۴۲۴.امام رضا عليه السلامـ از گفتار ايشان در باب يكتايى خداوند سبحان ـ :آن گاه كه هنوز مربوبى نبود ، معناى ربوبيّت در خداوند بود و زمانى كه هنوز مألوهى وجود نداشت ، حقيقت الوهيت در او بود .
1 / 1 ـ 2
معناى «اللّه »
۴۲۵.امام على عليه السلام :اللّه ، به معناى معبودى است كه خلق در او حيران اند و به او پناه برده مى شود . و خدا آن كسى است كه از دريافت ديده ها پنهان و از وهم ها و انديشه ها پوشيده است .
۴۲۶.امام زين العابدين عليه السلامـ در پاسخ سؤال از معناى «بسم اللّه الرحمن الرحيم» ـ :پدرم ، از برادرش حسن عليه السلام ، از پدرش امير مؤمنان عليه السلام برايم نقل كرد كه مردى رو به ايشان كرد و گفت : اى امير مؤمنان! مرا از معناى «بسم اللّه الرحمن الرحيم» آگاه كن .
ايشان فرمود : «اللّه ، بزرگ ترين نام خداوند عز و جل است ، و آن ، نامى است كه نهادنش بر غير خدا روا نيست ، و هيچ مخلوقى هرگز بدين نام ، ناميده نمى شود» .
مرد گفت : اللّه ، به چه معناست؟
فرمود : «اللّه ، يعنى كسى كه هر مخلوقى در هنگام نيازها و سختى ها ، وقتى اميدش از همه كس قطع و دستش از همه چيزْ جز او كوتاه مى شود ، به او پناه مى آورد ؛ چرا كه هر سركرده اى و هر متكبّرى در اين دنيا ، هر اندازه هم ثروت و قدرت داشته باشد و فرودستانش به او نيازمند باشند ، باز نيازهايى در مردم هست كه اين متكبّر ، از عهده برآوردن آنها بر نمى آيد ، و خود او نيز نيازهايى پيدا مى كند كه قادر به تأمين آنها نيست . لذا در هنگام ناچارى و نيازمندى اش ، به خدا روى مى آورد و چون گرفتارى اش برطرف شد ، به شرك ورزى خويش باز مى گردد . آيا نشنيده اى كه خداوند عز و جلمى فرمايد : «بگو : به من بگوييد اگر عذاب خدا يا رستاخيز ، شما را در يابد ، آيا جز خداى را مى خوانيد ، اگر راستگوييد؟ نه ، بلكه تنها او را مى خوانيد و او ـ اگر خواهد ـ اندوهى را كه به خاطر آن مى خوانيدش ، از شما باز مى گشايد و انبازى را كه براى خدا مى آريد ، خود از ياد مى بريد» .
خداوند عز و جل به بندگانش مى فرمايد : اى محتاجانِ رحمت من! من شما را همواره نيازمند خودم قرار دادم ، و هميشه بنده خوار خويشم ساختم . پس در هر كارى كه پيش مى گيريد و اميد به اتمام آن و رسيدن به انجامش داريد ، به من پناه بياوريد و از من يارى بطلبيد ؛ زيرا من اگر بخواهم چيزى را به شما عطا كنم ، هيچ كس نمى تواند به شما ندهد ، و اگر بخواهم چيزى را به شما ندهم ، غير من نمى تواند به شما عطا كند . پس من سزاوارترين كسى هستم كه بايد مورد درخواست قرار گيرد ، و شايسته ترين كسى هستم كه بايد به درگاهش تضرّع شود . بنا بر اين ، در هنگام شروع هر كار كوچك يا بزرگى ، بسم اللّه الرحمن الرحيم بگوييد ؛ يعنى در اين كار ، از خدايى كمك مى طلبم كه عبادت ، حقِّ جز او نيست ؛ خدايى كه هر گاه از او فريادخواهى شود ، به فرياد مى رسد و هر گاه صدا زده شود ، جواب مى دهد ؛ خداى مهرگسترى كه با گسترانيدن [سفره ]روزى ، بر ما مهر مى آورد ؛ خداى مهربانى كه در امور دين و دنيا و آخرتمان با ما مهربان است ؛ دين را براى ما سبك گردانيده و آن را آسان و كم زحمت قرار داده است و با جدا ساختن ما از دشمنانش ، بر ما رحمت آورده است» .
