447
دانشنامه قرآن و حديث 6

۲۹۵.صحيح البخارىـ به نقل از ابو موسى [اشعرى] ـ :من به همراه دو مرد اشعرى ، به نزد پيامبر صلى الله عليه و آله رفتيم . من گفتم : من نمى دانستم كه اين دو ، براى كارگزار شدن ، آمده اند .
[پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ] فرمود : «ما هرگز كارگزارىِ خود را به كسى كه خواهانِ آن است ، نمى سپاريم» .

9 / 3

وظيفه امام در برخورد با مردم

الف ـ دادگرى و نيكى كردن

قرآن

«خدا به دادگرى و نيكى كردن ، فرمان مى دهد» .

حديث

۲۹۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كس زمام كارى از كارهاى امّت مرا به دست گيرد و نيكو رفتار كند ، خداوند، هيبت او را در دل هاى ايشان مى افكند، و هر كس دست نيكى به سوى آنان بگشايد ، خداوند، محبّت او را در دل هاى ايشان قرار مى دهد، و هر كس از دست درازى كردن به دارايى هاى آنان باز ايستد ، خداوند، دارايى اش را بسيار مى گرداند، و هر كس دادِ ستم ديده را از ستمگر بستاند ، در بهشت، همراه من خواهد بود، و هر كس گذشتش بسيار باشد ، عمرش دراز مى شود ، و هر كس دادگستر باشد ، در برابر دشمنش يارى مى شود ، و هر كس از خوارىِ گناه به سرافرازىِ طاعت در آيد ، خداوند، او را بى هيچ اَنيسى ، اُنس مى دهد و بى هيچ عشيره اى ، قدرت مى بخشد و بى هيچ مالى ، كمكش مى كند .

۲۹۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كس زمامدار كارى از كارهاى امّت من شود و حُسن نيّت داشته باشد، احترام و هيبت داشتن دردل هاى آنان ، روزى اش مى شود ، و هر گاه دست نيكى و احسان به سوى آنان بگشايد ، محبوبيت نزد ايشان ، روزى اش مى شود ، و هر گاه دارايى هاى آنان را بسيار گردانَد ، خداوند، دارايىِ او را افزون مى گرداند ، و هر گاه دادِ ناتوان را از زورمند بستاند ، خداوند، حكومت او را نيرومند مى سازد ، و هر گاه دادگرى كند ، خداوند، عمر او را دراز مى گرداند .


دانشنامه قرآن و حديث 6
446

۲۹۵.صحيح البخاري عن أبي موسى :أقبَلتُ إلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه و آله ومَعي رَجُلانِ مِنَ الأَشعَرِيّينَ ، فَقُلتُ : ما عَمِلتُ ۱ أنَّهُما يَطلُبانِ العَمَلَ .
فَقالَ [رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله ] : لَن ـ أو : لا ـ نَستَعمِلَ عَلى عَمَلِنا مَن أرادَهُ. ۲

9 / 3

ما يَجِبُ عَلَى الإِمامِ في مُواجَهَةِ النّاسِ

أ ـ العَدلُ وَالإِحسانُ

الكتاب

«إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْاءِحْسَانِ» . ۳

الحديث

۲۹۶.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :مَن وَلِيَ مِن اُمورِ اُمَّتي شَيئا فَحَسُنَت سيرَتُهُ رَزَقَهُ اللّهُ الهَيبَةَ في قُلوبِهِم ، ومَن بَسَطَ كَفَّهُ إلَيهِم بِالمَعروفِ رَزَقَهُ اللّهُ المَحَبَّةَ مِنهُم ، ومَن كَفَّ عَن أموالِهِم وفَّرَ اللّهُ مالَهُ ، ومَن أخَذَ لِلمَظلومِ مِنَ الظالِمِ كانَ مَعي فِي الجَنَّةِ مُصاحِبا ، ومَن كَثُرَ عَفوُهُ مُدَّ في عُمُرِهِ ، ومَن عَمَّ عَدلُهُ نُصِرَ عَلى عَدُوِّهِ ، ومَن خَرَجَ مِن ذُلِّ المَعصِيَةِ إلى عِزِّ الطّاعَةِ آنَسَهُ اللّهُ بِغَيرِ أنيسٍ ، وأعَزَّهُ بِغَيرِ عَشيرَةٍ ، وأعانَهُ بِغَيرِ مالٍ. ۴

۲۹۷.عنه صلى الله عليه و آله :مَن وَلِيَ مِن أمرِ اُمَّتي شَيئا فَحَسُنَت سَريرَتُهُ ۵ رُزِقَ الهَيبَةَ مِن قُلوبِهِم ، وإذا بَسَطَ يَدَهُ لَهُم بِالمَعروفِ رُزِقَ المَحَبَّةَ مِنهُم ، وإذا وَفَّرَ عَلَيهِم أموالَهُم وَفَّرَ اللّهُ عَلَيهِ مالَهُ ، وإذا أنصَفَ الضَّعيفَ مِنَ القَوِيِّ قَوَّى اللّهُ سُلطانَهُ ، وإذا عَدَلَ مَدَّ اللّهُ في عُمُرِهِ. ۶

1.هكذا في المصدر ، والظاهر : «ما علمتُ» .

2.صحيح البخاري : ج ۲ ص ۷۸۹ ح ۲۱۴۲ وج ۶ ص ۲۵۳۷ ح ۶۵۲۵ ، صحيح مسلم : ج ۳ ص ۱۴۵۷ ح ۱۵ ، سنن أبي داود : ج ۳ ص ۳۰۰ ح ۳۵۷۹ ، مسند ابن حنبل : ج ۷ ص ۱۵۸ ح ۱۹۶۸۶ كلّها نحوه ، كنز العمّال : ج ۶ ص ۴۷ ح ۱۴۷۸۵ .

3.النحل : ۹۰ .

4.أعلام الدين : ص ۳۱۵ ، كنز الفوائد : ج ۱ ص ۱۳۵ و فيه «سريرته» بدل «سيرته» و «وقى» بدل «وفّر» وليس فيه «أعزّه بغير عشيرة» ، بحار الأنوار : ج۷۵ ص ۳۵۹ ح ۷۵ .

5.السَّريرَةُ : ما يُكتمُ ويُسَرّ (المعجم الوسيط : ج ۱ ص ۴۲۷ «سرر») .

6.نوادر الاُصول : ج ۱ ص ۳۵۶ عن ابن عبّاس ، كنز العمّال : ج ۶ ص ۱۴ ح ۱۴۶۳۱ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 6
    سایر پدیدآورندگان :
    موسوي،سيد رسول؛حسيني،سيد رضا؛سبحاني نيا،محمّد تقي؛طباطبايي،سيد محمد کاظم؛برنجکار،رضا؛شيخي،حميد رضا؛خداياري،علي نقي
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 120987
صفحه از 576
پرینت  ارسال به