99
دانشنامه قرآن و حديث 4

مَن سَعى فى نَفَقَةِ عِيالِهِ وَ والِدَيهِ فَهُوَ كَالمُجاهِدِ فى سَبيلِ اللّهِ .۱
كسى كه براى تأمين هزينه خانواده اش و پدر و مادرش تلاش كند ، همانند مجاهدِ راه خداست .
در شمار ديگرى از احاديت ، تأمين هزينه خانواده ، صدقه محسوب شده است :
نَفَقَةُ الرَّجُلِ عَلى أهلِهِ صَدَقَةٌ .۲
نفقه دادن مرد به خانواده اش ، صدقه است .
در برخى از احاديث نيز آمده است :
أوَّلُ ما يوضَعُ فى ميزانِ العَبدِ نَفَقَتُهُ عَلى أهلِهِ .۳
نخستين چيزى كه در ترازوى [ اعمال ] بنده گذاشته مى شود ، نَفَقه اى است كه به خانواده اش داده است .
گشاده دستى در حدّ توان ۴ براى تأمين نيازهاى خانواده نيز توصيه شده است :
أرضاكُم عِندَ اللّهِ أسبَغُكُم عَلى عِيالِهِ .۵
خوشايندترين شما نزد خداوند ، كسى است كه خانواده خود را بيشتر در رفاه ، قرار بدهد .
البتّه افراط در گشاده دستى ، نكوهيده است . بنا بر اين ، گشاده دستى براى خانواده نبايد از مرز اعتدال ، خارج گردد .

1.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۳ ص ۵۴۰ ح ۴۹۱ .

2.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۳ ص ۵۳۸ ح ۴۸۳ .

3.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۳ ص ۵۲۴ ح ۴۵۶ .

4.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۳ ص ۵۳۵ (خانواده / فصل دوم / گشاده دستى براى خانواده) .

5.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۳ ص ۵۳۶ ح ۴۷۸ .


دانشنامه قرآن و حديث 4
98

2 . تأمين نيازهاى علمى و فرهنگى

مدير خانواده ، نه تنها بايد براى تربيت دينىِ اعضاى اين نهاد مقدّس ، برنامه ريزى كند ، بلكه موظّف است كه جهت تأمين نيازهاى علمى و فرهنگى آنان ، اقدامات لازم را انجام دهد . از امام على عليه السلام روايت شده كه فرمود :
مُروا أولادَكُم بِطَلَبِ العِلمِ .۱
فرزندانتان را به علم آموزى وا داريد .
همچنين پيامبر صلى الله عليه و آله در حديثى مى فرمايد :
أكرِموا أولادَكُم ، وَ أحسِنوا أدَبَهُم ؛ يُغفَر لَكُم .۲
به فرزندان خود ، احترام بگذاريد و آنان را نيكو تربيت كنيد تا آمرزيده شويد .
از امام صادق عليه السلام روايت شده كه فرمود :
لا يَزالُ العَبدُ المُؤمِنُ يورِثُ أهلَ بَيتِهِ العِلمَ وَ الأدَبَ الصّالِحَ حَتّى يُدخِلَهُمُ الجَنَّةَ جَميعا .۳
بنده مؤمن ، پيوسته براى خانواده اش دانش و تربيت نيكو به ارث مى نهد تا اين كه همه آنها را وارد بهشت مى كند .

3 . تأمين هزينه اقتصادى

بر پايه تعاليم اسلام ، يكى از وظايف اختصاصى و اصلى مرد ، تأمين هزينه اقتصادى خانواده است . از منظر شمارى از احاديث ، تلاش براى انجام دادن اين وظيفه ، فضيلتى همانند جهاد در راه خدا دارد :

1.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۳ ص ۴۹۸ ح ۴۱۳ .

2.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۳ ص ۵۰۰ ح ۴۱۸ .

3.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۳ ص ۴۹۸ ح ۴۱۵ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 4
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي،عبدالهادي؛موسوي،سيد رسول؛پسنديده،عباس؛مجيدي،غلام حسين؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 228436
صفحه از 573
پرینت  ارسال به