169
دانشنامه قرآن و حديث 1

۷۲.الكشّافـ به نقل از ابن عبّاس ـ :حسن و حسين عليهماالسلام ، بيمار شدند . پيامبر خدا ، با عدّه اى از مسلمانان به عيادت آن دو رفتند و [به على عليه السلام ]گفتند : اى ابو الحسن! كاش براى شفاى فرزندت نذرى مى كردى . على و فاطمه عليهماالسلام و فضّه ، كنيز ايشان ، نذر كردند كه اگر آن دو بهبود يابند ، سه روز روزه بگيرند.
حسن و حسين عليهماالسلام شفا يافتند ؛ ولى آنان ، چيزى [براى خوردن] نداشتند . پس على عليه السلام ، سه پيمانه جو از شمعون خيبرى يهودى ، قرض گرفت . فاطمه عليهاالسلام ، يك پيمانه آن را آرد كرد و پنج قرص نان ، به تعداد افراد خانواده شان پخت . آنها را در برابر خويش نهادند تا افطار كنند كه نيازمندى آمد و گفت : سلام بر شما ، اى اهل بيت محمّد! مستمندى مسلمانم . مرا خوراكى دهيد . خداوند ، شما را از سفره هاى بهشت ، اطعام كند!
پس ، او را بر خود ترجيح دادند و آن شب ، جز آب ، چيزى نچشيدند و روز بعد را روزه گرفتند .
چون شب شد ، غذا را در برابر خود نهادند . يتيمى آمد و اين بار نيز او را بر خويشتن ، مقدّم داشتند . شب سوم ، اسيرى آمد و باز ، او را بر خود ، ترجيح دادند.
چون صبح شد ، على عليه السلام ، دست حسن و حسين عليهماالسلام را گرفت و به سوى پيامبر خدا رفتند . چون پيامبر صلى الله عليه و آله آنها را ديد كه از شدّت گرسنگى ، مانند جوجه مى لرزند ، فرمود : «چه گران است بر من اين وضعى كه در شما مى بينم!» . از جا برخاست و با آنان [به طرف خانه فاطمه عليهاالسلام] رفت . فاطمه عليهاالسلامرا در محرابش ديد ، در حالى كه شكمش [از شدّت گرسنگى] به پشتش چسبيده و چشمانش گود افتاده بود . پيامبر صلى الله عليه و آله ، از ديدن اين صحنه ، ناراحت شد.
در اين هنگام ، جبرئيل عليه السلام نازل شد و گفت : اين [سوره] را بگير ، اى محمّد! خداوند ، در باره خانواده ات به تو تبريك مى گويد! و سوره ۱ را براى او قرائت كرد.

1.منظور ، سوره انسان است .


دانشنامه قرآن و حديث 1
168

۷۲.الكشّاف عن ابن عبّاس :إنَّ الحَسَنَ وَالحُسَينَ عليهماالسلام مَرِضا ، فَعادَهُما رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله في ناسٍ مَعَهُ ، فَقالوا : يا أبَا الحَسَنِ ، لَو نَذَرتَ عَلى وَلَدِكَ ! فَنَذَرَ عَلِيٌّ وفاطِمَةُ عليهماالسلاموفِضَّةُ ـ جارِيَةٌ لَهُما ـ إن بَرِئا مِمّا بِهِما أن يَصوموا ثَلاثَةَ أيّامٍ .
فَشُفِيا وما مَعَهُم شَيءٌ ، فَاستَقرَضَ عَلِيٌّ عليه السلام مِن شَمعونَ الخَيبَرِيِّ اليَهودِيِّ ثَلاثَ أصوُعٍ مِن شَعيرٍ ، فَطَحَنَت فاطِمَةُ عليهاالسلامصاعا وَاختَبَزَت خَمسَةَ أقراصٍ عَلى عَدَدِهِم ، فَوَضَعوها بَينَ أيديهِمِ لِيُفطِروا ، فَوَقَفَ عَلَيهِم سائِلٌ فَقالَ :
السَّلامُ عَلَيكُم أهلَ بَيتِ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله ، مِسكينٌ مِن مَساكينِ المُسلِمينَ أطعِموني أطعَمَكُمُ اللّهُ مِن مَوائِدِ الجَنَّةِ . فَآثَروهُ وباتوا لَم يَذوقوا إلَا الماءَ ، وأصبَحوا صِياما .
فَلَمّا أمسَوا ووَضَعُوا الطَّعامَ بَينَ أيديهِم وَقَفَ عَلَيهِم يَتيمٌ فَآثَروهُ . ووَقَفَ عَلَيهِم أسيرٌ فِي الثّالِثَةِ ، فَفَعَلوا مِثلَ ذلِكَ .
فَلَمّا أصبَحوا أخَذَ عَلِيٌّ عليه السلام بِيَدِ الحَسَنِ وَالحُسَينِ عليهماالسلام وأقبَلوا إلى رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، فَلَمّا أبصَرَهُم وهُم يَرتَعِشونَ كَالفِراخِ مِن شِدَّةِ الجوعِ ، قالَ : ما أشَدَّ ما يَسوؤُني ما أرى بِكُم ، وقامَ فَانطَلَقَ مَعَهُم فَرَأى فاطِمَةَ عليهاالسلام في مِحرابِها قَدِ التَصَقَ ظَهرُها بِبَطنِها وغارَت عَيناها ، فَساءَهُ ذلِكَ .
فَنَزَلَ جَبرَئيلُ عليه السلام ، وقالَ : خُذها يا مُحَمَّدُ ، هَنَّأَكَ اللّهُ في أهلِ بَيتِكَ! فَأَقرَأَهُ السّورَةَ ۱ . ۲

1.أي سورة «هل أتى».

2.الكشّاف : ج ۴ ص ۱۶۹ ، تفسير القرطبي : ج ۱۹ ص ۱۳۱ نحوه ؛ الأمالي للصدوق : ص ۳۲۹ ح ۳۹۰ عن سلمة بن خالد عن الإمام الصادق عن أبيه عليهماالسلام ، مجمع البيان : ج ۱۰ ص ۶۱۱ ، كشف الغمّة : ج ۱ ص ۳۰۲ كلّها نحوه .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 1
    سایر پدیدآورندگان :
    موسوي،سيد رسول؛حسيني،سيد رضا؛مسعودي،عبدالهادي؛ديلمي،احمد؛محسني نيا،محمّد رضا؛وهّابي،محمّد رضا؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 172034
صفحه از 584
پرینت  ارسال به