۳۹۹.امام على عليه السلامـ در نامه اى به فرماندهان لشكر خود ـ :از بنده خدا ، على بن ابى طالب امير مؤمنان ، به نيروهاى مسلّح . امّا بعد، حكمران نبايد امتيازى كه به دست آورده و قدرتى كه به او ويژه گشته است، [رفتار] او را با رعيّت دگرگون سازد؛ بلكه بايد نعمتى كه خداوند، بهره او ساخته است ، وى را به بندگان او نزديك تر و به برادرانش مهربان تر گرداند.
بدانيد كه حقّ شما بر من ، آن است كه رازى را از شما نپوشانم ، مگر در مورد جنگ، و بدون رايزنى با شما ، كارى را انجام ندهم ، مگر در داورى [و حكم شرع] ^۱ و حقّ شما را از هنگام آن به تأخير نيندازم (/ حقّ شما را از آنچه بايد، كمتر نگزارم) و در رساندن آن ، درنگ نكنم و همه شما را در حق ، يكسان بدانم. پس هر گاه چنين رفتار كردم ، نعمت خدا بر شما ثابت گشته است [و شما رهين نعمت و منّت او ـ به خاطر وجود والىِ دادگر ـ شده ايد] .
حقّ من بر شما ، اين است كه از من فرمان ببريد و از فرا خوانم سر باز نزنيد، و در كارى كه به صلاح است ، كوتاهى نكنيد و در راه حق ، رنج ها و سختى ها را به جان بخريد، كه اگر در اين مسيرِ درستى كه گفتم ، حركت نكنيد ، هيچ كس نزد من خوارتر و بى مقدارتر از كژروان نخواهد بود و او را سخت كيفر خواهم داد و در اين كيفر ، رخصتى از من نخواهد ديد. پس اين [دستور] را از فرماندهانتان بگيريد و از آنان در آنچه خداوند با آن، كار شما را سامان مى بخشد، فرمان ببريد.

۳۹۹.عنه عليه السلامـ مِن كِتابٍ لَهُ إلى اُمَرائِهِ عَلَى الجُيوشِ ـ :مِن عَبدِ اللّهِ عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ أميرِ المُؤمِنينَ إلى أصحابِ المَسالِحِ ^۱ :
أمّا بَعدُ ، فَإِنَّ حَقّا عَلَى الوالي ألّا يُغيِّرَهُ عَلى رَعِيَّتِهِ فَضلٌ نالَهُ ، ولا طَولٌ ^۲ خُصَّ بِهِ ، وأن يَزيدَهُ ما قَسَمَ اللّهُ لَهُ مِن نِعَمِهِ دُنُوّا مِن عِبادِهِ ، وعَطفا عَلى إخوانِهِ .
ألا و إنَّ لَكُم عِندي ألّا أحتَجِزَ دونَكُم سِرّا إلّا فِي حَربٍ ، ولا أطوِيَ ^۳ دونَكُم أمرا إلّا في حُكمٍ ، ولا اُؤَخِّرَ لَكُم حَقّا عَن مَحَلِّهِ ، ولا أقِفَ بِهِ دونَ مَقطَعِهِ ، وأن تَكونوا عِندي فِي الحَقِّ سَواءً ، فَإِذا فَعَلتُ ذلِكَ وَجَبَت للّهِِ عَلَيكُمُ النِّعمَةُ ، ولي عَلَيكُمُ الطّاعَةُ ، وألّا تَنكُصوا ^۴ عَن دَعوَةٍ ، ولا تُفَرِّطوا في صَلاحٍ ، وأن تَخوضُوا الغَمَراتِ ^۵ إلَى الحَقِّ ، فَإِن أنتُم لَم تَستَقيموا لي عَلى ذلِكَ لَم يَكُن أحَدٌ أهوَنَ عَلَيَّ مِمَّنِ اعوَجَّ مِنكُم ، ثُمَّ اُعظِمُ لَهُ العُقوبَةَ ، ولا يَجِدُ عِندي فيها رُخصَةً ، فَخُذوا هذا مِن اُمرائِكُم ، وأعطوهُم مِن أنفُسِكُم ما يُصلِحُ اللّهُ بِهِ أمرَكُم. ^۶