنچه امّت بِدان نياز دارند ، دانا باشد وگر نه ، هيچ كس نيست كه چيزى نداند (مرآة العقول: ج۳ ص۱۳۴ ح۶) .
