۵۶۴.المحاسنـ به نقل از محمّد بن مثنّى حضرمى يا ديگرى ، كه سند آن را به پيامبر صلى الله عليه و آله يا يكى از اهل بيت عليهم السلام رسانده است ـ :هر گاه با كسى هم خوراك بودى و خواستى چنددانه چنددانه بخورى ، اين را به او بگو .
توضيح
ابن اثير در النهاية مى گويد :
و از همين معناست اين حديث كه : پيامبر صلى الله عليه و آله از «قِران» نهى كرد ، مگر اين كه فرد از رفيقش اجازه بگيرد . «اِقران» نيز روايت شده ؛ امّا اوّلى (قِران) درست تر است . قِران ، به اين معناست كه دو عدد خرما با هم خورده شود . از اين كار ، نهى شده است ؛ چون نشانگر نوعى حرص و ولع است و اين به حيثيت شخص لطمه مى زند و يا چون باعث تضييع حقّ رفيق و هم خوراكش مى شود .
بعضى گفته اند : به اين دليل ، پيامبر صلى الله عليه و آله از اين كار نهى فرمود كه در آن زمان ، مسلمانان در سختى معيشت و كمبود غذا به سر مى بردند ، و با اين حال ، مؤمنان از همان اندك با يكديگر مواسات مى كردند و چون براى خوردن ، گرد هم مى آمدند ، هر يك ديگرى را بر خود مقدّم مى داشت و ترجيح مى داد ؛ امّا چون ممكن بود در ميان جماعت ، كسى باشد كه سختْ گرسنه باشد و [به خاطر شدّت ضعفش] دو تا دو تا خرما در دهانش بگذارد يا لقمه بزرگ بر دارد ، پيامبر صلى الله عليه و آله به آنها مى فرمود كه در اين باره از ديگران اجازه بگيرند تا با رضايت خاطر آنها باشد .
و از همين معناست حديث جبله كه مى گويد : «ما در مدينه در لشكر عراق بوديم و ابن زبير به ما خرما جيره مى داد . ابن عمر بر ما مى گذشت و مى گفت : چنددانه چنددانه نخوريد ، مگر اين كه شخص از برادرش اجازه بگيرد» . علّتش هم اين است كه اين كار ، موجب تضييع حقّ ديگران مى شود ، در حالى كه آن خرماها به يكسان متعلّق به آنان است . همانند اين ، از ابو هريره نيز در باره اصحاب صُفّه روايت شده است . ۱
