119
دانشنامه قرآن و حديث 1

فصل يكم : تشويق به ايثار

قرآن

«و [ديگران را] بر خويشتن مقدّم مى دارند ، هرچند خودشان نيازمند باشند . و آنها كه از آزمندىِ نفس خويش ، مصون بمانند ، آنان ، همان رستگاران اند» .

«و خوردنى را ، با وجود دوست داشتن آن ، به بينوا و يتيم و اسير مى خورانند [و در دل مى گويند :] ما شما را فقط براى خدا اطعام مى كنيم و از شما هيچ پاداش و يا سپاسى نمى خواهيم» .

حديث

۱.الكافىـ به نقل از اَبان بن تغلب ـ :[به امام صادق عليه السلام ] گفتم : مرا از حقّ مؤمن بر مؤمن ، آگاه فرما .
فرمود : «ابان! اين موضوع را بگذار و از آن بگذر» .
گفتم : نه ، فدايت شوم . و به ايشان ، اصرار ورزيدم.
پس فرمود : «اى ابان! [از حقوق مؤمن بر مؤمن ، اين است كه] دارايى ات را با او به دو نيم ، قسمت كنى» .
سپس به من نگريست و چون حالت [اعجابِ] دست داده به مرا ديد ، فرمود : «اى ابان! مگر نمى دانى كه خداوند عز و جل از ايثارگران ، ياد
كرده است؟ ۱ » .
گفتم : چرا ، فدايت شوم.
فرمود : «هر گاه دارايى ات را با او قسمت كنى ، هنوز ايثار نكرده اى ؛ بلكه تو و او يكسانيد . وقتى ايثار مى كنى كه از نيم ديگر هم به او بدهى» .

1.اشاره است به آيه شريف : «و [ديگران را] بر خويشتن مقدّم مى دارند ، هرچند خودشان نيازمند باشند» .


دانشنامه قرآن و حديث 1
118

الفصل الأول : الحثّ على الإيثار

الكتاب

«وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَ مَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ » . ۱

«وَ يُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَ يَتِيمًا وَ أَسِيرًا* إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَاءً وَ لَا شُكُورًا ». ۲

الحديث

۱.الكافي عن أبان بن تغلب :قُلتُ [ لِأَبي عَبدِاللّهِ عليه السلام ] : أخبِرني عَن حَقِّ المُؤمِنِ عَلَى المُؤمِنِ .
فَقالَ : يا أبانُ ، دَعهُ لا تَرِدهُ .
قُلتُ : بَلى ـ جُعِلتُ فِداكَ ! ـ فَلَم أزَل اُرَدِّدُ عَلَيهِ .
فَقالَ : يا أبانُ ، تُقاسِمُهُ شَطرَ ۳ مالِكَ ، ثُمَّ نَظَرَ إلَيَّ فَرَأى ما دَخَلَني ، فَقالَ : يا أبانُ ، أما تَعلَمُ أنَّ اللّهَ عز و جل قَد ذَكَرَ المُؤثِرينَ عَلى أنفُسِهِم ۴ ؟
قُلتُ : بَلى جُعِلتُ فِداكَ!
فَقالَ : أمّا إذا أنتَ قاسَمتَهُ فَلَم تُؤثِرهُ بَعدُ ، إنَّما أنتَ وهُوَ سَواءٌ ؛ إنَّما تُؤثِرُهُ إذا أنتَ أعطَيتَهُ مِنَ النِّصفِ الآخَرِ . ۵

1.الحشر : ۹ . والخَصاصَة : الفَقر والحاجَة إلى الشيء (النهاية : ج ۲ ص ۳۷ «خصص») .

2.الإنسان : ۸ و ۹.

3.الشَّطْر : النِّصف (النهاية : ج ۲ ص ۴۷۳ «شطر»).

4.إشارة إلى قوله تعالى : «وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ» .

5.الكافي : ج ۲ ص ۱۷۲ ح ۸ ، مصادقة الإخوان : ص ۱۴۱ ح ۲ نحوه ، بحار الأنوار : ج ۷۴ ص ۲۴۹ ح ۴۶ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 1
    سایر پدیدآورندگان :
    موسوي،سيد رسول؛حسيني،سيد رضا؛مسعودي،عبدالهادي؛ديلمي،احمد؛محسني نيا،محمّد رضا؛وهّابي،محمّد رضا؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 170678
صفحه از 584
پرینت  ارسال به