151
دانشنامه قرآن و حديث 4

إذا تَزَوَّجَ الرَّجُلُ المَرأَةَ لِجَمالِها أو مالِها وُكِلَ إلى ذلِكَ ، وَ إذا تَزَوَّجَها لِدينِها رَزَقَهُ اللّهُ الجَمالَ وَ المالَ .۱
هر گاه مردى با زنى ، به خاطر زيبايى يا دارايى اش ازدواج كند ، به همان [ زيبايى يا دارايى ] واگذار مى شود ، و هر گاه به خاطر دينش با او ازدواج كند ، خداوند ، زيبايى و دارايى نيز روزى اش مى كند .
انگيزه هاى غير ارزشى در ازدواج ، چه از سوى زوجين و چه خانواده هايشان ، آفت اصلى ترين اركان تحكيم خانواده ـ يعنى محبّت و قداست ـ است. از اين رو، خانواده هايى كه دچار اين آفت اند، بيشتر در معرض فروپاشى قرار مى گيرند.

4 . ازدواج، پيش از رشد عقلى

هر چند احاديث اسلامى ، به خانواده ها تأكيد كرده اند كه هنگام بلوغ فرزندان ، زمينه ازدواج آنها را فراهم كنند ۲ و به جوانان نيز توصيه كرده اند كه براى حفظ پاك دامنى خود ، هر چه زودتر ازدواج نمايند ، ۳ امّا پيشوايان ما، ازدواج كودكان را ـ چنان كه در برخى از اقوام ، رسم بوده ـ مصلحت نمى دانند . از اين رو، طبق نقل كلينى رحمه الله، امام صادق عليه السلام در پاسخ پرسش هشام بن حَكم در باره اين موضوع، فرمود :
إذا زُوِّجوا وَ هُم صِغارٌ لَم يَكادوا يَتَأَلَّفوا .۴
چنانچه آنها را در خردسالى به ازدواج هم در آوريد ، به سختى ممكن است اُنس و اُلفتى ميان آنها برقرار شود .
اين سخن مى تواند به اين مفهوم باشد كه ازدواج ، پيش از رشد عقلى زوجين ،

1.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۳ ص ۳۱۲ ح ۹۶ .

2.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۳ ص ۲۷۱ (خانواده / فصل يكم / همسر دادن فرزندان) .

3.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۳ ص ۲۸۹ (خانواده / فصل يكم / جلوگيرى از فساد اخلاقى و اجتماعى) .

4.ر . ك : ص ۱۱۴ ح ۶۱۴ .


دانشنامه قرآن و حديث 4
150

آن است . از اين رو ، ازدواج كردن با هدف : تقويت طايفه، خودنمايى ، شهرت طلبى ، و بهره گيرى از ثروت يا موقعيت خانوادگى همسر ، ضدّ ارزش و نكوهيده شمرده شده است . ۱
موضوع قابل توجّه، اين است كه رعايت نكردن اين ادب ، آفت نهاد خانواده و زمينه ساز فروپاشى آن است . از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله روايت شده كه مى فرمايد:
لا تُزَوِّجُوا النِّساءَ عَلى قَراباتِهِنَّ ، فَإنَّهُ يَكونُ مِن ذلِكَ القَطيعَةُ .۲
زنان را [به خاطر تقويت روابط خويشاوندى] با خويشاوندانشان تزويج نكنيد ؛ زيرا اين كار ، به بريده شدن روابط خويشى مى انجامد .
و نيز روايت شده است كه فرمود:
مَن تَزَوَّجَ امرَأَةً لِعِزِّها لَم يَزِدهُ اللّهُ إلّا ذُلّاً ، وَ مَن تَزَوَّجَها لِمالِها لَم يَزِدهُ اللّهُ إلّا فَقرا ، وَ مَن تَزَوَّجَها لِحَسَبِها لَم يَزِدهُ اللّهُ إلّا دَناءَةً ، وَ مَن تَزَوَّجَ امرَأَةً لَم يَتَزَوَّجها إلّا لِيَغُضَّ بَصَرَهُ ، أو لِيُحصِنَ فَرجَهُ ، أو يَصِلَ رَحِمَهُ ، بارَكَ اللّهُ لَهُ فيها وَ بارَكَ لَها فيهِ .۳
هر كس با زنى ، به خاطر قدرتش ازدواج كند ، خداوند ، جز بر خوارى او نمى افزايد ، و هر كس با زنى ، به خاطر دارايى اش ازدواج كند ، خداوند ، جز بر نادارى او نمى افزايد ، و هر كس با زنى ، به خاطر بزرگ زادگى اش ازدواج كند ، خداوند ، جز بر پستى او نمى افزايد ، و هر كس با زنى ، فقط براى اين ازدواج كند كه چشمش را [ از حرام و نامحرم ] فرو بپوشانَد ، يا دامنش را پاك نگه دارد ، يا پيوند خويشاوندى اش را برقرار بدارد ، خداوند ، در آن مرد و زن براى يكديگر بركت مى دهد .
و در حديثى از امام صادق عليه السلام آمده است كه :

1.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۳ ص ۳۱۱ (خانواده / فصل يكم / آداب ازدواج و تشكيل خانواده) .

2.ر . ك : ص ۱۱۴ ح ۶۱۵ .

3.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۳ ص ۳۱۰ ح ۹۱ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 4
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي،عبدالهادي؛موسوي،سيد رسول؛پسنديده،عباس؛مجيدي،غلام حسين؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 228076
صفحه از 573
پرینت  ارسال به