205
دانشنامه قرآن و حديث 5

۷۷.امام على عليه السلامـ در مناظره اش با يهودىِ شامى كه به ايشان گفت : به سليمان ، سلطنتى داده شد كه براى احدى بعد از او سزاوار نيست ـ :همين طور است ؛ امّا به محمّد صلى الله عليه و آله برتر از آن داده شد. او فاصله يك ماه راه را در يك شب، طى كرد و از مسجد الحرام به مسجد الأقصى برده شد ، و به ملكوت آسمان ها ـ كه پنجاه هزار سال راه است ـ ، در كمتر از ثلثى از شبْ عروج كرد ، تا آن كه به پاى عرش رسيد و به عِلمْ نزديك شد و آويخت و ديباى نازك سبزرنگى از بهشت برايش آويزان گشت ، و نور ديده او را فرو پوشاند و عظمت پروردگارش را با دل خويش ، و نه ديده اش ، ديد و ميان او و آن [بهشت يا عظمت خداوند] به اندازه يك كمان يا كمتر فاصله بود .

۷۸.الكافىـ به نقل از يعقوب بن اسحاق ـ :به امام عسكرى عليه السلام نوشتم ... و پرسيدم : آيا پيامبر خدا صلى الله عليه و آله پروردگارش را ديد؟
امام عليه السلام مرقوم فرمود : «خداوند متعال ، از نور عظمت خويش ، تا دوست داشت ، به دل پيامبرش نشان داد» .

3 / 3 ـ 2

معناى ديدن خدا با دل

۷۹.امام صادق عليه السلام :اميرمؤمنان بر منبر كوفه سخنرانى مى كرد كه مردى به نام ذِعلِب ـ كه زبان آور ، سخنور و شجاع بود ـ برخاست و گفت : اى امير مؤمنان! آيا تو پروردگارت را ديده اى؟
فرمود : «واى بر تو ، اى ذعلب! من پروردگارى را كه نديده باشم ، عبادت نمى كنم» .
گفت : اى امير مؤمنان! چگونه او را ديده اى؟
فرمود : «واى بر تو ، اى ذعلب! چشم ها با نگاهِ سر او را نديده اند ؛ بلكه دل ها با حقايق ايمان [و تصديقات يقينى] ، او را ديده اند . واى بر تو ، اى ذعلب! پروردگارم چنان لطيف [و ناپيدا] است كه به لطافت [جسمانى] وصف نمى شود ، و چندان باعظمت است كه به عظمت ، وصف نمى گردد ، و آن سان بزرگ است كه به بزرگى ، وصف نمى شود ، و چنان سترگ است كه به درشتى [و غلظت جسمانى ]وصف نمى گردد . پيش از هر چيز است و گفته نمى شود كه : چيزى پيش از اوست . و پس از هر چيزى است و گفته نمى شود كه : بَعدى دارد . چيزها را خواسته است (/ خواهنده چيزهاست) ؛ امّا نه با كوشش [و تلاش ، آن گونه كه ويژگى بشر است] ، و دريابنده[ى باطن ها] است ؛ امّا نه با حيله . در همه اشيا هست ؛ امّا نه اين كه با آنها آميخته و يا از آنها جدا باشد . پديدار است ؛ امّا نه به نحو مباشرت (قابل رؤيت حسّى) . آشكار است ؛ امّا نه به نحو آشكار شدن [اشيا] براى چشم . دور است ، نه به مسافت ، [و ]نزديك است ، نه به نحو هم جوارى» .


دانشنامه قرآن و حديث 5
204

۷۷.الإمام عليّ عليه السلامـ في مُناظَرَتِهِ لِليَهودِيِّ الشَّامِيِّ ، وقَد قالَ لَهُ : فَإنَّ هذا سُلَيمانُ اُعطِيَ مُلكا لا يَنبَغي لِأَحَدٍ مِن بَعدِهِ ـ :لَقد كانَ كَذلِكَ ، ومُحَمَّدٌ صلى الله عليه و آله اُعطِيَ ما هُوَ أَفضَلُ مِن هذا ؛ إِنَّهُ اُسرِيَ بِهِ مِنَ المَسجِدِ الحَرامِ إِلَى المَسجِدِ الأَقصى مَسيرَةَ شَهرٍ ، وعُرِجَ بِهِ فِي مَلَكوتِ السَّماواتِ مَسيرَةَ خَمسينَ ألفَ عامٍ ، في أَقَلَّ مِن ثُلثِ لَيلَةٍ ، حَتَّى انتَهى إِلى ساقِ العَرشِ ، فَدَنا بِالعِلمِ ، فَتَدَلّى فَدُلِّيَ لَهُ مِنَ الجَنَّةِ رَفرَفٌ أخضَرُ ، وغَشِيَ النُّورُ بَصَرَهُ ، فَرَأى عَظَمَةَ رَبِّهِ عز و جل بِفُؤادِهِ ولَم يَرَها بِعَينِهِ ، فَكانَ كَقابِ قَوسَينِ بَينَهُ وبَينَها أو أدنى . ۱

۷۸.الكافي عن يعقوب بن إسحاق :كَتَبتُ إِلى أَبي مُحَمَّدٍ عليه السلام . . . وسَأَلتُهُ : هَل رَأى رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله رَبَّهُ ؟ فَوَقَّعَ عليه السلام : إِنَّ اللّهَ ـ تَبارَكَ وتَعالى ـ أرى رَسولَهُ بِقَلبِهِ مِن نورِ عَظَمَتِهِ ما أَحَبَّ . ۲

3 / 3 ـ 2

مَعنى رُؤيَةِ اللّهِ عز و جل بِالقَلبِ

۷۹.الإمام الصادق عليه السلام :بَينا أَميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام يَخطُبُ عَلى مِنبَرِ الكوفَةِ ، إِذ قامَ إِلَيهِ رَجُلٌ يُقالُ لَهُ : ذِعلِبٌ ، ذو لِسانٍ بَليغٍ فِي الخُطَبِ ، شُجاعُ القَلبِ ، فَقالَ : يا أَميرَ المُؤمِنينَ ، هَل رَأَيتَ رَبَّكَ؟
قالَ : وَيلَكَ يا ذِعلِبُ ، ما كُنتُ أَعبُدُ رَبّا لَم أَرَهُ .
فَقالَ : يا أَميرَ المُؤمِنينَ كَيفََرأَيتَهُ؟
قالَ : وَيلَكَ يا ذِعلِبُ ، لَم تَرَهُ العُيوُن بِمُشاهَدَةِ الأَبصارِ ولكِن رَأَتهُ القُلوبُ بِحَقائِقِ الإِيمانِ ، وَيلَكَ يا ذِعلِبُ ، إِنَّ رَبّي لَطيفُ اللَّطافَةِ لا يُوصَفُ بِاللُّطفِ ، عَظيمُ العَظَمَةِ لا يُوصَفُ بالعِظَمِ ، كَبيرُ الكِبرِياءِ لا يُوصَفُ بِالكِبَرِ ، جَليلُ الجَلالَةِ لا يُوصَفُ بِالغِلَظِ ، قَبلَ كُلِّ شَيءٍ لا يُقالُ شَيءٌ قَبلَهُ ، وبَعدَ كُلِّ شَيءٍ لا يُقالُ لَهُ بَعدٌ ، شاءَ الأَشياءَ لا بِهِمَّةٍ ، دَرّاكٌ ۳ لا بِخَديعَةٍ ، فِي الأَشياءِ كُلِّها غَيرُ مُتَمازِجٍ بِها ولا بائِنٌ مِنها ، ظاهِرٌ لا بِتَأويلِ المُباشَرَةِ ، مُتَجَلٍّ ۴ لا بِاستِهلالِ رُؤيَةٍ ، ناءٍ لا بِمَسافَةٍ ، قَريبٌ لا بِمُداناةٍ . ۵

1.الاحتجاج : ج ۱ ص ۵۲۱ ح ۱۲۷ عن الإمام الكاظم عن آبائه عليهم السلام ، بحار الأنوار : ج ۳ ص ۳۲۰ ح ۱۶ .

2.الكافي : ج ۱ ص ۹۵ ح ۱ ، التوحيد : ص ۱۰۸ ح ۲ ، بحار الأنوار : ج ۴ ص ۴۳ ح ۲۱ .

3.الدَّرْكُ : اللّحاق والوصول إلى الشيء (النهاية : ج ۲ ص ۱۱۴ «درك») .

4.الجَليّ : نقيض الخفيّ ، وتجلّى الشيء : انكشف (الصحاح : ج ۶ ص ۲۳۰۳ «جلا») .

5.الكافي : ج ۱ ص ۱۳۸ ح ۴ ، التوحيد : ص ۳۰۸ ح ۲ ، عن عبداللّه بن يونس ، الأمالي للصدوق : ص ۴۲۳ ح ۵۶۰ عن الأصبغ بن نباتة ، الإرشاد : ج ۱ ص ۲۲۴ من دون إسنادٍ إلى أحد من أهل البيت عليهم السلام ، بحار الأنوار : ج۴ ص ۲۷ ح ۲ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 5
    سایر پدیدآورندگان :
    موسوي،سيد رسول؛حسيني،سيد رضا؛سبحاني نيا،محمّد تقي؛طباطبايي،سيد محمد کاظم؛برنجکار،رضا؛شيخي،حميد رضا؛مسعودي،عبدالهادي
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 156790
صفحه از 583
پرینت  ارسال به