امام رضا(ع):
حَرَّمَ اللّهُ عقوقَ الوالدَینِ لِما فیه من الخُروج من التوفیقِ لِطاعَهِاللّهِ - عزوجلّ -... و ترکِ التَّربیةِ بِعلّةِ ترکِ الولدِ بِرَّهما.
بحارالأنوار ۷۴/۷۴.
خداوند نافرمانى (و آزار) پدر و مادر را ممنوع کرد، براى این که از فرمانبرى خداى بزرگ محروم نگردد... (نیز) تربیت فرزندان (از سوى پدر و مادر) رها نشود، چون فرزندان نیکى را نسبت بدانان رها مى کنند.
در این سخن دو زیان از زیان هاى آزار پدر و مادر مطرح گشته است.
نخست، این کار نافرمانى از خداى بزرگ را موجب مى شود، و دیگر این که از مهر و محبت پدر و مادر نسبت به فرزند مى کاهد و این زمینه اى مى شود براى رها کردن فرزند و بى توجهى به رشد و تربیت او.
امام رضا(ع):
بِرُّالوالدینِ واجبُ و ان کانا مُشرکینِ، ولا طاعةَ لَهما فى مَعصیهِاللّه - عزّوجلّ.
عیون اخبارالرضاع ۲/۱۲۴.
نیکى به پدر و مادر واجب است اگر چه مُشرک باشند، و (تنها) در معصیت خداوند از آنان نباید پیروى کرد.
این مرز بالاى احترام به مادر و پدر است، زیرا که عقیده توحیدى نیز در آن تاثیرى ندارد، و شرک نیز آن تکلیف را از دوش انسان بر نمى دارد.
امام رضا(ع):
مُعمّربن خلاّد مى گوید: به امام رضا(ع) گفتم: اَدعوا لوالدىَّ اذا کانا لا یعرفانِ الحقَّ؟ قال: اُدعُ لهما و تَصدَّق عنهما، و ان کانا حَیینِ لا یعرفانِ الحقَّ، فَدارهما. فانّ رسول اللّه(ص) قال: انّ اللّه بَعَثَنى بالرَّحمةِ لا بالعُقوقِ.
وافى ۵/۴۹۸.
آیا براى پدر و مادرم دعا کنم، با اینکه حق را نمى شناسند (و باور ندارند)؟ امام فرمود: براى آنها دعا کن، و براى آنها صدقه بده. و اگر زنده بودند و حق را نمى شناختند با ایشان مدارا کن؛ زیرا پیامبر خدا فرموده است: خداوند مرا براى رحمت (و مهربانى میان مردم) برانگیخته است نه براى آزار رسانى (و نامهربانى).
در تعالیم اسلامى برترین کار و عمل جهاد در راه خداست، و برتر از آن کارى وجود ندارد. با وجود این، ساعتى انس با مادر، و در خدمت او به سر بردن، برتر از یک سال جهاد شمرده است، آن هم جهاد در رکاب پیامبر(ص).
پیامبر(ص): مردى نزد پیامبر آمد و گفت من جوانى پرنشاط (و قدرتمند) هستم، و جهاد را دوست دارم؛ لیکن مادرى دارم که جهاد را خوش ندارد. پیامبر(ص) فرمود: بازگرد و نزد مادرت بمان. سوگند به خدایى که مرا به پیامبرى برانگیخت، یک شب در کنار مادر بودن براى تو، از یک سال جهاد در راه خدا بهتر است.
کافى ۲/۱۶۳.
