سپس در جاى خود ، نهج النجاة را از حسين بن محمّد بن نصر حلوانى مى خواند و به منقولات ابن طاووس از آن ، در اليقين اشاره مى كند. ۱
اتان كلبرگ نيز اين حدس آقا بزرگ را صائب دانسته و مؤلف اين دو كتاب را ، يك نفر و همان حسين بن محمّد بن الحسن حلوانى دانسته است. ۲
استادان و مشايخ حلوانى
بر اساس آنچه گفته شد ، مؤلّف كتاب ، فردى شناخته شده و مورد اعتناى عالمان عصر خود بوده است. او ، نزد الشريف محمّد بن الحسن بن حمزة ، أبويعلى جعفرى ، كه از مراجع شيعه پس از شيخ مفيد و داماد و جانشين او بوده ، ۳ درس خوانده و با توجه به محل سكونتش ۴ كه در محله كرخ بغداد بوده است ، از محضر عالمانى چون شيخ طوسى ، سيد مرتضى و سيد رضى بهره برده است.
طريق روايى واقع در كتاب بشارة المصطفى اثر عمادالدين طبرى ۵ ، شاگردى حلوانى را در محضر سيد مرتضى در سال 429 هجرى به روشنى نشان مى دهد و سند واقع در كتاب ذيل تاريخ بغداد اثر ابن النجّار البغدادى ۶ ، استفاده او را از أبوالحسن على بن المظفر بن بدر ، علّامه بندينجى ، در سال 425 هجرى قمرى اثبات مى كند.
أبوعبداللّه حسين بن محمّد حلوانى ، خود نيز در آخرين روايت كتابش كه آن را بر
1.الذريعه ، ج ۴۲ ، ص ۴۲۵ ، رقم ۲۲۲۴ . گفتنى است شيخ آقابزرگ در ادامه ، اشتباه ابن طاووس را در مسئله تاريخ كتاب نهج النجاة گوشزد كرده و از اين رو ، مانع انتساب آن را به حلوانى ، زدوده است.
2.كتابخانه ابن طاووس ، ص ۴۶۷ .
3.ر . ك : فهرست نجاشى ، رقم ۷۰۸ ؛ فرحة الغرى ، ص ۱۲۵ .
4.محل تولّد حلوانى ، حلوان ، از شهرهاى عراق است ، اما به جهت آن كه بغداد ، پايتخت و پايگاه علم بوده ، به آنجا كوچ كرده است. حلوان نام چند مكان است و از جمله آنها حُلوان عراق ، در شمال بغداد و در منطقه كوهستانى عراق است. حلوان ، شهرى آباد و محل نشو و نماى عالمان متعددى بوده است ، ر . ك : معجم البلدان ، ج ۲ ، ص ۲۹۰ .
5.بشارة المصطفى ، ص ۱۰۵ .
6.ذيل تاريخ بغداد ، ج ۴ ، ص ۱۰۸ .
