2 / 3 ـ 3
توحيد در تدبير
الف ـ تنها خدا ، تدبير كننده امور عالم است
قرآن
«بگو : چه كسى شما را از آسمان و زمين ، روزى مى دهد ، يا چه كسى مالك گوش ها و ديده هاست ، و چه كسى زنده را از مُرده بيرون مى آورد و مُرده را از زنده خارج مى سازد ، و چه كسى كارها را تدبير مى كند؟ خواهند گفت : خدا . بگو : پس آيا پروا نمى كنيد؟» .
حديث
۳۷۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اى آن كه جز او كسى تدبير كننده امور نيست .
ب ـ دلايل بر وحدت تدبير
قرآن
«اگر در آن دو (آسمان و زمين) ، جز خدا ، خدايانى وجود داشت ، قطعاً آن دو تباه مى شدند . پس منزّه است خدا ، پروردگار عرش ، از آنچه وصف مى كنند» .
«خداوند ، هيچ فرزندى اختيار نكرده و با او هيچ خدايى [ديگر ]نيست كه اگر جز اين بود ، قطعاً هر خدايى ، آنچه را آفريده [بود] ، با خود مى بُرد و حتماً بعضى از آنان بر بعضى ديگر ، تفوّق مى جستند . منزّه است خدا از آنچه وصف مى كنند» .
«بگو : اگر چنان كه مى گويند ، با او خدايانى بود ، در آن صورت ، حتماً در صدد جستن راهى به سوى صاحب عرش بر مى آمدند . منزّه است او و از آنچه مى گويند ، بسى والاتر است» .
حديث
۳۷۲.تفسير القمّىـ در تبيين اين سخن خداوند متعال :«بگو : اگر ، چنان كه مى گويند ، با او خدايانى بود ، در آن صورت ، حتماً در صدد جستن راهى به سوى صاحب عرش بر مى آمدند»فرمود ـ :۱ اگر چنان كه مشركان معتقدند ، بت ها خدا بودند ، قطعاً به سوى عرش ، بالا مى رفتند .