يا
خَلَقَ الشَّى ءَ الَّذى جَميعُ الأَشياءِ مِنهُ ، وَ هُوَ الماءُ الَّذى خَلَقَ الأَشياءَ مِنهُ ، فَجَعَلَ نَسَبَ كُلِّ شَى ءٍ إلَى الماءِ .^۱
خداوند ، چيزى را كه همه چيزها از آن پديد آمدند ، آفريد و آن ، آب بود و همه چيزها را از آب آفريد و آن گاه، نَسَب هر چيزى را به آب قرار داد.
البتّه در مورد چگونگى تبديل شدن مايع مذكور به زمين ، احاديث اين باب ، به گونه اى نيستند كه بتوان به نتيجه اى قطعى دست يافت . در عين حال ، آيه اى در سوره عنكبوت ، مى تواند دعوتگر به مطالعه و پژوهش در باره چگونگى پيدايش زمين در كنار چگونگىِ پيدايش موجودات زنده در آن باشد :
« قُلْ سِيرُواْ فِى الْأَرْضِ فَانظُرُواْ كَيْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ يُنشِئُ النَّشْأَةَ الْأَخِرَةَ .^۲
بگو : در زمين گردش كنيد و بنگريد كه [خداوند] چگونه آفرينش را آغاز كرد . خداوند ، سپس زندگى ديگر را پديد مى آورد» .
كاوش هاى علمى در باره چگونگى پيدايش زمين ، تا كنون به فرضيّه هاى مختلفى منتهى گرديده اند . هر چند هيچ يك از اين فرضيّه ها از نظر علمى ثابت نشده است ، ليكن آنچه قابل ترديد نيست ، اين است كه بدون دخالت نيرويى بى نهايت دانا و توانا ، تحوّلاتى كه از بدو پيدايش تا تحقّق شرايط زيستى در زمين ايجاد شده ، امكان پذير نبوده اند و او اين تحوّلات را بى هدف انجام نداده است . بنا بر اين ، پژوهش هاى علمى در اين باره ـ چنان كه قرآن بِدان تصريح كرده است ـ هم درس خداشناسى اند و هم درس معادشناسى .

سخنى در باره پيدايش زمين و فشردگى و از هم گشودگى آن

در عنوانى كه گذشت ، دو موضوع مهم ، مورد توجّه قرآن و احاديث اسلامى است : يكى چگونگى پيدايش زمين ، و ديگرى فشردگى و از هم گشودگى آن .
اينك ، توضيحى كوتاه در باره اين دو موضوع :

يك . پيدايش زمين

در مورد چگونگى پيدايش زمين ، به طور خاص ، در قرآن كريم ، چيزى نيامده است ؛ ولى در آيه اى از سوره هود ، اشاره شده كه منشأ پيدايش تمام جهانِ مادّه و از جمله زمين ، مايع خاصّى بوده كه «ماء» نام دارد :
« وَ هُوَ الَّذِى خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ فِى سِتَّةِ أَيَّامٍ وَ كَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَآءِ .^۱
او كسى است كه آسمان ها و زمين را در شش روز آفريد ، و عرش او بر آب بود» .
در شمارى از احاديث نيز به اين مطلب تصريح شده است ، مانند :
كانَ كُلُّ شَى ءٍ ماءً ، وَ كانَ عَرشُهُ عَلَى الماءِ .^۲
همه چيز ، آب بود و عرش او بر آب قرار داشت .