داشت كه بى ترديد ، رياست مرد بر زن ، مطلق و نامحدود نيست ؛ بلكه محدود به مقرّرات شرعى و اخلاقى و مقيّد به رعايت حقوق متقابل زن و وظايف مشتركى است كه هر يك از مرد و زن در تحكيم بنياد خانواده به عهده دارند .
گفتنى است كه رعايت حقّ رياست شوهر ، آن قدر اهمّيت دارد كه بر پايه شمارى از احاديث ، يكى از عوامل بهشتى شدن زن شمرده شده است . ^۱

2 . امانتدارى در غياب شوهر

دومين وظيفه مهمّ زن ، اين است كه در غياب شوهر ، از هر جهت امانتدار باشد . قرآن كريم ، بانوان شايسته را چنين توصيف مى فرمايد :
«فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ . ²
پس زنان شايسته ، فرمان بردارند [و] به پاس آنچه خدا [براى آنان] حفظ كرده ، اسرار [شوهرانِ خود] را حفظ مى كنند» .
اين سخن ، در ادامه آيه قبل ، و اشاره به دومين وظيفه اختصاصى زن در زندگى خانوادگى است ، و ضمن تأكيد بر اين كه بانوان صالح و شايسته ، علاوه بر اين كه رياستِ شوهر را در اداره امور زندگى مى پذيرند و در برابر نظام خانواده تمكين مى نمايند ، نه تنها در حضور شوهر ، بلكه در غياب او نيز از هر جهت ، امانتدار عفّت خود و اسرار و اموال خانوادگى هستند و در برابر حقوقى كه خداوند متعال براى آنها مقرّر داشته ، وظايف خود را به خوبى انجام مى دهند و مرتكب خيانت نمى شوند ، چنان كه در حديثى از پيامبر صلى الله عليه و آله آمده است :
لِلرَّجُلِ عَلَى المَرأةِ أن تَلزَمَ بَيتَهُ ، وَ تَوَدَّدَهُ وَ تُحِبَّهُ وَ تُشفِقَهُ ، وَ تَجتَنِبَ سَخَطَهُ وَ تَتَّبِعَ مَرضاتَهُ ، وَ توفى بِعَهدِهِ وَ وَعدِهِ ، وتَتَّقى صَولاتِهِ ، وَ لا تُشرِكَ مَعَهُ أحَدا فى

«الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَآءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَآ أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ .^۱
مردان ، سرپرست زنان اند ، به دليل آن كه خداوند [از نظر اجتماعى] بعضى از آنان (انسان ها) را بر بعضى ديگر برترى بخشيده است ، و [نيز] از آن روى كه از اموال خويش [براى زنان] هزينه مى كنند» .
بى ترديد ، منظور از اين سخن ، اجازه دادن به مرد در جهت خودكامگى و تضييع حقوق زن نيست ؛ بلكه قرآن در عين حالى كه از نظر مديريتى ، مرد را بر زن ترجيح داده ، بر حقوق متقابل زن نيز تأكيد مى نمايد و مى فرمايد :
«وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِى عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ .^۲
و براى زنان بر عهده مردان ، حقوقى شايسته است ، مانند حقوقى كه [براى مردان ]بر عهده آنهاست و مردان بر آنها [از نظر رياست خانوادگى] برترى دارند» .
اين سخن ، بدين معناست كه همان طور كه حقوقى براى مرد وضع شده كه زن بايد آن را رعايت كند ، زن نيز حقوق مختلفى بر مرد دارد كه رعايت آن بر مرد ، لازم است . به تعبير ديگر ، وظيفه ، از حق جدا نيست . به همان اندازه كه زنان ، وظايفى در برابر شوهر دارند ، حقوقى نيز براى آنان مقرّر گرديده كه از تساوى اين حقوق با آن وظايف ، عدالت در باره آنان اجرا مى گردد .
بر اين پايه ، از نگاه قرآن ، تفاوت جسمى و روحى مرد و زن از يك سو و وجوب نفقه زن بر مرد از سوى ديگر ، زمينه ساز اعطاى حقّ مديريت خانواده به مرد ، و وجوب اطاعت زن از مرد در اداره امور خانوادگى است . البتّه بايد توجّه