365
در پرتوِ حديث

ائمّه عليهم السلام بدانيم ، كه مقصود اوليه و اصلى سيد رضى بوده و كتاب خصائص الائمه عليهم السلام كه بعدها در خصائص اميرالمؤمنين عليه السلام متوقف و به همان ناميده شد ، در واقع طرح و پى ريزى زمينه آن بوده است. در اين ميان ، نقل سخنان پيامبر صلى الله عليه و آله ، بيشتر براى آن است كه سخنان امامان عليهم السلام را تقويت كند و به اين انديشه كلامى شيعه قوّت بخشد ، كه همه جرعه نوشان جام نبوّت هستند. حلوانى ، خود اين نكته را گوشزد كرده است. ۱

نسخه ها و تصحيح حاضر

آنچه از نسخه هاى كتاب در دست است ، سه نسخه خطى متعلق به كتابخانه آستان قدس رضوى ، ۲ كتابخانه مسجد اعظم قم ۳ و نسخه شخصى سيد محمّد موحد محمّدى اصفهانى ۴ است . دو نسخه چاپى نيز سراغ داريم كه يكى به سال 1404 هجرى قمرى در مشهد مقدس به طبع رسيده و افست از چاپ نجف اشرف ۵ مى باشد ، و ديگرى نسخه چاپ شده به سال 1408 هجرى قمرى در قم ۶ .

1.مقدّمه مولّف.

2.اين نسخه از سوى مقام معظم رهبرى ، آية اللّه خامنه اى به كتابخانه آستان قدس هديه شده و با شماره عمومى ۱۹۶۰۰ در بخش كتب خطى اين كتابخانه در مشهد ، مركز استان خراسان و در جوار بارگاه ملكوتى امام رضا عليه السلام نگهدارى مى شود.

3.اين نسخه در ضمن مجموعه با رقم ۲۷۱۲ ، در بخش كتب خطى كتابخانه مسجداعظم قم نگهدارى مى شود ، كه به وسيله مرجع دينى عصر ، آيه اللّه حاج آقا حسين طباطبايى بروجردى (۱۲۹۲ ـ ۱۳۸۰ ه ق) ، تأسيس شده است.

4.مطابق گزارش مصحّحان مؤسّسه امام مهدى (عج) كتاب ، اين نسخه به خط حاج سيد ابوالقاسم صفوى اصفهانى ـ طاب ثراه ـ بوده كه در نجف اشرف وفات يافته است.

5.اين كتاب از سوى مطبعه حيدريه، در ۵۸ صفحه در قطع وزيرى و به سال ۱۳۵۶ هجرى قمرى در نجف و با مقدمه سيد محمّد صادق بحر العلوم، به چاپ رسيده است. اين چاپ، غير از چاپ سال ۱۲۸۴ قمرى است كه در دسترس شيخ آقا بزرگ تهرانى بوده و آن را پر غلط خوانده است. ر . ك : معجم المطبوعات النجفيه ، محمّد هادى امينى، ص ۳۶۲، رقم ۱۶۳۱ ؛ الذريعة ، ج ۲۴ ، ص ۱۲۷ ، رقم ۶۳۷.

6.اين كتاب ، تحقيق (مؤسسة الإمام المهدى عليه السلام ) و به اشراف آيت اللّه سيّد محمّد باقر موحّد ابطحى بوده ، و در چاپخانه مهر قم چاپ و منتشر شده است.


در پرتوِ حديث
364

عنوان يكى از دو خليفه اصلى در دولت نود ساله بنى اميه ، تمام تلاش خويش را در خاموش كردن نور علوى به كار برد ، و نيز به شواهدى همچون شيوه تحديث و نام بردن حسن بصرى از امام على عليه السلام كه چون قصد حديث گفتن از اميرالمؤمنين على عليه السلام است ، از بيم بنى اميّه مى گفت: قال أبو زينب. ۱
حلوانى ، استمرار اين جريان را ، موجب نسبت دادن فضايل و مناقب و حتى سخنان شيوا و بليغ اهل بيت عليهم السلام ، به رقيبان و دشمنان ايشان مى داند ، و سخنان ادبى ابن مقفع زنديق و جاحظ عثمانى و تابعان و همراهان و موافقان و همگنان اينان را ، زمينه آن مى داند كه كلمات گهربار على عليه السلام و فرزندان بزرگوارش را به چنين اشخاصى نسبت دهند و شايد كه برخى از آنان هم ، در اقتباس آشكار و پنهان از سخنان امير بيان ، على عليه السلام متهم باشند. ۲ او به صراحت اعلام مى دارد كه قصد كلى ، اطفاى نور الهى و انهدام آثار اهل بيت عليهم السلام است ، اگر چه خدا از خاموش شدن نور خود ابا دارد. حلوانى سپس عبارت سيد رضى رحمه اللهرا در تأييد گفته خود نقل مى كند كه اين دشمنان را به دو دسته جاهل ، گمراه و فرو رفته در ظلمت از يك سو و آگاه از فضايل اهل بيت عليهم السلام و عالم كاتم و حيله گر مغالطه كار مريدباز تقسيم مى كند كه هر دو دسته ، به دنبال دنياى خويش و روزى خوردن از قلم بى زخم و نيش خود هستند كه نه در كف نويسنده ، بلكه سر به چرخش چشم و دست حاكمان دارد.
نكته جالب توجه ، اقتداى حلوانى به سيد رضى رحمه الله در مبارزه با اين وضعيت است. او به همان گونه كه سيد رضى رحمه الله سخنان بليغ امام على عليه السلام را برگزيد و به جمع آورى و حتى تقطيع سخنان و بخش هايى از خطبه ها و نامه هاى بلند و كوتاه حضرتش همّت گماشت كه رنگ بلاغى و ادبى داشت ، آن دسته از احاديث ائمّه عليهم السلام را آورده كه اين رنگ را بيشتر دارند. ما مى توانيم كار حلوانى را تكميل كار سيد رضى در ادامه گردآورى سخنان بليغ

1.همان.

2.همان و نيز صفحه پايانى كتاب ، آنجا كه گويد : و هر كس كتاب هاى ريحانى و رساله هاى او را تورّق كند ، مى داند كه همه آنها از خطبه ها و رساله ها و اندرزها و حكمت و آداب امامان عليهم السلام است .

  • نام منبع :
    در پرتوِ حديث
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 318440
صفحه از 410
پرینت  ارسال به