493
دانشنامه قرآن و حديث 6

9 / 6

كلّيات وظايف امام

۳۸۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ به معاذ ، در هنگام فرستادن او به يمن ـ :اى معاذ! كتاب خدا را بديشان بياموز و آنان را بر خوى هاى نيك، پرورش ده . هر يك از مردم را در جايگاه خود بنشان ؛ نيك باشند يا بد ، و فرمان خدا را در باره آنان به كار بند و در زمينه فرمان او و اموال او ، از هيچ كس هراس مدار ؛ زيرا اينها در اختيار تو و مال تو نيست ، و امانت را ، در هر كم و بيشى ، به آنان باز گردان .
بر تو باد نرمش و بخشايش ، جز در مورد فرو نهادن حق ، كه [مبادا] نادان بگويد : حقّ خدا را فرو نهادى . در هر كارى كه ترسيدى از آن بر تو خرده گرفته شود ، دليل انجام دادن آن را براى كارگزارانت بگو تا تو را معذور بدارند [و بى جهت ، بر تو خرده نگيرند] . روش هاى [زمان] جاهليت را از ميان بردار ، مگر آنچه را كه اسلام روا شمرده است ، و اوامر اسلام را سراسر ، از خرد و كلان ، زنده بدار و بيشترين اهتمامت ، به نماز باشد ؛ زيرا نماز ، پس از اقرار به دين ، در رأس احكام اسلام است . خدا و فرداى قيامت را همواره به مردم يادآور شو و پياپى اندرز بده ؛ چرا كه اين كار ، آنان را در به كار بستنِ آنچه خدا دوست مى دارد ، تواناتر مى سازد . ديگر، آن كه همه جا آموزگاران را در ميان ايشان بگمار، و بندگى و پرستش آن خدايى را كن كه به سوى او باز مى گردى ، و در راه خدا ، از سرزنش هيچ سرزنشگرى باك مدار .

۳۸۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ در سفارش ايشان به على عليه السلام ، هنگامى كه او را به ناحيه اى روانه ساخت ـ :اى على! تو را با آن كه برايم بس عزيزى ، مى فرستم . پس هيچ وظيفه اى [و كارى] را به فردا وا مگذار ؛ زيرا در هر روز ، كار و وظيفه اى هست . براى مردم ، نشست عمومى بگذار و دون پايه را بر بلندپايه مقدّم بدار ، و ناتوان را بر قدرتمند ، و زنان را بر مردان ، و با كسى كه تو را در كارت سرگردان مى كند ، مشورت مكن، و از قرآن مشورت بخواه؛ چرا كه قرآن پيشواى توست .


دانشنامه قرآن و حديث 6
492

9 / 6

جَوامِعُ واجِباتِ الإِمامِ

۳۸۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ لِمُعاذٍ لَمّا بَعَثَهُ إلَى اليَمَنِ ـ :يا مُعاذُ ! عَلِّمهُم كِتابَ اللّهِ ، وأحسِن أدَبَهُم عَلَى الأَخلاقِ الصّالِحَةِ ، وأنزِلِ النّاسَ مَنازِلَهُم ؛ خَيرَهُم وشَرَّهُم ، وأنفِذ فيهِم أمرَ اللّهِ ، و لا تُحاشِ في أمرِهِ ولا مالِهِ أحَدا ، فَإِنَّها لَيسَت بِوِلايَتِكَ ولا مالِكَ ، وأَدِّ إلَيهِمُ الأَمانَةَ في كُلِّ قَليلٍ و كَثيرٍ .
وعَلَيكَ بِالرِّفقِ وَالعَفوِ في غَيرِ تَركٍ لِلحَقِّ ! يَقولُ الجاهِلُ : قَد تَرَكتَ مِن حَقِّ اللّهِ ، وَاعتَذِر إلى أهلِ عَمَلِكَ مِن كُلِّ أمرٍ خَشيتَ أن يَقَعَ إلَيكَ مِنهُ عَيبٌ ۱ حَتّى يَعذِروكَ ، وأمِت أمرَ الجاهِلِيَّةِ إلّا ما سَنَّهُ الإِسلامُ ، وأظهِر أمرَ الإِسلامِ كُلَّهُ صَغيرَهُ وكَبيرَهُ ، وَليَكُن أكثَرُ هَمِّكَ الصَّلاةَ ، فَإِنَّها رأسُ الإِسلامِ بَعدَ الإِقرارِ بِالدّينِ ، وذَكِّرِ النّاسَ بِاللّهِ وَاليَومِ الآخِرِ ، وَاتَّبِعِ المَوعِظَةَ ، فَإِنَّهُ أقوى لَهُم عَلَى العَمَلِ بِما يُحِبُّ اللّهُ ، ثُمَّ بُثَّ فيهِمُ المُعَلِّمينَ ، وَاعبُدِ اللّهَ الَّذي إلَيهِ تَرجِعُ ، ولا تَخَف فِي اللّهِ لَومَةَ لائِمٍ. ۲

۳۸۵.عنه صلى الله عليه و آلهـ في وَصِيَّتِهِ لِعَلِيٍّ عليه السلام عِندَما وَجَّهَهُ إلى بَعضِ الوُجوهِ ـ :يا عَلِيُّ ، قَد بَعَثتُكَ وأنَا بِكَ ضَنينٌ ۳ ، فَلا تَدَعَنَّ حَقّا لِغَدٍ فَإِنَّ لِكُلِّ يَومٍ ما فيهِ ، وَابرُز لِلنّاسِ ، وقَدِّمِ الوَضيعَ عَلَى الشَّريفِ ، وَالضَّعيفَ عَلَى القَوِيِّ ، وَالنِّساءَ قَبلَ الرِّجالِ ، ولا تُدخِلَنَّ أحَدا يَغلِبُكَ عَلى أمرِكَ ، وشاوِرِ القُرآنَ فَإِنَّهُ إمامُكَ. ۴

1.في تاريخ دمشق : «... في كُلِّ أمرٍ خَشيتَ أن يَقَعَ في أنفُسِهِم عَلَيكَ عَتبٌ ...» .

2.تحف العقول : ص ۲۵ ، بحار الأنوار : ج ۷۷ ص ۱۲۶ ح ۳۳ و راجع : تاريخ دمشق : ج ۵۸ ص۴۰۹ ح ۱۲۱۷۸ وتاريخ جرجان : ص۲۶۲ الرقم ۳۹۸ .

3.ضَنَّ بالشيء : بخل ، فهو ضَنين (المصباح المنير : ص ۳۶۵ «ضنن») .

4.نثر الدرّ : ج ۱ ص ۱۵۸ ، نزهة الناظر : ص ۳۴ ح ۳۶ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 6
    سایر پدیدآورندگان :
    موسوي،سيد رسول؛حسيني،سيد رضا؛سبحاني نيا،محمّد تقي؛طباطبايي،سيد محمد کاظم؛برنجکار،رضا؛شيخي،حميد رضا؛خداياري،علي نقي
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 134055
صفحه از 576
پرینت  ارسال به