97
دانشنامه قرآن و حديث 4

«وَ أْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَيْهَا .۱
و كسان خود را به نماز فرمان ده و خود بر آن شكيبا باش»
.
توجّه به خدا ، نه تنها در تأمين نيازهاى معنوى و آرامش روانى خانواده مؤثّر است ، بلكه در رهايى از تنگناهاى مادّى زندگى نيز نقش دارد . از اين رو ، اهل بيت عليهم السلام در گرفتارى ها، از خانواده خود مى خواستند كه از نماز و دعا يارى جويند. ۲
بديهى است كه تأكيد بر نماز در تربيت دينى ، به معناى بى توجّهى به ديگر ارزش ها نيست ؛ بلكه برنامه ريزى جهت پرورش همه ارزش هاى اسلامى و انسانى در خانواده ضرورى است ، چنان كه از پيامبر صلى الله عليه و آله روايت شده است كه مى فرمايد :
أدِّبوا أولادَكُم عَلى ثَلاثِ خِصالٍ : حُبِّ نَبِيِّكُم ، وَ حُبِّ أهلِ بَيتِهِ ، وَ عَلى قِراءَةِ القُرآنِ .۳
فرزندان خود را بر سه خصلت ، تربيت كنيد : دوست داشتن پيامبرتان ، دوست داشتن اهل بيت او ، و خواندن قرآن .
نيز روايت شده كه امام على عليه السلام خطاب به كميل بن زياد فرمود :
يا كُمَيلُ ! مُر أهلَكَ أن يَروحوا فى كَسبِ المَكارِمِ ، وَ يُدلِجوا فى حاجَةِ مَن هُوَ نائِمٌ .۴
اى كميل ! به خانواده ات فرمان بده كه روزها در پى كسب خصلت هاى والاى انسانى بروند ، و شبانگاهان ، در پى رفع نياز خُفتگان .

1.طه : آيه ۱۳۲ .

2.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۳ ص ۴۹۵ (خانواده / فصل دوم / نقش نماز در رهايى از تنگناهاى زندگى) و ص ۴۹۷ (نقش دعا در رهايى از تنگناهاى زندگى) .

3.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۳ ص ۴۹۸ ح ۴۱۱ .

4.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۳ ص ۴۹۸ ح ۴۱۲ .


دانشنامه قرآن و حديث 4
96

مى گيرم ؛ امّا نمى توانم نابخردى و بى دينىِ او را ناديده بگيرم ؛ زيرا جدا شدن از دين ، جدا شدن از امنيت [و آرامش ]است . زندگىِ همراه با ترس ، گوارا نيست ، و نابخردى نيز مُردگى است ، و با مردگان ، كسى معاشرت نمى كند .
قرآن كريم ، مردان باايمان را موظّف كرده كه از طريق تأمين نيازهاى دينى خانواده خود ، آنان را از گرفتارى آتش دوزخ ، محافظت كنند :
«يَاأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ قُواْ أَنفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجَارَةُ عَلَيْهَا مَلَئِكَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا يَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَ يَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ . 1
اى كسانى كه ايمان آورده ايد ! خودتان و خانواده تان را از آتشى كه سوخت آن ، مردم و سنگ ها هستند ، حفظ كنيد . بر آن آتش ، فرشتگانى خشن و سختگير گمارده شده اند . از آنچه خدا به آنان دستور داده ، سرپيچى نمى كنند و آنچه را كه مأمورند ، انجام مى دهند »
.
از امام على عليه السلام در تبيين اين آيه روايت شده كه مى فرمايد :
عَلِّمُوهُم وَ أدِّبُوهُم . 2
به آنان علم و أدب بياموزيد .
بى توجّهى به ارزش هاى دينى ، پيش از آن كه اعضاى خانواده را در آخرت ، گرفتار آتش دوزخ كند ، در همين دنيا آنها را در آتش احساس ناامنى خانوادگى و انواع مشكلات ناشى از آن مى سوزاند .
نخستين وظيفه مرد براى احياى ارزش هاى دينى در خانواده خود ، وادار ساختن آنها به نماز است ؛ زيرا نماز ، از انواع ناهنجارى هاى اخلاقى و رفتارى ، پيشگيرى مى نمايد . 3 خداوند متعال خطاب به پيامبر خود مى فرمايد :

1.تحريم : آيه ۶ .

2.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۳ ص ۴۸۶ ح ۳۹۰ .

3.«إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَآءِ وَ الْمُنكَرِ ؛ نماز از كار زشت و ناپسند ، باز مى دارد» (عنكبوت : آيه ۴۵) . آية اللّه محمّدتقى بهجت از استاد خود ، آية اللّه ميرزا على قاضى ، نقل كردند : «هر كس بر نمازهاى واجب در اوّل وقت مداومت كند ، به همه مقامات معنوى مى رسد و اگر نرسيد ، مرا لعنت كند!» .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 4
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي،عبدالهادي؛موسوي،سيد رسول؛پسنديده،عباس؛مجيدي،غلام حسين؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 228460
صفحه از 573
پرینت  ارسال به