461
دانشنامه قرآن و حديث 5

۳۷۶.امام صادق عليه السلامـ به مفضّل بن عمر ـ :اى مفضّل! نخستين نشان و دليل بر وجود آفريدگار ـ كه والاست پاكى او ـ ، آماده ساختن اين جهان هستى و تركيب اجزاى آن و دادن چنين نظمى به آن است ، به طورى كه اگر در باره اين جهان ، تأمّل و انديشه كنى و با خِرد خويش آن را بازشناسى ، خواهى ديد كه اين عالم ، به سان اتاقى است كه همه نيازمندى هاىِ بندگانش در آن مهيّا و آماده شده است . آسمان ، همچون سقفِ اتاق برافراشته است و زمين ، مانند فرش گسترده و ستارگان ، چون چراغ ها چيده و آراسته شده اند و گوهرها ، چون گنجينه ها [در دل زمين] اندوخته شده اند و هر چيزى در اين عالم ، براى غرضى آماده شده است و انسان ، مانند كسى است كه اين اتاق به مالكيت او درآمده و تمام آنچه در آن است ، در اختيار وى نهاده شده است . انواع گياهان در جهت نيازهاى او فراهم گشته و حيوانات گوناگون ، در جهت مصالح و منافع او به كار گرفته شده اند و اين همه ، آشكارا دلالت بر آن دارند كه جهان بر اساس نقشه و حكمت و نظم و هماهنگى آفريده شده است و آفريننده آن ، يكى است ، و هموست كه اجزاى اين عالم را با يكديگر ، تركيب و نظم بخشيده است .

۳۷۷.امام صادق عليه السلامـ از گفتار ايشان در باره توحيد كه پس از ذكر برخى نشانه هاى وجود خداوند سبحان ، ايراد فرمود ـ :همه اينها دلايلى است كه دل را به پروردگار پاك و بلندمرتبه ، ره نمون مى شوند ، و دل با خِرَد خويش ، پى مى برد كه تدبير كننده اين چيزها ، خداوند يكتا و مقتدر و حكيمى است كه ازلى و ابدى است ، و اگر در آسمان ها و زمين ها خدايان ديگرى در كنار خداوند پاك بودند ، بى گمان ، هر خدايى با خلق خود به سويى مى رفت [و دَم از استقلال مى زد] و بر يكديگر تفوّق مى جستند و هر يك از آنها در كار ديگرى اخلال مى كرد .
همچنين گوش ها كتاب هايى را كه مدبّر [عالم] ، در جهت تصديق [و تأييد] آنچه دل ها با خِرَدهايشان و توفيق خداوند دريافتند ، فرو فرستاد و نيز گفته هاى كسانى را كه خدا را حقيقتاً و به نداشتن فرزند و همسر و انباز شناختند ، نپوشيدند و آنچه را از زبان پيامبران شنيدند ، به دل رسانيدند .


دانشنامه قرآن و حديث 5
460

۳۷۶.الإمام الصادق عليه السلامـ لِلمُفَضَّلِ بنِ عُمَرَ ـ :يا مُفَضَّلُ ، أَوَّلُ العِبَرِ وَالأَدِلَّةِ عَلَى الباري جَلَّ قُدسُهُ تَهيِئَةُ هذَا العالَمِ وتَأليفُ أَجزائِهِ ونَظمُها عَلى ما هِيَ عَلَيهِ ؛ فَإِنَّكَ إِذا تَأَمَّلتَ العالَمَ بِفِكرِكَ ومَيَّزتَهُ بِعَقلِكَ وَجَدتَهُ كَالبَيتِ المَبنِيِّ المُعَدِّ فيهِ جَميعُ ما يَحتاجُ إِلَيهِ عِبادُهُ ، فَالسَّماءُ مَرفوعَةٌ كَالسَّقفِ ، وَالأَرضُ مَمدودَةٌ كَالبِساطِ ، وَالنُّجومُ مَنضودَةٌ كَالمَصابيحِ ، وَالجَواهِرُ مَخزونَةٌ كَالذَّخائِرِ ، وكُلُّ شَيءٍ فيها لِشَأنِهِ مُعَدٌّ ، وَالإِنسانُ كَالمُمَلَّكِ ذلِكَ البَيتَ ، وَالمُخَوَّلِ جَميعَ ما فيهِ ، وضُروبُ النَّباتِ مُهَيَّأَةٌ لِمَآرِبِهِ ، وصُنوفُ الحَيَوانِ مَصروفَةٌ في مَصالِحِهِ ومَنافِعِهِ ، فَفي هذا دَلالَةٌ واضِحَةٌ عَلى أَنَّ العالَمَ مَخلوقٌ بِتَقديرٍ وحِكمَةٍ ، ونِظامٍ ومُلائَمَةٍ ، وأَنَّ الخالِقَ لَهُ واحِدٌ ، وهُوَ الَّذي أَلَّفَهُ ونَظَمَهُ بَعضا إِلى بَعضٍ . ۱

۳۷۷.عنه عليه السلامـ مِن كَلامِهِ فِي التَّوحيدِ بَعدَ أَن ذَكَرَ بَعضَ آياتِ اللّهِ سُبحانَهُ ـ :فَكُلُّ هذا مِمّا يَستَدِلُّ بِهِ القَلبُ عَلَى الرَّبِّ سُبحانَهُ وتَعالى، فَعَرَفَ القَلبُ بِعَقلِهِ أَنَّ مَن دَبَّرَ هذِهِ الأَشياءَ هُوَ الواحِدُ العَزيزُ الحَكيمُ الَّذي لَم يَزَل ولا يَزالُ، وأَنَّهُ لَو كانَ فِي السَّماواتِ وَالأَرَضينَ آلِهَةٌ مَعَهُ سُبحانَهُ لَذَهَبَ كُلُّ إِلهٍ بِما خَلَقَ، ولَعَلا بَعضُهُم عَلى بَعضٍ، ولَفَسَدَ كُلُّ واحِدٍ مِنهُم عَلى صاحِبِهِ.
وكَذلِكَ سَمِعَتِ الأُذُنُ ما أَنزَلَ المُدَبِّرُ مِنَ الكُتُبِ تَصديقا لِما أَدرَكَتهُ القُلوبُ بِعُقولِها، وتَوفيقِ اللّهِ إِيّاها، وما قالَهُ مَن عَرَفَهُ كُنهَ مَعرِفَتِهِ بِلا وَلَدٍ ولا صاحِبَةٍ ولا شَريكٍ، فَأَدَّتِ الأُذُنُ ما سَمِعَت مِنَ اللِّسانِ بِمَقالَةِ الأَنبِياءِ إِلَى القَلبِ. ۲

1.بحار الأنوار : ج ۳ ص ۶۱ نقلاً عن توحيد المفضّل .

2.بحار الأنوار : ج ۳ ص ۱۶۵ نقلاً عن توحيد المفضّل .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 5
    سایر پدیدآورندگان :
    موسوي،سيد رسول؛حسيني،سيد رضا؛سبحاني نيا،محمّد تقي؛طباطبايي،سيد محمد کاظم؛برنجکار،رضا؛شيخي،حميد رضا؛مسعودي،عبدالهادي
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 160266
صفحه از 583
پرینت  ارسال به