در محضر غيبت نعمانى

چكيده

كهن ترين كتاب حديثى شيعه كه درباره غيبت امام مهدى(عج) نگاشته شده و به دست ما رسيده، غيبت نعمانى است. نعمانى از محدّثان مشهور قرن چهارم هجرى و در شمار شاگردان كلينى رحمه الله است . در اين مقاله ، ابتدا نعمانى و شخصيّت علمى او را شناساند ، و سپس به كتاب غيبت او پرداخته ايم . استادان ، شاگردان رحله هاى حديثى و آثار علمى نعمانى ، همه حكايت از آن دارند كه او عالمى جامع و در بسيارى از دانش هاى ادبى ، حديثى ، تفسيرى و كلامى روزگار خويش ، خبره بوده است . او با ديدگاهى كلامى به گردآورى و دسته بندى نو و زيبايى از احاديث مهدويت پرداخته است اما در اين نوشته ، تلاش كرده ايم ، انگيزه تأليف ، نگرش نعمانى زمينه ها ، تاريخ و اعتبار كتاب را از لابلاى داده هاى گوناگون كتاب بررسى كنيم .

درآمد

با در آمدن ابرهاى تيره غيبت و پوشيده شدن خورشيد ولايت ، ستاره هاى فروزان حقيقت و يقين ، جاى خود را به لكّه هاى تاريك حيرت و شك سپردند . سيه پوشان ظلمت خو ، پايه هاى استوار امامت را نشانه رفتند و مهدويت ، اين عقيده روشن عصرها و اعتقاد هميشه نسل ها ، نيازمند استدلال و تبيين گشت و «مرزبانان حماسه» را به تكاپويى خستگى ناپذير وا داشت .
شيخ آقا بزرگ تهرانى در كتاب سترگ خود الذريعة ^۱ ، نزديك به چهل رساله و كتاب بر

ترجمه هاى كتاب

كتاب از نخستين روزهاى انتشار ، مورد استقبال پيروان و مشتاقان اهل بيت عليهم السلام قرار گرفت و بر همين اساس ، به وسيله دو تن از مترجمان زبردست كشور ، آقاى حميدرضا شيخى ـ مترجم كتاب بزرگ ميزان الحكمه ـ و مهدى آژير ، به فارسى برگردانده و در اختيار ولايت مداران پارسى زبان نهاده شد .
علّامه ذى شأن حيدر ، از شاگردان آيت اللّه باقر صدر نيز ، آن را به اردو ترجمه نمود .
همچنين بنا به نياز شيعيان انگليسى زبان ، كتاب در حد يك سوم ، توسط اينجانب تلخيص شد و سپس به وسيله آقايان احمد رضوانى و رضا مصباحى ، به زبان انگليسى ترجمه شد . ترجمه نخست ، در سال 1379هجرى و ترجمه انگليسى ، به سال 2002 ميلادى منتشر شد.
پوشيده نيست كه به سامان رسيدن چنين اثرى ، به تتبّع ، دقّت و ابتكار و پشتكار ، نياز داشته است و مؤلّف محترم و همكارانشان ، با عنايات خداوندى ، توفيق جمع اين همه را يافته اند. اميد كه شاهد دوام اين توفيق باشيم.