359
دانشنامه قرآن و حديث 5

۲۴۷.امام باقر عليه السلام :چيزى تعقّل مى شود كه ويژگى مخلوق را داشته باشد ، و خدا چنين نيست .

۲۴۸.امام صادق عليه السلام :قدرت خداوند ـ تبارك و تعالى ـ به اندازه درنمى آيد و بندگان ، از عهده وصف او بر نمى آيند و به كُنه دانش او و نهايت عظمتش نمى رسند . غير او چيزى نيست . او نور بى ظلمت ، راستى بى دروغ ، عدالت بى ستم و حقّ بى باطل است . ۱ از ازل چنين بوده و تا ابد ، چنين خواهد بود .

۲۴۹.امام كاظم عليه السلام :خِردها او را درنمى يابند ، و انديشه ها به او نمى رسند .

۲۵۰.امام رضا عليه السلام :خِردها او را به چنگ نمى آورند و اوهام بدو نمى رسند و ديدگان ، او را درنمى يابند و در اندازه نمى گنجد . بيان ، از وصف او ناتوان است و ديدگان ، از ديدنش در مانده اند و دگرگونى هاى صفات ، در او گم مى شوند . ۲ بى هيچ حجابى در حجاب است و بى هيچ پرده اى در پرده . شناخته شده است ، بى رؤيت و وصف شده است ، بى صورت .

۲۵۱.امام جواد عليه السلام :پروردگار ما ـ تبارك و تعالى ـ نه مانندى دارد ، نه ضدّى ، نه همتايى ، نه چگونگى اى ، نه پايانى ، و نه به چشم ديده مى شود . حرام [و قدغن ]گشته بر دل ها كه او را تشبيه كنند و بر وهم ها كه در اندازه اش بگنجانند و بر انديشه ها كه او را بسازند . او بسى برتر و والاتر از ابزار مخلوقش و نشانه هاى آفريدگانش است . بسيار بسيار ، بزرگ تر از چنين تصوّرى است .

۲۵۲.امام هادى عليه السلام :معبودا! خيال خيال پردازان ، سرگشته است و نگاه بينندگان ، كوتاه و
توصيفات توصيفگران ، نارسا و سخنان بيهوده گويان ، در رسيدن به مقام شگفت انگيز تو يا دست يافتن به جايگاه بلند تو ، از هم گسيخته .

1.نور محض ، راستى محض ، عدل محض و حقّ محض است .

2.يعنى : هر گونه وصفِ وصف كنندگان در حق او نارساست يا : صفات او حادث نيستند و صفت زايد بر ذات ندارد .


دانشنامه قرآن و حديث 5
358

۲۴۷.الإمام الباقر عليه السلام :إِنَّما يُعقَلُ ما كانَ بِصِفَةِ المَخلوقِ ، ولَيسَ اللّهُ كَذلِكَ . ۱

۲۴۸.الإمام الصادق عليه السلام :إِنَّ اللّهَ ـ تَبارَكَ وتَعالى ـ لا تُقَدَّرُ قُدرَتُهُ ، ولا يَقدِرُ العِبادُ عَلى صِفَتِهِ ، ولا يَبلُغونَ كُنهَ عِلمِهِ ولا مَبلَغَ عَظَمَتِهِ ، ولَيسَ شَيءٌ غَيرَهُ ، هُوَ نُورٌ لَيسَ فيهِ ظُلمَةٌ ، وصِدقٌ لَيسَ فيهِ كِذبٌ ، وعَدلٌ لَيسَ فيهِ جَورٌ ، وحَقٌّ لَيسَ فيهِ باطِلٌ ، كَذلِكَ لَم يَزَل ولا يَزالُ أَبَدَ الآبِدينَ . ۲

۲۴۹.الإمام الكاظم عليه السلام :إِنَّهُ لا تُقَدِّرُهُ العُقولُ ، ولا تَقَعُ عَلَيهِ الأَوهامُ . ۳

۲۵۰.الإمام الرضا عليه السلام :لا تَضبُطُهُ العُقولُ ، ولا تَبلُغُهُ الأَوهامُ ، ولا تُدرِكُهُ الأَبصارُ ، ولا يُحيطُ بِهِ مِقدارٌ . عَجَزَت دونَهُ العِبارَةُ ، وكَلَّت دونَهُ الأَبصارُ ، وضَلَّ فيهِ تَصاريفُ الصِّفاتِ . اِحتَجَبَ بِغَيرِ حِجابٍ مَحجوبٍ ، وَاستَتَرَ بِغَيرِ سِترٍ مَستورٍ ، عُرِفَ بِغَيرِ رُؤيَةٍ ، ووُصِفَ بِغَيرِ صورَةٍ . ۴

۲۵۱.الإمام الجواد عليه السلام :رَبُّنا ـ تبارَكَ وتَعالى ـ لا شِبهَ لَهُ ولا ضِدَّ ولا نِدَّ ، ولا كَيفَ ، ولا نِهايَةَ ، ولا تَبصارَ بَصَرٍ ، ومُحَرَّمٌ عَلَى القُلوبِ أَن تُمَثِّلَهُ ، وعَلَى الأَوهامِ أَن تَحُدَّهُ ، وعَلَى الضَّمائِرِ أَن تُكَوِّنَهُ ، جَلَّ وعَزَّ عَن أَداةِ خَلقِهِ وسِماتِ بَرِيَّتِهِ ، وتَعالى عَن ذلِكَ عُلُوّا كَبيرا . ۵

۲۵۲.الإمام الهادي عليه السلام :إِلهي تاهَت أَوهامُ المُتَوَهِّمينَ ، وقَصُرَ طَرفُ الطارِفينَ ، وتلاشَت أَوصافُ الواصِفينَ ، واضمَحَلَّت أَقاويلُ المُبطِلينَ عَنِ الدَّركِ لِعَجيبِ شَأنِكَ ، أَوِ الوُقوعِ بِالبُلوغِ إِلى عُلُوِّكَ . ۶

1.الكافي : ج ۱ ص ۱۰۸ ح ۱ ، الاحتجاج : ج ۲ ص ۱۶۸ ح ۱۹۶ ، التوحيد : ص ۱۴۴ ح ۹ كلّها عن محمّد بن مسلم ، بحار الأنوار : ج ۴ ص ۶۹ ح ۱۴ .

2.التوحيد : ص ۱۲۸ ج ۸ عن المفضّل بن عمر ، بحار الأنوار : ج ۳ ص ۳۰۶ ح ۴۴ .

3.التوحيد : ص ۷۶ ح ۳۲ عن محمّد بن أبي عمير وص ۷۹ ح ۳۴ عن أبي المعتمر مسلم بن أوس عن الإمام عليّ عليه السلام ، بحار الأنوار : ج ۴ ص ۲۹۶ ح ۲۳ .

4.الكافي : ج ۱ ص ۱۰۵ ح ۳ ، التوحيد : ص ۹۸ ح ۵ ، علل الشرائع : ص ۹ ح ۳ كلّها عن محمّد بن زيد ، بحار الأنوار : ج ۴ ص ۲۶۳ ح ۱۱ .

5.الكافي : ج ۱ ص ۱۱۷ ح ۷ ، التوحيد : ص ۱۹۴ ح ۷ وفيه «أقطار» بدل «تبصار بصر» و«تكيّفه» بدل «تكوّنه» ، الاحتجاج : ج ۲ ص ۴۶۸ ح ۳۲۱ نحوه وكلّها عن أبي هاشم الجعفري ، بحار الأنوار : ج ۴ ص ۱۵۴ ح ۱ .

6.التوحيد : ص ۶۶ ح ۱۹ عن سهل بن زياد ، الاحتجاج : ج ۲ ص ۴۸۵ ح ۳۲۵ ، بحار الأنوار : ج ۳ ص ۲۹۸ ح ۲۷ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 5
    سایر پدیدآورندگان :
    موسوي،سيد رسول؛حسيني،سيد رضا؛سبحاني نيا،محمّد تقي؛طباطبايي،سيد محمد کاظم؛برنجکار،رضا؛شيخي،حميد رضا؛مسعودي،عبدالهادي
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 158404
صفحه از 583
پرینت  ارسال به