نگاهى به حديث زينب عَطّاره ۱
در مصادر حديثى ، روايت هايى با عنوان «زينب العطارة الحولاء» يا «الحولاء العطارة» و يا تعبيرهايى از اين قبيل ، منقول است كه گفتگوى زنى را با همين نام با پيامبر خدا صلى الله عليه و آله گزارش كرده است. اين حديث را گروهى از محدّثان ، مورد مناقشه و نقد قرار داده اند.
براى ارزيابى و بررسى دقيق اين روايات ، بايد نخست به گردآورى اين احاديث پرداخت. آنچه نگارنده در جستجوهاى خود بدان رسيده ، از اين حكايت دارد كه حديثى با تعبير «زينب العطارة الحَولاء» ، تنها در مصادر شيعى به چشم مى خورد و در منابع حديثى اهل سنّت ، نقل نشده است.
اين روايت را كلينى در فروع و روضه الكافى و صدوق در دو كتاب التوحيد و كتاب من لايحضره الفقيه نقل كرده اند. مضمون اين حديث ، پرسش زينب از عظمت خداوند است كه پيامبر صلى الله عليه و آله به تفصيل ، به وى پاسخ گفته است.
لكن روايت ديگرى با تعبير «الحولاء العطارة» ، در مصادر حديثى شيعه و اهل سنّت ، به ثبت رسيده است كه مضمون آن ، گلايه اين زن از همسرش است و پيامبر صلى الله عليه و آله در پاسخ ، حقوق زن و شوهر را بيان فرموده است.
در نتيجه ، بررسى و داورى در باره اين احاديث را در دو بخش دنبال نموده ، در بخش نخست ، حديث «زينب العطارة الحولاء» و در بخش دوم ، حديث «الحولاء العطارة» را به بحث مى گذاريم.