235
دانشنامه قرآن و حديث 3

۵۹.امام على عليه السلام :ابرها غربال باران اند ، كه اگر چنين نبود ، باران بر هر چه فرو مى باريد ، تباهش مى ساخت .

۶۰.امام باقر عليه السلامـ در باره اين سخن خداوند متعال :«آيا آنان كه كفر ورزيدند ، نينديشيدند كه آسمان ها و زمين ، فشرده بودند و ما آن دو را از هم گشوديم»ـ :آن هنگام كه خداوند متعال ، آدم را به زمين فرو فرستاد ، آسمان ها فشرده بودند و چيزى نمى باريدند ، و زمين نيز فشرده بود و گياهى نمى روياند .
چون خداىْ عز و جل توبه آدم عليه السلام را پذيرفت ، آسمان را فرمود و ابرها چكيدند . سپس فرمودشان و سيلاب باران ، فرو ريخت. آن گاه به زمين دستور داد و زمين ، درختان و رستنى هايش را روياند و ميوه ها را به بار نشاند ، و رودها و جويبارها لبريز شدند. آرى ، آن بود فشرده بودن آسمان ها و زمين و اين بود از هم گشودگى شان .

۶۱.معانى الأخبارـ به نقل از حمّاد بن عيسى ـ :امام صادق عليه السلام به گورستان ، نگاهى كرد و فرمود : «اى حمّاد! اينها سكونتگاه هاى مردگان اند» و به خانه ها نگاه كرد و فرمود : «اينها هم سكونتگاه هاى زندگان اند» . سپس اين آيه را تلاوت فرمود : «آيا زمين را براى زندگان و مردگان ، سكونتگاه قرار نداديم؟» .


دانشنامه قرآن و حديث 3
234

۵۹.عنه عليه السلام :السَّحابُ غِربالُ ۱ المَطَرِ ، لَولا ذلِكَ لَأَفسَدَ كُلَّ شَيءٍ وَقَعَ عَلَيهِ . ۲

۶۰.الإمام الباقر عليه السلامـ في قَولِهِ تَعالى :« أَوَ لَمْ يَرَ الَّذِينَ كَفَرُواْ أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ كَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَاهُمَا »۳ـ :إنَّ اللّهَ تَبارَكَ وتَعالى لَمّا أهبَطَ آدَمَ إلَى الأَرضِ وكانَتِ السَّماواتُ رَتقاً لا تُمطِرُ شَيئاً وكانَتِ الأَرضُ رَتقاً لا تُنبِتُ شَيئاً ، فَلَمّا أن تابَ اللّهُ عز و جلعَلى آدَمَ عليه السلام أمَرَ السَّماءَ فَتَقَطَّرَت بِالغَمامِ ، ثُمَّ أمَرَها فَأَرخَت عَزالِيَها ۴ ، ثُمَّ أمَرَ الأَرضَ فَأَنبَتَتِ الأَشجارَ وأثمَرَتِ الثِّمارَ وتَفَهَّقَت ۵ بِالأَنهارِ ، فَكانَ ذلِكَ رَتقُها وهذا فَتقُها . ۶

۶۱.معاني الأخبار عن حمّاد بن عيسى عن الإمام الصادق عليه السلام :إنَّهُ عليه السلام نَظَرَ إلَى المَقابِرِ فَقالَ : «يا حَمّادُ هذِهِ كِفاتُ الأَمواتِ» . ونَظَرَ إلَى البُيوتِ فَقالَ : «هذِهِ كِفاتُ الأَحياءِ» . ثُمَّ تَلا : « أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ كِفَاتًا* أَحْيَاءً وَ أَمْوَاتًا » . ۷

1.الغِربال: ما يُنخل به، معروف (تاج العروس : ج ۱۵ ص ۵۳۷ «غربل»).

2.كتاب من لا يحضره الفقيه : ج ۱ ص ۵۲۵ ح ۱۴۹۵، قرب الإسناد : ص ۱۳۶ ح ۴۷۹ عن أبي البختري عن الإمام الصادق عن أبيه عنه عليهم السلام ، بحار الأنوار: ج ۵۹ ص ۳۷۳ ح ۵ .

3.الأنبياء: ۳۰.

4.يقال للسَّحابة إذا انهمرت بالمَطَر الجَود: قد حلّتْ عَزالِيها، وأرسلت عَزاليها (لسان العرب: ج ۱۱ ص ۴۴۳ «عزل»).

5.تَفَهَّقت: قال الفيروزآبادي: فهِق الإناء ـ كفرح ـ فهقاً ويُحرّك: امتلأ. وفي أكثر النسخ «وتَفَيَّهت» ولعلّ المراد أنّها فتحت أفواهها، لكن كان القياس «تَفَوَّهت»، ولعلّه تصحيف (مرآة العقول: ج ۲۵ ص ۲۸۸).

6.الكافي: ج ۸ ص ۱۲۱ ح ۹۳ عن أبي الربيع، بحار الأنوار: ج ۵۷ ص ۱۵.

7.معاني الأخبار: ص ۳۴۲ ح ۱، بحار الأنوار: ج ۶۰ ص ۸۱ ح ۸.

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 3
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي،عبدالهادي؛موسوي،سيد رسول؛پسنديده،عباس؛مجيدي،غلام حسين؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 223640
صفحه از 559
پرینت  ارسال به