33
حديث پژوهي جلد سوم

روايات مربوط به پزشكى و داروها را از پيامبر صلى الله عليه و آله و ائمّه عليهم السلام در اين كتاب گردآورده است. كتاب ، داراى ساختار مرتبط نيست ؛ بلكه با عنوان باب و روايتْ تفكيك شده است . هيچ گونه توضيحى از سوى نويسنده در باره روايات ، به ثبت نرسيده است ، ضمن آن كه مصدر روايات و نيز سلسله رُوات و اسناد ، ذكر نشده است. ۱

ب. مصادر اهل سنّت

مصادر اهل سنّت كه بخشى از آنها به روايات پزشكى اختصاص دارند ، عبارت اند از :
ـ صحيح البخارى ، محمّد بن اسماعيل البخارى ( م 2561 ق ) ، كتاب الطب ج 7 ، ص 2 و كتاب المرض و الطب ، ج 7 ، ص 11 ؛ ۲
ـ صحيح مسلم ، مسلم بن الحجّاج القشيرى النيسابورى ( م 261 ق ) ، ج 7 ، ص 13 ؛ ۳
ـ سنن ابن ماجة ، محمّد بن يزيد القزوينى ( 273 ق ) ، كتاب الطب ، ج 2 ، ص 1137 ؛
ـ سنن ابى داوود ، سليمان بن اشعث السجستانى ( م 275 ق ) ، كتاب الطب ، ج 2 ، ص 219 ؛
ـ السنن الكبرى ، احمد بن شعيب النسائى ( م 303 ق ) ، كتاب الطب ، ح6 ، ص 351 ؛
ـ المستدرك ، الحاكم النيسابورى ( م 405 ق ) ، كتاب الطب ، ج4 ، ص 220 ؛
ـ مجمع الزوائد ، على بن ابى بكر الهيثمى ( م 807 ق ) ، كتاب الطب ، ج 5 ، ص 84 ؛
ـ شرح صحيح مسلم ، يحيى بن شرف النَوَوى ، باب الطب والمرض ، ج 41 ، ص 169 ؛

1.يادآور مى شود از اين زمان به بعد نيز كتاب هايى به قصد گردآورى روايات پزشكى تأليف شده كه عنوان آنها چنين است : ۱ . طب الإمام الكاظم ، شاكر شبع ( ۱۴۲۳ ق / ۲۰۰۲م ) ؛ ۲ . طب الإمام موسى الكاظم ، عبدالحسين الجواهرى ؛ ۳ . طب المعصومين ، لبيب بيضون ؛ ۴ . طب الإمام على ، محسن عقيل ؛ ۵ . طب الرضا و طب الصادق ، علّامه عسكرى ؛ ۶ . طب الوحى ، ده سرخى ؛ ۷ . موسوعة الأحاديث الطبيّة ، محمّد الريشهرى .

2.تعداد روايت هاى صحيح البخارى در زمينه طب ، صد و بيست روايتْ شمارش شده است ( فتح البارى ، ج ۱۰ ، ص ۲۵۲ ) .

3.تعداد روايت هاى صحيح مسلم نيز حدود صد و بيست حديثْ شمارش شده است ( فتح البارى ، ج ۱۰ ، ص ۲۵۲ ) .


حديث پژوهي جلد سوم
32

6 . كتاب خانه ملك ، قرن 11 ؛
از سه نسخه اخير ، به نام طبّ النبى ابوالوزير بن احمد ابهرى ياد كرده اند ؛ ولى همان كتاب المستغفرى است.
7 . كتاب خانه دار الحديث ، ش 5 / 147 / 7 ج/ 2ط ؛
8 . كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ش 2644 ؛
9 . كتاب خانه آستان قدس رضوى ، ش 9779 ؛
10 . كتاب خانه آستانه حضرت معصومه ، ش 5861 ؛
11 . كتاب خانه آية اللّه گلپايگانى ، ش 137 / 29 / 5797 ؛
12 . كتاب خانه آية اللّه گلپايگانى ، ش 127 / 17 / 3347 ، كتابت 1285 ق ؛
13 . كتاب خانه آية اللّه گلپايگانى ، ش 127 / 9 / 1587 ، كتابت 1304 ق ؛
14 . كتاب خانه آية اللّه گلپايگانى ، ش 184 / 27 / 5514 ، قرن 11 ؛
15 . كتاب خانه شخصى جواد شريف در شهرستان خوى ، ش 24 ؛
16 . كتاب خانه ملّى ، ش 1380 / 4 ، قرن 11 .
از اين كتاب ، دو ترجمه به زبان فارسى منتشر شده است : يكى ، ترجمه سيّد محمود موسوى زرندى ، كه در سال 1328 ش ، به چاپ رسيده است و ديگرى ، ترجمه محمود مراغى كه به سال 1379 ش ، منتشر شده است.
همچنين در سال هاى 1281 ، 1293 ، 1304 و 1318 ق ، در قطع هاى رقعى و جيبى ، به صورت سنگى به چاپ رسيده است. ۱
4 . طبّ الأئمّة ، سيّد عبد اللّه شَبّر ( 1188 ـ 1242 ق ) ، بيروت : الارشاد للطباعة والنشر.
مرحوم شبّر ، با اعتقاد به اين كه پزشكى ، ريشه در وحى دارد و بايد بدان رو آورد ،

1.ر. ك : تحقيق جديد اين اثر ، كه توسّط آقاى حيدر وائلى به انجام رسيده است (ص ۲۸ ـ ۳۴) .

  • نام منبع :
    حديث پژوهي جلد سوم
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 255979
صفحه از 399
پرینت  ارسال به