175
دانشنامه قرآن و حديث 3

بنا بر اين ، مدّت آفرينش زمين و آسمان ها ، شش روز مى شود ، چنان كه در قرآن كريم در هفت مورد بر آن ، تأكيد شده است . ۱

يك . مقصود از «روز» در آفرينش زمين

با اندكى تأمّل ، روشن مى شود كه مقصود از «روز» در تبيين مدّت آفرينش زمين ، معناى عرفى آن ـ كه حاصل يك بار گردش آن به دور خود در بيست و چهار ساعت است ـ نيست ؛ چرا كه اين معنا پس از آفرينش زمين و آسمان و حركت زمين به دور خود ، پديد آمده است .
از اين رو ، كلمه «روز» ۲ در آياتِ مورد اشاره را برخى به معناى «وقت» ، ۳ برخى به معناى «به اندازه يك روز» ، ۴ برخى به معناى «يوم رُبوبى» ۵ و برخى به معناى «پاره اى از زمان» و يا «دوره زمانى معيّن» ۶ معنا كرده اند ، كه معناى اخير ، مناسب تر با آيات به نظر مى رسد .

دو . تحوّلات زمين در دو دوره

در باره تحوّلاتى كه زمين در دو دوره داشته است ، چند نظريّه و به سخن دقيق تر ، چند فرضيّه وجود دارد :
برخى گفته اند: در دوره نخست ، اصلِ زمين پديد آمده و در دوره دوم ، آن به

1.اعراف : آيه ۵۹ ، يونس : آيه ۳ ، حديد : آيه ۴ ، هود : آيه ۷ ، فرقان : آيه ۳۹ و ۵۳ ، سجده : آيه ۴ .

2.طبق بررسى انجام شده ، كلمه «يوم» در قرآن ، ۴۹۹ بار تكرار شده است كه تنها در بيست مورد ، به معناى «روز» با معناى متداول آن (بيست و چهار ساعت) است .

3.تفسير القمّى : ج ۲ ص ۲۶۲ .

4.مجمع البيان : ج ۹ ص ۸ .

5.بحار الأنوار : ج ۵۷ ص ۲۱۸ .

6.ر. ك : الميزان فى تفسير القرآن : ج ۱۷ ص ۳۸۵ ، تفسير نمونه : ج ۲۰ ص ۲۲۵ .


دانشنامه قرآن و حديث 3
174

سخنى در باره مدّت آفرينش زمين و آماده سازى آن

قرآن كريم تصريح مى كند كه آفرينش زمين ، در دو روز ، تحقّق يافته است :
«خَلَقَ الْأَرْضَ فِى يَوْمَيْنِ .۱
زمين را در دو روز آفريد»
.
همچنين آفرينش زمين و آماده سازى آن براى زندگى ، مجموعا چهار روز طول كشيده است :
«وَ جَعَلَ فِيهَا رَوَاسِىَ مِن فَوْقِهَا وَ بَارَكَ فِيهَا وَ قَدَّرَ فِيهَآ أَقْوَاتَهَا فِى أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ .۲
و در زمين از فراز آن ، كوه ها را نهاد و در آن ، خير فراوان پديد آورد و موادّ خوراكىِ آن را در چهار روز ، اندازه گيرى كرد»
.
آفرينش آسمان ها نيز در مدّت دو روز ، سامان يافته است :
«فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِى يَوْمَيْنِ .۳
پس آنها (آسمان ها) را در دو روز ، به صورت هفت آسمان ، مقرّر داشت»
.

1.فصّلت : آيه ۹ .

2.برخى از مفسّران ، «چهار روز» را اشاره به چهار فصل مى دانند ؛ ليكن به نظر مى رسد كه نظر مشهور مفسّران ـ كه در متن آمده است ـ صحيح تر است (ر . ك : الميزان فى تفسير القرآن : ج ۱۷ ص ۳۶۴ ، تفسير نمونه : ج ۲۰ ص ۲۲۴) .

3.فصّلت : آيه ۱۲.

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 3
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي،عبدالهادي؛موسوي،سيد رسول؛پسنديده،عباس؛مجيدي،غلام حسين؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 196601
صفحه از 559
پرینت  ارسال به