كار به وسيله امام صادق عليه السلام ، براى بيان «جواز» است . به همين خاطر فرمود : «پيامبر خدا هرگز تكيه داده ، غذا نخورد» . فضيل بن يسار ، جواز تكيه دادن به دست را از امام صادق عليه السلام و نيز نهى نكردن پيامبر خدا از اين كار را روايت كرده است ؛ امّا در حديث ديگرى آمده است كه پيامبر صلى الله عليه و آله اين كار را نكرده است . جمع ميان اين دو نوع روايت ، به اين است كه پيامبر صلى الله عليه و آله لفظاً از اين كار ، نهى نفرموده است ، هرچند عملاً اين كار را ترك نموده است .
من (مجلسى) مى گويم : مى توان ميان آنها اين گونه نيز سازگارى داد كه تكيه دادنى كه از آن نهى شده است ، به يكى از معانى اى كه بعداً مى آيد ، حمل مى شود.
2 . راست و استوار نشستن روى فرش و كج نشدن به هيچ طرف . اين معنا ظاهر سخن برخى لغت شناسان است . علّتش هم آن است كه اين گونه غذا خوردن ، رسم شاهان و متكبّران است .
3 . تكيه دادن به پشتى و مانند آن . بسيارى از اطلاقات اخبار ، اين معنا را مى فهمانند ، چنان كه در احاديث فراوانى آمده است كه امام عليه السلام تكيه داده بود و آن گاه راست نشست . از آداب ائمّه عليهم السلام به دور است كه در حضور مردم به پهلو دراز كشيده باشند [تا بگوييم : راست نشست] ؛ بلكه ظاهر ، آن است كه امام عليه السلام به پشتى تكيه داده بوده و بعد راست نشسته است ، كه اين حالت در هنگامى كه مى خواسته اند نكته اى را بيان كنند يا آن گاه كه عصبانى مى شده اند ، زياد پيش مى آمده است .
4 . دراز كشيدن به پهلو .
5 . اعم از مورد چهارم و اوّل ، چنان كه ظاهر سخن اكثر اصحاب ، اين را مى فهماند .
6 . همه موارد بجز مورد اوّل ، كه در جمع و سازش ميان اخبار ، اين معنا ظهور

سخنى در باره احاديث منع از خوردن در برخى حالات

علّامه محمّدباقر مجلسى رحمه الله مى گويد :
بدان كه از اين اخبار ، چند حكم استفاده مى شود :

يكم . كراهت غذا خوردن در حال تكيه دادن

ظاهراً در اين حكم ، اختلافى نيست . تكيه دادن ، به چند معناست :
1 . تكيه دادن با دست . ظاهر اخبار ، حكايت از عدم كراهت اين كار و بلكه مستحب بودن آن دارد ، چنان كه كلينى ، با اسنادش از فضيل بن يسار ، روايت كرده است كه گفت : عَبّاد بصرى ، نزد امام صادق عليه السلام غذا مى خورد و امام عليه السلام دستش را به زمين ، تكيه داد . عبّاد گفت : به سلامت باشيد! مگر نمى دانيد كه پيامبر خدا از اين كار ، نهى فرمود؟ امام عليه السلام دستش را از زمين برداشت و غذا خورد ؛ امّا دوباره همان كار را كرد و عَبّاد ، همان سخن را گفت و امام عليه السلام باز دستش را برداشت و به غذا خوردن ادامه داد ؛ ولى مجدّداً دستش را به زمين ، تكيه داد ، و عبّاد سخنش را تكرار كرد . امام صادق عليه السلام به او فرمود : «نه! به خدا سوگند ، پيامبر خدا هرگز از اين كار ، نهى نفرمود» .
امّا ظاهراً اكثر اصحاب ، كراهت را شامل اين حالت نيز مى دانند .
در الدروس مى گويد :
غذا خوردن در حال تكيه دادن ، مكروه است ، و حديث مربوط به انجام دادن اين