اندازه‏ دارى در زندگى

امام رضا(ع):

لا یَستکملُ عبدُ حقیقَةَ الایمان حتى تکونَ فیه خصالُ ثَلاثُ: التَفقُّه فى الدینِ، و حسنُ التقدیر فى المعیشَة: والصبرُ على الرزایا.

تحف العقول /۳۲۹.

تا سه خصلت در آدمى نباشد، حقیقت ایمان او کمال نیابد: «ژرف شناختن دین، و اندازه داشتن در زندگى، و شکیبایى در مصیبت ها».

فراز «تقدیر در معیشت»، در تعالیم اسلامى فراوان آمده است، و به معناى اندازه داشتن (و حسابگرانه کار کردن) در هزینه ‏ها، و امور زندگى، و برقرارى هماهنگى میان نیازها و درآمدهاست. چنان که در سر یک سفره، و خرید یک لباس، یا خانه، یا ماشین و... اصل حیاتى «تقدیر در معیشت»، و اندازه دارى در زندگى هست، در احداث یک کارخانه، یا ساختن یک راه، و هر گونه سرمایه گذارى خرد یا کلان دیگرى نیز وجود دارد. این حکمت رضوى بیانگر اصل محاسبه دقیق و ارزیابى فنى در همه هزینه‏ هاى اقتصادى است. روشن‏ترین و ضرورى ‏ترین آن سرمایه‏ هاى ملى و بیت المال مسلمانان است که باید با احتیاط و دقت زیاد در مواردى صرف شود که موجب رشد باشد.

این موضوع در سخن امام رضا(ع) در کنار دو موضوع بسیار مهم و سرنوشت‏ساز قرار گرفته است، یعنى «ژرف‏شناسى دین» و «صبر در برابر بلاها». نقش محورى این دو موضوع در زندگى تردید بردار نیست، بدین گونه نقش حیاتى اصل «تقدیر در معیشت» آشکار مى ‏شود.