عرضه حديث بر امام جواد عليه السلام
عرضه حديث در اين دوره نيز ، به هر دو شكل كلى و جزئى بوده و براى هر يك از آنها نمونه هايى در دست است. شيعيان و اصحاب استوار و درست انديش ، در اين برهه نيز سنّت حسنه عرضه را پاس داشتند و تأييد امامان را بر ميراث و ذخيره گرانقدر شيعه ، استمرار و اتصال بخشيدند. از اين رو ، مى بينيم على بن مهزيار با وجود عرضه هاى قبلى حديث به وسيله ديگر اصحاب ، و براى پايان دادن به اختلاف فقهاء ، حديث اتمام و قصر نماز در حرم مكّه و مدينه را دوبار بر امام جواد عليه السلام عرضه مى كند. او ابتدا مكاتبه مى كند و سپس در حضور امام از درستى آن جويا مى شود. كلينى و شيخ طوسى اين قضيه را نقل كرده اند ، ۱ كه چون مسئله اى فقهى و دقيق است ، مشتاقان را به كتاب هاى فقهى ارجاع مى دهيم ۲ .
1 . از على بن مهزيار عرضه ديگرى در دست مى باشد كه در همه كتب اربعه ، به يك شكل آمده است ، و از آنجا كه كلينى آن را پس از مكاتبه على بن مهزيار و امام جواد عليه السلام آورده است ، آن را در اين بخش جاى داديم .
مضمون گزارش ، امام را معين نمى كند ، و چون اين عرضه نيز فقهى است ، مانند مورد قبل ، به كتاب هاى حديثى وفقهى ارجاع مى دهيم ۳ .
2 . عرضه مفصّلى كه كشّى آن را گزارش كرده است ، مربوط به شخصى به نام عبدالجبار بن مبارك ، از اهالى نهاوند است كه در جنگى اسير شده و سپس فرار كرده است . او حديثى مى شنود و آن را منطبق با وضعيتش مى يابد. از اين رو ، به خدمت امام جواد عليه السلام مى رسد و حديث را عرضه و وضعيّت خود را شرح مى دهد. امام ، حديث را تأييد و مشكل او را هم حل مى كند. ما در اينجا قسمتى از گزارش را مى آوريم .
1.الكافى ، ج ۴ ، ص ۵۲۵ ، ح ۸ ؛ تهذيب الأحكام ، ج ۵ ، ص ۴۲۸ ، ح ۱۳۳ .
2.الحدائق الناضرة ، ج ۱۱ ، ص ۴۴ ؛ جواهر الكلام ، ج ۱۴ ، ص ۳۳۲.
3.الكافى ، ج ۷ ، ص ۳۶ ، ح ۱ ؛ كتاب من لا يحضره الفقيه ، ج ۴ ، ص ۲۳۷ ، ح ۵۵۶۹ ؛ تهذيب الأحكام ، ج ۹ ، ص ۸ ، ح ۱۳۲ ؛ جواهر الكلام ، ج ۲۸ ، ص ۵۳ .
