فنظر فيه ثمّ طواه حتّى ظننت قد شقّ عليه ، ثمّ قال: هو حقّ ، فحوّله فى أديم؛ ¹ حمزة بن عبداللّه مى گويد: در پشت كاغذى نوشتم: دنيا براى امام ، همچون پاره اى از گردوست. سپس آن را به امام رضا عليه السلام دادم و گفتم: دوستان ما حديثى روايت كرده اند كه انكارش نكرده ام ، ولى مى خواهم آن را از شما بشنوم. امام بدان نگريست. سپس آن را پيچيد ، به گونه اى كه گمان كردم «اين پرسش» بر او گران آمد. اندكى بعد گفت: آن حق است ، از كاغذ به پوست منتقلش كن. 3 . أحمد بن محمّد بن أبى نصر: قلت لأبى الحسن عليه السلام : إنّ أصحابنا يروون أنّ حلق الرأس فى غير حجٍّ و لا عمرةٍ مُثلَةٌ ، فقال: كان أبو الحسن عليه السلام إذا قضى مناسكه عدل إلى قريةٍ يقال لها ساية ، فحلق؛ ² احمد بن محمّد مى گويد: به امام رضا عليه السلام عرض كردم : دوستان ما روايت مى كنند كه تراشيدن سر در غير از حج و عمره ، مانند مثله كردن است . امام رضا عليه السلام فرمود: امام كاظم هنگامى كه اعمال حجّ را تمام كرد ، به دهكده اى به نام سايه رفت و سرش را تراشيد. 4 . محمّد بن إسماعيل بن بزيع: سألت أبا الحسن الرضا عليه السلام عن آنية الذهب و الفضّة ، فكرههما ، فقلت: قد روى بعض أصحابنا أنّه كان لأبى الحسن عليه السلام مرآة ملبسه فضّة ، فقال: لا و الحمد للّه ، إنّما كانت لها حلقة من فضّة و هى عندى؛ محمّد بن بزيع مى گويد: از امام رضا پرسيدم: ظرف هاى طلا و نقره چه حكمى دارند؟ حضرت آن دو را ناپسند دانست. پس گفتم: برخى دوستان روايت مى كنند كه امام كاظم عليه السلام آينه اى با روكش نقره داشت. حضرت فرمود: نه ، خدا را سپاس ، تنها حلقه آن از نقره بود كه نزد من است. ³
حسن بن جهم نيز عرضه ضمنى حديث داشته است ، و شيخ طوسى آن را گزارش كرده است. ⁴
در بخش نخست مقاله آورديم كه امامان ، افزون بر پاسدارى از ميراث حديثى شيعه ،

آن را گزارش كرده ، و كلينى مواردى را نقل كرده است ، ^۱ و شيخ طوسى افزون بر اين موارد ، نيز يك مورد از طريق على بن اسماعيل نقل مى كند ، نمى پذيرد ^۲ . عنوان نامه ، خطاب به ابوالحسن عليه السلام مى باشد كه براى آگاهى از سبب تفسير آن به امام رضا عليه السلام ، مى توانيد به قاموس الرجال مراجعه فرماييد ^۳ .

عرضه احاديث منفرد

تعداد احاديث منفرد عرضه شده بر امام رضا عليه السلام نيز فراوان است واز اين رو ، ما فقط مواردى چند را ارائه مى دهيم.
1 . أحمد بن عمر : قلت للرضا عليه السلام : إنّا روينا عن أبى عبد اللّه عليه السلام أنّه قال: إنّ الأرض لا تبقى بغير إمام ، أو تبقى و لا إمام فيها؟
فقال: معاذ اللّه لا تبقى ساعةً إذا لساخت ⁴ احمد بن عمر به امام رضا عليه السلام مى گويد: از امام صادق عليه السلام براى ما نقل شده است كه فرمود: زمين بدون وجود امام باقى نمى ماند ، آيا بدون امام باقى مى ماند؟
امام رضا عليه السلام فرمود: پناه بر خدا ، لحظه اى باقى نمى ماند و فرو مى ريزد.
كلينى ، دو عرضه ديگر بر امام رضا عليه السلام را كه مربوط به همين حديث مى شود ، گزارش كرده است. ⁵
يكى ازاين عرضه ها از سوى محمّد بن فضيل است كه خود ناقل حديث اصلى از شيخش ، ابوحمزه ثمالى مى باشد. اين تأكيد همان مطلبى است كه پيشتر گذشت ، يعنى جلالت و بزرگى راوى حتى اگر استادى چون ابوحمزه ثمالى باشد ، مانع ترديد در حديث و عرضه آن نمى گردد.
2 . حمزة بن عبد اللّه : كتبت فى ظهر قرطاسٍ: إنّ الدنيا ممثّلةٌ للإمام كفِلقَة الجوزة ، فرفعته إلى أبى الحسن الرضا عليه السلام ، فقلت له: إنّ أصحابنا رووا حديثا ما أنكرته ، غير أنّى اُحبّ أن أسمعه منك.