385
دانشنامه قرآن و حديث 4

۱۵۰.حلية الأولياءـ به نقل از وُهَيب بن وَرد ـ :به ما رسيده است كه ابليس پليد ، بر يحيى بن زكريّا عليه السلام آشكار شد و بدو گفت : من مى خواهم تو را نصيحت كنم .
يحيى عليه السلام گفت : «دروغ مى گويى . تو خيرخواه من نيستى ؛ امّا مرا از فرزندان آدم خبر ده» .
ابليس گفت : آنان در نزد ما بر سه دسته اند :
دسته اى از آنان بيشترين زحمت را براى ما دارند . آنان را مى فريبيم و بر آنان مسلّط مى شويم ؛ امّا بلافاصله به استغفار و توبه پناه مى برند و همه زحمات ما را تباه مى كنند . دوباره به سراغشان مى رويم و دوباره آنها همان مى كنند . بنا بر اين ، نه از آنان نااميد مى شويم و نه به مرادمان مى رسيم . بدين جهت ، در رنج و زحمتيم .
دسته دوم ، در دست ما به سانِ گويى هستند كه در دست كودكان شماست . هر گونه كه بخواهيم ، آنها را به اين سو و آن سو مى افكنيم . اينها ، خود ، زحمت ما را كم كرده اند .
دسته سوم ، مانند تو معصوم هستند و ما نمى توانيم با آنها كارى بكنيم .
يحيى گفت : «به هر حال ، آيا تاكنون بر من چيره گشته اى؟» .
گفت : نه ، بجز يك بار و آن هنگامى بود كه مشغول خوردن غذايى شدى ، و من پيوسته آن را برايت لذيذ جلوه مى دادم ، تا آن كه بيش از اندازه اى كه مى خواستى ، خوردى و در نتيجه آن شب خوابيدى و بر خلاف شب هاى پيش ، براى نماز بر نخاستى .
يحيى به او گفت : «زين پس ، تا زنده ام ، هرگز از غذايى ، سير نخواهم خورد» .
آن ناپاك به او گفت : من نيز زين پس ، هرگز آدميزادى را نصيحت نخواهم كرد .


دانشنامه قرآن و حديث 4
384

۱۵۰.حلية الأولياء عن وُهَيبِ بن الوَرد :بَلَغَنا أنَّ الخَبيثَ إبليسَ تَبَدّى لِيَحيَى بنِ زَكَرِيّا عليه السلام ، فَقالَ لَهُ : إنّي اُريدُ أن أنصَحَكَ .
فَقالَ : كَذَبتَ ، أنتَ لا تَنصَحُني ، ولكِن أخبِرني عَن بَني آدَمَ .
فَقالَ : هُم عِندَنا عَلى ثَلاثَةِ أصنافٍ . أمّا صِنفٌ مِنهُم : فَهُم أشَدُّ الأَصنافِ عَلَينا ، نُقبِلُ حَتّى نَفتِنَهُ ونَستَمكِنَ مِنهُ ، ثُمَّ يَفزَعُ إلَى الاِستِغفارِ وَالتَّوبَةِ فَيُفسِدُ عَلَينا كُلَّ شَيءٍ أدرَكنا مِنهُ ، ثُمَّ نَعودُ لَهُ فَيَعودُ ، فَلا نَحنُ نَيأَسُ مِنهُ ، ولا نَحنُ نُدرِكُ مِنهُ حاجَتَنا ، فَنَحنُ مِن ذلِكَ في عَناءٍ . وأمَّا الصِّنفُ الآخَرُ : فَهُم في أيدينا بِمَنزِلَةِ الكُرَةِ في أيدي صِبيانِكُم ، نُلقيهِم كَيفَ شِئنا ، قَد كَفَونا أنفُسَهُم . وأمَّا الصِّنفُ الآخَرُ : فَهُم مِثلُكَ مَعصومونَ لا نَقدِرُ مِنهُم عَلى شَيءٍ .
فَقالَ لَهُ يَحيى : عَلى ذلِكَ ، هَل قَدَرتَ مِنّي عَلى شَيءٍ؟
قالَ : لا ، إلّا مَرَّةً واحِدَةً ؛ فَإِنَّكَ قَدَّمتَ طَعاماً تَأكُلُهُ فَلَم أزَل اُشَهّيهِ إلَيكَ حَتّى أكَلتَ أكثَرَ مِمّا تُريدُ ، فَنِمتَ تِلكَ اللَّيلَةَ ولَم تَقُم إلَى الصَّلاةِ كَما كُنتَ تَقومُ إلَيها .
قالَ : فَقالَ لَهُ يَحيى : لا جَرَمَ ، لا شَبِعتُ مِن طَعامٍ أبَداً حَتّى أموتَ .
فَقالَ لَهُ الخَبيثُ : لا جَرَمَ ، لا نَصَحتُ آدَمِيّاً بَعدَكَ . ۱

1.. حلية الأولياء : ج ۸ ص ۱۴۸ الرقم ۴۰۶ ، تاريخ دمشق : ج ۶۴ ص ۲۰۵ ، حياة الحيوان : ج ۱ ص ۲۶۵ نحوه وليس فيه ذيله من «فقال له يحيى : على ذلك...» ؛ بحار الأنوار : ج ۶۳ ص ۲۶۵ ح ۱۵۰ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 4
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي،عبدالهادي؛موسوي،سيد رسول؛پسنديده،عباس؛مجيدي،غلام حسين؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 245423
صفحه از 573
پرینت  ارسال به