غير محسوس ولا محسوس ، لا تدركه الابصار ، علا فقرب ودنا فبعد ، وعصى فغفر وأطيع فشكر ، لا تحويه أرضه ولا تقله سماواته ، حامل الأشياء بقدرته ديمومى أزلى لا ينسى ولا يلهو ولا يغلط ولا يلعب ولا لإرادته فصل وفصله جزاء وأمره واقع ، لم يلد فيورث ولم يولد فيشارك ولم يكن له كفوا أحد . ۱
آثار نقل معنا
الف ـ تسهيل نقل و ترويج حديث
بدون ترديد ، اگر معصومان عليهم السلام نسبت به نقل سخنان و رفتارشان ، حساسيت بيش از اندازه به خرج مى دادند و خواستار نقل لفظى همه متون احاديث خود مى شدند ، اقدام به نقل حديث كاهش مى يافت و افراد كمترى حاضر به پانهادن به اين ميدان حسّاس مى شدند.
برخى از حسن بصرى نقل كرده اند كه :
«اگر نقل معنا روا نبود ، ما حديث نقل نمى كرديم» . ۲
اين سخن نشان از صعوبت نقل لفظى حديث به ويژه با امكانات آن روزگار دارد كه همراه داشتن ابزار و ادوات ضبط و كتابت حديث محدود بوده و هميشه در دسترس نبوده است . راويان در آن روزگار گاه ناگزير از حفظ حديث به هنگام صدور آن و سپس كتابت و بازگو كردن آن در زمانى ديگر بوده اند و با وجود حافظه قوى ، به خاطر نياوردن لفظ ، هميشه محتمل بوده است و بر اساس همين احتمال ، اگر راوى ناگزير به رعايت عين الفاظ مى شد ، بسيارى از احاديث بازگو نمى شد و به نسل بعد انتقال نمى يافت. اين اثر مبارك و فايده بزرگ نقل معناست كه شيوه متعارف و رايج نقل شفاهى ميان آدميان نيز مى باشد.
اثر ترويجى جواز نقل معنا ، رَوايى ترجمه حديث و بازگرداندن آن به زبان هاى ديگر است زيرا هيچ گاه قابليت ترجمه همه متن با تمام نكات ريز و نهفته آن نيست. همه
