261
در پرتوِ حديث

خداى عز و جل زمين را روز شنبه آفريد و كوه هاى آن را روز يك شنبه آفريد و درختان را روز دوشنبه و بدى ها را روز سه شنبه و نور را روز چهارشنبه آفريد و در روز پنج شنبه ، جنبندگان را در زمين پراكنده ساخت و در انتهاى خلقت ، آدم عليه السلام را در عصر روز جمعه و در آخرين ساعت آن ، ميان عصر و شب بيافريد.
اين روايت ، زمان خلقت را هفت روز دانسته است ، حال آن كه قرآن كريم ، به آفرينش خلقت در شش روز تصريح مى كند :
« اللَّهُ الَّذِى خَلَقَ السَّمَـوَ تِ وَ الْأَرْضَ وَ مَا بَيْنَهُمَا فِى سِتَّةِ أَيَّامٍ » . ۱
2. در المعجم الكبير نوشته طبرانى ، از پيامبر خدا نقل شده است: «دفن البنات من المكرمات» . ۲
زنده به گور كردن دختران ، از عادات زشت برخى قبيله هاى عرب جاهلى بوده است و قرآن ، در آيات متعدّدى آن را محكوم كرده است. از اين رو ، نمى توان دفن آنان را بزرگى و كرامت دانست. قرآن ، در سوره تكوير: «وَ إِذَا الْمَوْءُدَةُ سُئِلَتْ * بِأَىِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ »۳ وسوره نحل: « وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِالْأُنثَى ظَـلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ كَظِيمٌ * يَتَوَ رَى مِنَ الْقَوْمِ مِن سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَيُمْسِكُهُ عَلَى هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِى التُّرَابِ أَلَا سَآءَ مَا يَحْكُمُونَ »۴ ، اين سنّت جاهلى را مردود و غير مقبول اعلام كرده است و در آيات ديگرى ، زنان را هم پايه مردان دانسته و كرامت و برترى را به تقوا و علم و ايمان وابسته نموده ، و آن را به جنسيت مشروط ننموده است.
مثال هاى ديگرى نيز مى توان آورد ، مانند احاديثى كه دلالت بر تشبيه خداوند به موجودات و اثبات صفات جسمانى براى او دارد ، و نيز احاديث وجوب اطاعت از حاكم ستم پيشه ، امّا به جهت اختصار ، مشتاقان را به كتاب هاى الحديث النبوى بين الرواية والدراية ، از آية اللّه جعفر سبحانى و سيرى در صحيحين ، اثر حجه الاسلام محمّد صادق

1.سوره سجده ، آيه ۴ .

2.المعجم الكبير ، ج ۱۱ ، ص ۲۹۰ .

3.سوره تكوير ، آيه ۸ ـ ۹ .

4.سوره نحل ، آيه ۵۸ ـ ۵۹ .


در پرتوِ حديث
260

روايت مى كند :
خطب النبىّ صلى الله عليه و آله بمنى ، فقال : أيّها الناس ، ما جاءكم عنّى يوافق كتاب اللّه فأنا قلته ، و ما جاءكم يخالف كتاب اللّه فلم أقله؛۱پيامبر صلى الله عليه و آله در منى سخنرانى كرد و فرمود : «اى مردم! آنچه از جانب من به شما رسيده و موافق قرآن بود ، آن را گفته ام و آنچه رسيد و با كتاب خدا مخالف بود ، من آن را نگفته ام».
امامان ما و بيشتر از همه امام صادق عليه السلام ، بر اين معيار جاويدان ، تأكيد كرده اند و حديث مخالف قرآن را مُزخرف دانسته اند. در اين جا نيز كلينى احاديث متعدّدى را نقل كرده كه متن يكى از آنها چنين است:
ما لم يوافق من الحديث القرآنَ فهو زُخرُف؛۲هر حديثى كه با قرآن موافق نبود ، مزخرف است.
بر اساس اين محك عمومى ، امّت اسلامى در برابر جعل و وضع ، به سلاحى كارا مسلّح شد و از اين رو ، جاعلان حديث ، كمتر به ساختن حديثى كه مخالفت صريح و مسلّم با قرآن داشته باشد ، روى آوردند و به جز موارد معدودى ، احاديثى اين چنين نداريم و در ميان آنچه مخالف قرآن خوانده شده است ، احاديثى داريم كه يا نادرست فهميده شده اند و يا تصحيف و نادرستى نقل آن ، موجب دگرگونى معنايى آن و رويارويى اش با مفاهيم قرآن شده است. اين ، بدان معناست كه ممكن است با ارائه فهم جديدى از احاديث مخالف قرآن و يا تصحيح و روشن كردن تصحيف آن ، اتّهام جعل را از سيماى آنها زدود . و اينك مثال ها:
1 . در صحيح مسلم ، از ابوهريره نقل شده كه پيامبر خدا فرمود :
خلق اللّه عز و جل التربة يوم السبت ، و خلق فيها الجبال يوم الأحد ، و خلق الشجر يوم الاثنين ، و خلق المكروه يوم الثلاثاء ، و خلق النور يوم الأربعاء ، و بثّ فيها الدوابّ يوم الخميس ، و خلق آدم عليه السلام بعد العصر من يوم الجمعة فى آخر الخلق فى آخر ساعة من ساعات الجمعة فيما بين العصر إلى الليل ؛۳

1.الكافى ، ج ۱ ، ص ۶۹ .

2.همان جا.

3.صحيح مسلم ، ج ۸ ، ص ۱۲۷ .

  • نام منبع :
    در پرتوِ حديث
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 305373
صفحه از 410
پرینت  ارسال به