187
دانشنامه قرآن و حديث 1

۸۵.تاريخ المدينةـ به نقل از مالك بن انس ـ :چون مهاجران در مدينه بر انصار وارد شدند ، پيامبر خدا به ايشان فرمود : «با كسانى كه بر شما وارد شده اند ، قسمت كنيد» .
انصار گفتند : اطاعت ، اى پيامبر خدا! خرما[ى خود ]را با آنها تقسيم مى كنيم.
فرمود : «يا كارى ديگر» .
گفتند : چه كارى؟
فرمود : «آنها براى شمار كار مى كنند و شما خرما را با آنها تقسيم مى كنيد» .
گفتند : چشم! اطاعت مى شود.
بدين ترتيب ، مهاجران براى انصار كار مى كردند و انصار ، خرما[ى خود] را با آنها تقسيم مى كردند.

۸۶.تاريخ المدينةـ به نقل از كلبى ـ :چون پيامبر صلى الله عليه و آله بر دارايى هاى بنى نضير دست يافت ، به انصار فرمود : «برادران مهاجر شما ، تهى دست اند . بنا بر اين ، اگر خواستيد ، من اين دارايى ها را ميان شما و ايشان ، قسمت مى كنم و اگر هم خواستيد ، اموالتان را [كه قبلاً از آن به مهاجران مى داديد و قسمت مى كرديد ، ]براى خودتان نگه داريد و من ، اين دارايى ها را فقط ميان ايشان ، تقسيم كنم» .
انصار گفتند : نه ، اين دارايى ها را ميان ايشان قسمت كن و از اموال ما هم ، هر قدر كه مى خواهى ، بين ايشان تقسيم فرما.
در اين هنگام ، اين آيه نازل شد : «و [ديگران را] بر خويشتن مقدّم مى دارند ، هرچند خودشان نيازمند باشند» .

۸۷.مجمع البيانـ به نقل از ابن عبّاس ـ :در روز [پيروزى بر] بنى نضير ، پيامبر خدا به انصار فرمود : «اگر خواستيد ، از اموال و خانه هايتان ميان مهاجران قسمت كنيد و در اين غنيمت با آنها شريك شويد ، و اگر هم خواستيد ، خانه هايتان و اموالتان مال خودتان باشد و از اين غنيمت ، چيزى ميان شما قسمت نشود».
انصار گفتند : هم از اموال و خانه هايمان با ايشان قسمت مى كنيم و هم از اين غنيمت به نفع آنان مى گذريم و شريكشان نمى شويم .
پس ، اين آيه نازل شد : «و [ديگران را] بر خويشتن مقدّم مى دارند ...» .


دانشنامه قرآن و حديث 1
186

۸۵.تاريخ المدينة عن مالك بن أنس :لَمّا قَدِمَ المُهاجِرونَ عَلَى الأَنصارِ المَدينَةَ ، قالَ لَهُم رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : قاسِمُوا الَّذينَ قَدِموا عَلَيكُم .
قالوا : نَعَم يا رَسولَ اللّهِ ، نُقاسِمُهُمُ التَّمرَ .
قالَ : أ وَغَيرُ ذلِكَ ؟
قالوا : ما هُوَ؟
قالَ : يَكفونَكُمُ ۱ المُؤنَةَ وتُقاسِمونَهُمُ التَّمرَ .
قالوا : سَمِعنا وأطَعنا . فَكانوا يَكفونَهُمُ المُؤنَةَ ويُقاسِمونَهُمُ التَّمرَ . ۲

۸۶.تاريخ المدينة عن الكلبي :لَمّا ظَهَرَ النَّبِيُّ صلى الله عليه و آله عَلى أموالِ بَنِي النَّضيرِ قالَ لِلأَنصارِ : إنَّ إخوانَكُم مِنَ المُهاجِرينَ لَيسَت لَهُم أموالٌ ، فَإِن شِئتُم قَسَّمتُ هذِهِ الأَموالَ بَينَهُم وبَينَكُم جَميعا ، وإن شِئتُم أمسَكتُم أموالَكُم فَقَسَّمتُ هذِهِ فيهِم خاصَّةً .
قالوا : لا ، بَلِ اقسِم هذِهِ فيهِم ، وَاقسِم لَهُم مِن أموالِنا ما شِئتَ .
فَنَزَلَت : «وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ » . ۳

۸۷.مجمع البيان عن ابن عبّاس :قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله يَومَ بَنِي النَّضيرِ لِلأَنصارِ : إن شِئتُم قَسَمتُم لِلمُهاجِرينَ مِن أموالِكُم ودِيارِكُم وتُشارِكونَهُم في هذِهِ الغَنيمَةِ ، وإن شِئتُم كانَت لَكُم دِيارُكُم وأموالُكُم ولَم يُقسَم لَكُم شَيءٌ مِنَ الغَنيمَةِ .
فَقالَ الأَنصارُ : بَل نَقسِمُ لَهُم مِن أموالِنا ودِيارِنا ونُؤثِرُهُم بِالغَنيمَةِ ولا نُشارِكُهُم فيها . فَنَزَلَت : «وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ» الآيةَ . ۴

1.كذا في المصدر ومقتضى السياق ان تكون «تكفونهم» .

2.تاريخ المدينة : ج ۲ ص ۴۸۸ و راجع : صحيح البخاري : ج ۳ ص ۱۳۷۸ ح ۳۵۷۱ .

3.تاريخ المدينة : ج ۲ ص ۴۸۸ ، فتوح البلدان : ص ۳۰ ، عيون الأثر : ج ۲ ص ۲۶ نحوه .

4.مجمع البيان : ج ۹ ص ۳۹۰ ، بحار الأنوار : ج ۱۹ ص ۱۶۲ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 1
    سایر پدیدآورندگان :
    موسوي،سيد رسول؛حسيني،سيد رضا؛مسعودي،عبدالهادي؛ديلمي،احمد؛محسني نيا،محمّد رضا؛وهّابي،محمّد رضا؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 170717
صفحه از 584
پرینت  ارسال به