حوزه حديثىِ مَغاربه ^۱

عمده فعّاليت هاى حديثىِ اهل سنّت ، در طول تاريخ ، در سه حوزه بزرگ جغرافيايى اتفاق افتاده است :
1 . كشورهاى شرق عربى ـ اسلامى ( حجاز ، عراق ، شام ) ؛
2 . ايران ( رى ، خراسان و قزوين ) ؛
3 . كشورهاى غرب عربى ـ اسلامى ( اندلس ، و شمال افريقا ).
حجاز ، از آن رو كه پايگاه اسلام بود و بعثت پيامبر صلى الله عليه و آله در آن اتفاق افتاد ، نخستين مركزْ تلقّى مى شود و با اندك فاصله اى ، اين فعّاليت ها به عراق و شام نيز مى رسد.
ايران ، دومين حوزه حديثى اهل سنّت به شمار مى رود كه محدّثانى چون مؤلّفان صحاح ستّه ، حاكم نيشابورى ، بيهقى و... از آن برخاسته اند.
سومين مركز ، غرب جهان اسلام است كه از آن ، به «حوزه مَغاربه» ياد مى كنيم. ورود حديث به آن سامان و رونق فعّاليت هاى حديثى ، به جهت بُعد مسافت ، ديرتر اتفاق افتاد . از اين رو ، در جايگاه سوم قرار مى گيرد ؛ گرچه پس از ورود حديث ، فعّاليت هاى مهمى در آن جا صورت گرفته است. در اين نوشته ، گزارشى از ورود حديث به غرب جهان اسلام و فعّاليت هاى حديثى آن ارائه مى گردد.
براى بررسى اين موضوع ، مباحث را در چند محور اصلى دنبال مى كنيم :
تعيين حدود جغرافيايى ؛ منبع شناسى ؛ چگونگى ورود حديث ؛ فعّاليت هاى حديثىِ