۳۷۸.امام صادق عليه السلامـ در مناظره اش با زنديق ـ :اين سخن تو كه دو خدا وجود دارد ، از چند حال خارج نيست : يا هر دو قديم و نيرومندند ، يا هر دو ناتوان اند ، يا يكى نيرومند و ديگرى ناتوان است . اگر هر دو نيرومندند ، پس چرا يكى از آنها ديگرى را از ميدان به در نمى كند و تنهايى به تدبير [عالم ]نمى پردازد؟ اگر بگويى يكى از آنها نيرومند و ديگرى ناتوان است ، ثابت مى شود كه او ، همچنان كه ما مى گوييم ، يكى است ؛ زيرا دومى آشكارا ناتوان است . پس اگر بگويى : خدا دوتاست ، خالى از اين نيست كه يا هر دو از هر جهت برابرند ، يا از هر جهت ، جدا و متمايزند . امّا چون ما آفرينش را منظّم و فلك را در گردش و تدبير [جهان] را يكسان و شب و روز و خورشيد و ماه را [مرتّب] مى بينيم ، درستىِ كار و تدبير و هماهنگى آن ، دلالت مى كند بر اين كه مدبّر ، يكى است .
وانگهى ، اگر ادّعاى دو خدا كنى ، لازم مى آيد كه ميان آن دو ، شكافى (تمايزى) قايل شوى تا دو تا بودن آنها درست آيد . پس در اين صورت آن شكاف ، خود ، خدايى سوم و قديمى ميان آن دو باشد و در نتيجه ، سه خدا لازم مى آيد . و اگر ادّعاى سه خدا كنى ، همان چيزى لازم مى آيد كه در دو خدا گفتى ؛ يعنى ميانشان شكافى بايد باشد كه در اين صورت ، خدايان ، پنج تا مى شوند ، و به همين ترتيب ، شمارِ آنها تا بى نهايت مى رود .
۳۷۹.امام صادق عليه السلامـ هنگامى كه سؤال شد : دليل بر يكى بودن خدا ، چيست؟ ـ :پيوستگى [و هماهنگى ]تدبير و كامل بودن آفرينش ، چنان كه خداوند عز و جل ، مى فرمايد : «اگر در آن دو (آسمان ها و زمين) خدايانى جز خداى واحد بود ، آن دو تباه مى شدند» .
