غايَةُ الأَدَبِ أن يَستَحِىَ الإِنسانُ مِن نَفسِهِ .۱
نهايت ادب ، آن است كه انسان از خويشتن حيا كند .
اين سخن آن امام بزرگ نيز اشاره به همين نوع ادبْ مدارى است :
لَو أنّا لا نَرجو جَنَّةً ، وَ لا نَخشى نارا وَ لا ثَوابا وَ لا عِقابا ، لَكانَ يَنبَغى لَنا أن نَطلُبَ مَكارِمَ الأَخلاقِ ، فَإِنَّها تَدُلُّ عَلى سُبُلِ النَّجاحِ .۲
ما اگر به بهشتى هم اميد نداشته باشيم و از آتشى نترسيم و پاداش و كيفرى هم در ميان نباشد ، باز مى سزد كه براى كسب خصلت هاى والاى انسانى بكوشيم ؛ چرا كه اين خصلت ها راه هاى رستگارى را نشان مى دهند .
سه . نقش ادب در زندگىِ انسان
از نگاه احاديث اسلامى ، ادب ، آثار و بركات فراوانى براى زندگى انسان دارد : ادب ، سرمايه شكوفايىِ عقل ، زيور جان و زبان ، زينت حسَب و نسَب ، و عامل رشد همه فضايل اخلاقى در انسان است . ۳
كسى كه خود را به زيور ادب بيارايد ، زشتى هاى نسَب او پنهان مى ماند و كمتر گرفتار كارهاى ناشايسته مى شود و در يك جمله ، هر كسى با ادب ، در زندگى سعادتمند ، و بى ادب ، شقاوتمند است . و به تعبير زيباى امير سخن :
مَا الإِنسانُ لَولَا الأَدَبُ إلّا بَهيمَةٌ مُهمَلَةٌ .۴
اگر ادب نبود ، انسان چيزى جز حيوانى افسار گسيخته نبود.
بر اين پايه ، انسان در زندگى، بيش از هر چيز ، به ادب نياز دارد . به فرموده
