453
دانشنامه قرآن و حديث 5

2 / 3 ـ 2

توحيد در ربوبيّت

الف ـ پروردگارى جز او نيست

۳۶۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اى خدا! معبودى جز تو نيست . يكتايى و بى انباز . معبودى جز تو نيست . تو پروردگارِ پروردگارانى . مالك بندگانى . صاحب گذشت و مجازاتى . به پروردگارى ات كه در آن بى همتايى ، از تو درخواست مى كنم كه به قدرتت ، مرا از آتش ، آزاد گردانى .

۳۶۴.امام على عليه السلامـ بخشى از خطبه ايشان در باره توحيد ـ :به آنچه آفريد ، علم داشت و آنچه را علم داشت ، آفريد . نه آنچه به درستى آفريده ، آفريدنش با انديشه و علمى حادث بوده است و نه آنچه نيافريده ، نيافريدنش به سبب آن بوده كه دست خوش شك [و شبهه] شده باشد ؛ ۱ بلكه [آنچه آفريد ، بر اساس ]حكم محتوم و دانشى استوار [و بدون شك و خطا] ، و فرمانى استوار بوده است . او در پروردگارى ، يكتاست و يكتايى را ويژه خود گردانيده است .

۳۶۵.امام على عليه السلامـ بخشى از خطبه ايشان در صفّين ـ :جز اين نيست كه من و شما ، بندگانِ مملوك پروردگارى هستيم كه جز او پروردگارى نيست و او بر ما چنان مالكيتى دارد كه ما خود بر خويش ، آن مالكيت را نداريم .

۳۶۶.امام صادق عليه السلام :خدا ، غايتِ كسى است كه او را غايت قرار داده است و مغيّا غير از غايت است . در پروردگارى ، يكتاست و خويشتن را به نامحدودى ، وصف كرده است .

۳۶۷.امام هادى عليه السلامـ در دعا ـ :اى آن كه در پروردگارى ، يگانه و در يكتايى ، منحصر به فرد است ! اى كسى كه روز به نام او روشن شده و نورها به واسطه او درخشيدن گرفته اند !

1.آنچه را آفريده و به درستى آفريده ، از همان ازل ، وجه صحّت آن را مى دانسته است ، نه اين كه با انديشيدن به آن دست يابد و اگر چيزى را نيافريده است ، به خاطر اين بوده كه مصلحت را در نيافريدن آن مى دانسته است ، نه اين كه در آفريدنش شك و شبهه اى داشته باشد .


دانشنامه قرآن و حديث 5
452

2 / 3 ـ 2

التَّوحيدُ فِي الرُّبوبِيَّةِ

أ ـ لا رَبَّ غَيرُهُ

۳۶۳.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :يا اللّهُ لا إِلهَ إِلّا أَنتَ وَحدَكَ لا شَريكَ لَكَ ، ولا إِلهَ غَيرُكَ ، أَنتَ رَبُّ الأَربابِ ، ومالِكُ الرِّقابِ ، وصاحِبُ العَفوِ وَالعِقابِ ، أَسأَ لُكَ بِالرُّبوبِيَّةِ الَّتِي انفَرَدتَ بِها أَن تُعتِقَني مِنَ النَّارِ بِقُدرَتِكَ . ۱

۳۶۴.الإمام عليّ عليه السلامـ مِن خُطبَةٍ لَهُ فِي التَّوحيدِ ـ :عَلِمَ ما خَلَقَ وخَلَقَ ما عَلِمَ لا بِالتَّفكيرِ في عِلمٍ حادِثٍ أَصابَ ما خَلَقَ ، ولا شُبهَةٍ دَخَلَت عَلَيهِ فيما لَم يَخلُق ، لكِن قَضاءٌ مُبرَمٌ ، وعِلمٌ مُحكَمٌ ، وأَمرٌ مُتقَنٌ ، تَوَحَّدَ بِالرُّبوبِيَّةِ ، وخَصَّ نَفسَهُ بِالوَحدانِيَّةِ . ۲

۳۶۵.عنه عليه السلامـ مِن خُطبَتِهِ بِصِفِّينَ ـ :فَإِنَّما أَنَا وأَنتُم عَبيدٌ مَملوكونَ لِرَبٍّ لا رَبَّ غَيرُهُ ، يَملِكُ مِنّا ما لا نَملِكُ مِن أَنفُسِنا . ۳

۳۶۶.الإمام الصادق عليه السلام :اَللّه غايَةُ مَن غَيّاهُ ، وَالمُغَيّى غَيرُ الغايَةِ ، تَوَحَّدَ بِالرُّبوبِيَّةِ ، ووَصَفَ نَفسَهُ بِغَيرِ مَحدودِيَّةٍ . ۴

۳۶۷.الإمام الهادي عليه السلامـ فِي الدُّعاءِ ـ :يا مَن تَفَرَّدَ بِالرُّبوبِيَّةِ ، وتَوَحَّدَ بِالوَحدانِيَّةِ ، يا مَن أَضاءَ بِاسمِهِ النَّهارُ ، وأَشرَقَت بِهِ الأَنوارُ . ۵

1.مهج الدعوات : ص ۱۰۰ ، بحار الأنوار : ج ۹۴ ص ۲۱۸ ح ۱۷ .

2.الكافي : ج ۱ ص ۱۳۶ ح ۱ عن الإمام الصادق عليه السلام ، التوحيد : ص ۴۳ ح ۳ عن الحصين بن عبدالرحمن عن أبيه عن الإمام الصادق عن أبيه عن جدّه عنه عليهم السلام وفيه «ولا بعلم حادث» بدل «في علم حادث» ، الغارات : ج ۱ ص ۱۷۵ عن إبراهيم بن إسماعيل اليشكري نحوه ، بحار الأنوار : ج ۴ ص ۲۷۰ ح ۱۵ .

3.الكافي : ج ۸ ص ۳۵۶ ح ۵۵۰ عن جابر عن الإمام الباقر عليه السلام ، نهج البلاغة : الخطبة ۲۱۶ ، بحار الأنوار : ج ۴۱ ص ۱۵۴ ح ۴۶.

4.التوحيد : ص ۵۸ ح ۱۶ ، بحار الأنوار : ج ۴ ص ۱۶۰ ح ۵ .

5.مهج الدعوات : ص ۸۲ ، بحار الأنوار : ج ۸۵ ص ۲۲۷ ح ۱ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 5
    سایر پدیدآورندگان :
    موسوي،سيد رسول؛حسيني،سيد رضا؛سبحاني نيا،محمّد تقي؛طباطبايي،سيد محمد کاظم؛برنجکار،رضا؛شيخي،حميد رضا؛مسعودي،عبدالهادي
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 157035
صفحه از 583
پرینت  ارسال به