قال رسولُ اللَّه صلی الله علیه و آله:
«ألا انَّ شَرَّ أمَّتی الّذِینَ یُکْرَمُونَ مَخافَةَ شَرِّهِمْ، أَلا وَ مَنْ اکْرَمَهُ النّاسُ اتِّقَاءَ شَرِّهِ فَلَیْسَ مِنّی».[۱]
تحف العقول، حکمت ۱۸۰.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله میفرماید: «آگاه باشید بدترینِ امّت من کسانی هستند که از ترس آزارشان، نزد مردم گرامی باشند و آگاه باشید هر که را مردم از ترس آزارش گرامی دارند از من نیست».
شرح:
احتراماتی که افراد در جامعه دارند علتهای گوناگونی دارد. گاهی شخص دارای فضیلتی است و مردم به خاطر فضیلتی که دارد احترامش میگذارند. به عنوان مثال یا با تقوا یا عالم است و چون انسان عاشق فضیلت است به او احترام میگذارد. و یا کسی است که به جامعه خدمت میکند این فضیلت است و مردم به او احترام میگذارند، که این بهترین نوع احترام است.
گاهی دارای این فضایل نیست و مقامش پایینتر است امّا مردم به خاطر اینکه به او احتیاج دارند اکرامش میکنند، این هم خوب است. امّا گاهی افرادی هستند که فضیلتی ندارند و مردم هم احتیاجی به آنها ندارند و فقط به خاطر ترس از شرّ آنها احترامشان میگذارند. به عنوان مثال آدم بد زبانی است که اگر احترامش نگذارند
زبانش باز میشود و ملاحظه هیچ کس را نمیکند؛ یا اینکه صاحب قدرت خطرناکی است که اگر احترامش نگذارند نظرش بر میگردد و یا اینکه آدم شروری است و برای اینکه از شرش در امان باشند احترامش میگذارند.
مطابق این حدیث پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله میفرماید: بدترین امّت من چنین افرادی هستند که به آنها پول میدهند و یا دعوتشان میکنند تا اینکه از شرّشان در امان باشند، حضرت چنین کسی را از خود نمیداند.
گاهی اوقات علت اینکه چرا به کسی احترام میگذارند معلوم نیست. آیا صاحب فضیلت است یا اینکه حاجتی دارند و یا اینکه از او میترسند؛ اینها بدترین افراد هستند، چون اشراری هستند در لباس صاحبان فضیلت.
در اسلام به مسأله آزار نرساندن به خلق خدا ومدارا کردن با مردم، همسایهها، دوست و زیر دست، بسیار سفارش شده و تأکید شده به آنها ظلم نشود.
[۱]تحف العقول، حکمت ۱۸۰.