برادرم نيستم» .
2 . پيوند رضاعى ، مانند : «وَأَخَوَاتُكُم مِّنَ الرَّضَاعَةِ؛ ¹ و خواهران رضاعى شما» .
3 . پيوند دينى ، مانند : «فَإِن لَّمْ تَعْلَمُواْ ءَابَآءَهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ فِى الدِّينِ ؛ ² اگر پدرانشان را نمى شناسيد ، پس برادران دينى شمايند» .
4 . پيوند مودّت و دوستى ، مانند : «وَ نَزَعْنَا مَا فِى صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَى سُرُرٍ مُّتَقَابِلِينَ ؛ ³ آنچه كينه در سينه هايشان بود ، بيرون آورديم و برادرانه رو به روى هم بر تخت هايى نشسته اند» .
5 . پيوند قبيله اى ، مانند: «وَ إِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا ؛ ⁴ و به سوى عاد ، برادرشان هود را [فرستاديم]» .
6 . پيوند مصاحبت ، مانند: «إِنَّ هَذَآ أَخِى لَهُ تِسْعٌ وَ تِسْعُونَ نَعْجَةً ؛ ⁵ اين برادرم ، نود و نه ميش دارد» .
7 . پيوند مشابهت ، مانند: «وَ مَا نُرِيهِم مِّنْ ءَايَةٍ إِلَّا هِىَ أَكْبَرُ مِنْ أُخْتِهَا ؛ ⁶ هيچ آيه اى را به آنها نشان نداديم ، جز اين كه از همتايش بزرگ تر بود» يا «كُلَّمَا دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَّعَنَتْ أُخْتَهَا ؛ ⁷ هر بار كه

اَخ ، خويشاوندى معروف است و او كسى است كه پدر و مادرت و يا يكى از آن دو ، او را به دنيا آورده باشند . به برادر رضاعى نيز گفته مى شود . گاهى به معناى دوست و همراه مى آيد .
و در مفردات آمده:
الأَصلُ أخوٌ وَ هُوَ المُشارِكُ آخَرَ فى الوِلادَةِ مِنَ الطَّرَفَينِ ، أو مِن أحَدِهِما أو مِنَ الرِّضاعِ . وَ يُستَعارُ فى كُلِّ مُشارِكٍ لِغَيرِهِ فِى القَبيلَةِ أو فِى الدّينِ ، أو فى صَنعَةٍ ، أو فى مُعامَلَةٍ ، أو فى مَوَدَّةٍ ، وَ فى غَيرِ ذلِكَ مِنَ المُناسَباتِ .^۱
اصل در «أَخ» ، «أَخوْ» است و او كسى است كه با ديگرى در تولّد از يك پدر و مادر و يا يكى از آن دو يا در شير خوردن ، شريك باشد . اين تعبير در مورد هر گونه شريك در قبيله ، دين ، حرفه ، معامله ، دوستى و جز اينها ، به استعاره به كار مى رود .

اُخوّت ، در قرآن و حديث

بررسى موارد كاربرد كلمه «أخ» و «اُخت» در قرآن و حديث ، نشان مى دهد كه اين واژه ، در همان معانى لغوى آن (يعنى انواع پيوندهاى نسبى و غير نسبى) استعمال شده است.
در مجموع ، در قرآن 82 بار كلمه «أخ» و مشتقّات آن ، و چهارده بار «اُخت» و مشتقّات آن ، استعمال شده است.

معانى و كاربُردهاى «أخ» در قرآن

كلمه «أخ» و «اُخت» در قرآن كريم ، در اين معانى به كار رفته است:
1 . پيوند نَسَبى ، مانند: «رَبِّ إِنِّى لَا أَمْلِكُ إِلَّا نَفْسِى وَأَخِى ؛ ² پروردگارا! من جز مالك خود و