الحكمة الجزاير در سه جلد منتشر شد.
چاپ دوم آن ، تحقيق دكتر يحيى اسماعيل است كه در نُه جلد ، از سوى انتشارات دار الوفاء در سال 1419 ق / 1998 م ، منتشر شده است.
گفتنى است كه المعلم نيز به صورت رحلى در مصر ، در سال 1413 ق / 1993م ، به دست طبع سپرده شد و يك جلد آن تاكنون به چاپ رسيده است .
10 . عبد الحى بن عبد الكبير الكتانى ( 1382 ق )
وى نويسنده كتاب فهرس الفهارس والاثبات است. در اين كتاب ، فهرست فهرست ها ، مشيخه ها ، معاجم و مسلسلات را در حوزه حديث ، گرد آورده است. مجموع فهارس ياد شده ، 563 عنوان و شرح حال افراد ترجمه شده ، 622 نفر است. ۱
كتاب در سه جلد به همت دكتر احسان عبّاس ، از سوى دار الغرب الاسلامى در بيروت ، به سال 1406 ق / 1986 م ، به چاپ رسيده است.
آثار عبدالحى ، در مقدّمه همين كتاب ، 130 اثر دانسته شده ۲ و نويسنده تراث المغاربة ، 138 اثر از او معرفى كرده است. كتانى ، برخى از مشايخ خود را نام برده كه 167 نفرند . ۳
و . ويژگى هاى حوزه حديثى مغاربه
چنان كه از مباحث پيشين به دست مى آيد ، مغربى ها ، فعّاليت هاى چشمگيرى در زمينه حديث و دانش هاى مرتبط با آن داشته اند. با تأمّلى اجمالى مى توان برخى از مشّخصه ها و ويژگى هاى فعّاليت حديثى در آن منطقه را استخراج كرد . البته تحليل گسترده و عميق ، نيازمند تأمّل هاى بيشتر است :