به امام حسن عليه السلام عرض شد: ابوذر مى گويد: فقر را از غنى ، و ناخوشى را از تندرستى بيشتر دوست دارم. حضرت فرمود: خداوند ابوذر را رحمت كند! امّا من مى گويم: هر كس بر انتخاب خير و صلاحى كه خداوند برايش مقرّر كرده ، توكل كند ، آرزوى حالتى ديگر را در دل نمى پرورد. و اين معناى درست خشنودى به قضاى الهى است.
عرضه حديث بر امام حسين عليه السلام
خصوصيت هاى اين برهه ، با دوره امام حسن عليه السلام شباهت هاى بسيارى دارد. امام حسين عليه السلام نيز زير نظر بوده است و امويان ، مردم را از تماس با ايشان باز مى داشتند. از اين رو ، به جز يكى دو گزارش از عرضه حديث بر ايشان ، به ما نرسيده است.
1 . حديث سليم از حضرت على عليه السلام كه در ترسيم فضاى حديث و تحديث ، گفته آمد ، بر امام حسن و امام حسين عليهماالسلام عرضه شده است. سليم خود به مدينه مى آيد و حديث را براى آنان باز مى گويد. آن دو مى فرمايند :
صدقت ، حدّثك أبونا عليّ بهذا الحديث و نحن جلوس ، و قد حفظنا ذلك عن رسول اللّه صلى الله عليه و آله كما حدّثك أبونا سواء ، لم يزد فيه و لم ينقص؛ 1 راست مى گويى ، پدرمان حديث را اين گونه براى تو گفت و ما نيز نشسته بوديم. ما اين حديث را از رسول خدا همان گونه به ياد داشتيم كه پدرمان براى تو گفت ، بى هيچ فزونى و كاستى.
2 . واقعه اى كه مى توان به عنوان نمونه اى بر حيات جريان عرضه در زمان امامت امام حسين عليه السلام بدان استشهاد كرد ، عرضه گفته مشهور آن زمان در چگونگى پيدايش اذان است. گرچه اين عرضه را حاكم نيشابورى در زمان امام حسن عليه السلام دانسته است 2 ، ولى در كتاب هاى روايى شيعه ، همچون جعفريات و دعائم الاسلام ، آن را به امام حسين عليه السلام منسوب مى دارند. ما در اينجا نقل صاحب دعائم را مى آوريم.
عن الحسين عليه السلام أنّه سُئل عن قول الناس فى الأذان: إنّ السبب كان فيه رؤيا عبد اللّه بن زيد فأخبر بها النبيّ صلى الله عليه و آله فأمر بالأذان ، فقال الحسين عليه السلام : الوحي يتنزّل على نبيّكم و
