215
حديث پژوهي جلد سوم

ايشان در آغاز اين تكمله نوشته است :
انى لما وقفت على هذا الشرح النفيس الجامع لشتات اللطائف الحاوى لطريف الظرايف ورأيت انّ صاحبه لم يتمكّن من اتمامه وتوقّف على شرح كلام امير المؤمنين عليه السلام والعمل يرفع، علمت انّ عاقبته إلى رفع العمل والقبول كما ان ختم كلامه إليه و هذا و إن كان فالاً حسنا للشارح لكن الناظرين يرون عمله ابتر إذ لم يكمل شرح الكتاب بل الخطبة التى شرع فى شرحها فرأيت أن أعلق عليه شيئا يتمّ به شرح الخطبة الأخيرة واضم عملى إلى عمله المقبول واتطفل فى تحصيل الثواب الحاصل له و سلكت فيه مسلكه من الاقتصار على ما يسهل تناوله و حسن توفيقه وأقول... . ۱

7 . شرحى بر 23 فقره از خطبه 184 «نهج البلاغه»

آية اللّه حسن حسن زاده آملى فرموده است كه علّامه شعرانى ، 23 فقره از اين خطبه را شرح فرموده و دست خط ايشان نزد وى موجود است و در جلد چهارم هزار و يك كلمه ، تمام اين دست خط را آورده و آرزو كرده كه خود بتواند با همان سبك ، اين شرح را كامل كند.
وى در آغاز اين شرح مى فرمايد :
اين كلمه عليا ، رساله اى است از حضرت استادم علّامه حاج ميرزا ابو الحسن شعرانى ( رضوان اللّه عليه ) در شرح خطبه صدوهشتاد و چهار نهج البلاغه كه سيّد رضى در عنوان آن فرموده است : «و تجمع هذه الخطبة ما لا تجمعه خطبة» .
مرحوم استاد ، تا حدود نصف آن را در بيست و سه فقره ، شرح فرموده است كه به خط مبارك آن جناب در نزد نگارنده ، محفوظ است. در نظر داريم كه نصف ديگر آن را به همان سبك و اسلوب ترجمه و شرح استاد ، به پايان برسانيم ؛ ولى هنوز

1.همان ، ص ۴۱۷ .


حديث پژوهي جلد سوم
214

4 . حاشيه بر «إرشاد القلوب» ديلمى

در كتاب فرزانه ناشناخته ، در باره اين كتاب چنين مى خوانيم :
اين كتاب ، پيش تر ، يكى از متون درسى حوزه در فن اخلاق بود . از اين رو ، علّامه شعرانى ، آن را احيا و تصحيح كرد و حواشى اى بر آن نگاشت . در جلد دوم هزار و يك نكته (ص 553) ، يكى از آن احاديث تصحيح شده ، آورده شده است. ۱
يادآورى مى كند كه نگارنده ، نتوانست بر اين كتاب دست يابد.

5 . حاشيه بر «فصل الخطاب» محدّث نورى

علّامه شعرانى ، بر فصل الخطاب حاجى نورى ، حواشى و تعليقاتى به عنوان نقد نوشته كه استاد حسن حسن زاده آملى ، آنها را در پايان كتاب خويش و با عنوان «فصل الخطاب فى اثبات عدم تحريف كتاب ربّ الأرباب» آورده است.
اين حواشى ، 22 مورد است كه علّامه شعرانى ، گاهى در باره سند ، داورى كرده است ، مانند حواشى سه و هفت ( مرسل و ضعيف بودن سند ) ، چهار ( كتاب سليم ) ، و نُه ( جزيره خضراء ) و گاه به تبيين مفهومىِ حديث نظر مى كند و در مواردى نيز ادّعاهاى ديگر حاجى نورى را به نقد مى كشد . ۲

6 . تكميل جلد چهاردهم «منهاج البراعة»

مرحوم ميرزا حبيب اللّه خويى ، پيش از تكميل شرح خطبه 227 نهج البلاغه ، دار فانى را وداع كرد و شرح اين خطبه ، ناتمام ماند. علّامه شعرانى ، اين خطبه را بر منهج شارح تكميل كرد و ترجمه فارسى خطبه را نيز در آخر آن آورد. اين تتمّه ، در يازده صفحه تنظيم شده است . ۳

1.فرزانه ناشناخته ، ص ۲۵۶ ، مقاله «كتاب شناسى و مقاله شناسى علّامه شعرانى» .

2.قرآن هرگز تحريف نشده (ترجمه فصل الخطاب فى عدم تحريف كتاب ربّ الأرباب و ترجمه تعليقات علّامه شعرانى ) ، مترجم : عبد العلى محمّدى شاهرودى ، قم : قيام ، ۱۳۷۱ .

3.ر. ك : منهاج البراعة ، ج ۱۴ ، ص ۴۱۷ ـ ۴۲۷ .

  • نام منبع :
    حديث پژوهي جلد سوم
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 255937
صفحه از 399
پرینت  ارسال به