93
در پرتوِ حديث

فراوان كتاب هايى با همين نام دانست. كتاب هايى كه نويسندگان و راويان آنها ، گاه از افراد ضعيف شمرده مى شده اند. ۱
كشّى عرضه را اين گونه گزارش مى كند:
داوود بن القاسم: إنّ أبا جعفر۲الجعفرى قال: أدخلت كتاب يوم و ليلة الذى ألّفه يونس بن عبد الرحمن على أبى الحسن العسكرى عليه السلام ، فنظر فيه و تصفّحه كلّه ، ثمّ قال: هذا دينى و دين آبائى ، و هو الحقّ كلّه؛۳داوود بن قاسم جعفرى مى گويد: كتاب يوم و ليلة نگارش يونس را ، نزد امام هادى عليه السلام آوردم. امام در همه صفحات آن به دقت نگريست و سپس فرمود: اين دين من و پدران من است ، و تمام آن حقّ است.

عرضه حديث بر امام حسن عسكرى عليه السلام

با توجه به دوره بسيار كوتاه شش ساله امامت حضرت و حبس ايشان در منطقه نظامى ، نمى توان عرضه هاى متعددى را انتظار داشت ، و از اين رو كمى نمونه ها با وجود بررسى تقريبا تمام احاديث ايشان ، نشانگر ركود جريان عرضه نيست. به عبارت ديگر ، نسبت تعداد احاديث عرضه شده به احاديث نقل شده از ايشان ، كمتر از همين نسبت در احاديث صادقين عليه السلام نيست. چگونگى عرضه ، در اين دوره تفاوتى ندارد ، و در هر دو شكل احاديث منفرد و مجموعه اى صورت گرفته است.

عرضه احاديث منفرد

1 . أحمد بن محمّد بن مطهّر: كتبت إلى أبى محمّد عليه السلام : إنّ رجلاً روى عن آبائك عليهم السلام أنّ رسول اللّه صلى الله عليه و آله ما كان يزيد من الصلاة فى شهر رمضان على ما كان يصلّيه فى سائر الأيّام .

1.اين كتاب ها ، به قصد ترغيب و تنظيم اعمال شبانه روز به رشته تحرير در مى آمده اند ، و تنها نجاشى نزديك به بيست كتاب با همين نام گزارش كرده است ، بنگريد : فهرست نجاشى ، ص ۹۱ ، شماره ۲۲۶ و ۱۲۳ ، شماره ۳۱۸ و ۲۱۴ ، شماره ۵۵۸ و ۳۲۷ ، شماره ۸۳۷ و ... .

2.همان گونه كه نسخه وسائل الشيعة نشان مى دهد ، عبارت (ان أبا جعفر) اضافى است. و اساسا ما راوى ايى به نام أبو جعفر الجعفرى نداريم ، و اگر هم در نسخه اصلى كلمه اى بوده است ، بايد أبوهاشم باشد كه كنيه داوود بن قاسم جعفرى است ؛ وسائل الشيعة ، ج ۲۷ ، ص ۱۰۰ ، ح ۷۵ .

3.رجال كشّى ، ج ۲ ، ص ۷۸۰ ، شماره ۹۱۵.


در پرتوِ حديث
92

هادى عليه السلام شمرده است ، ۱ به مجموعه اى از احاديث شومى و خوبى أيّام دست مى يابد. اگر چه او اين مجموعه را از طريق سلسله راويان اخذ كرده است ، امّا آن را به حضور امام عليه السلام مى برد و مى گويد:
يا سيّدى قد وقع لى اختيارات الأيّام عن سيّدنا الصادق عليه السلام ممّا حدّثنى به الحسن بن عبد اللّه بن مطهّر ، عن محمّد بن سليمان ، عن أبيه ، عن سيّدنا الصادق عليه السلام فى كلّ شهر ، فأعرضه عليك؟
فقال لى: افعل. فلمّا عرضته عليه و صححّته ، قلت له: يا سيّدى ، فى أكثر هذه الأيّام قواطع عن المقاصد لما ذكر فيها من التحذير و المخاوف ... ؛۲
اى سرور من ! مجموعه اختيارات الايام در هر ماه ، از امام صادق عليه السلام از طريق حسن بن مطهر از محمّد بن سليمان از پدرش از امام صادق عليه السلام به دستم رسيده است ، آيا آن را بر شما عرضه كنم؟ امام فرمود: بكن. پس هنگامى كه عرضه كردم و آن را تصحيح نمودم ، گفتم: سرورم! در بيشتر اين روزها ، آن قدر خطرها گفته و تحذير شده كه انسان را از مقاصدش باز مى دارد....
حديث ادامه دارد و امام چاره را در دادن صدقه و ولايت خالصانه اهل بيت مى داند. اين مجموعه ، به دو طريق ديگر هم گزارش شده كه شيخ حرّ عاملى هر دو را در وسائل الشيعه آورده است. ۳ گفته شيخ حرّ در پايان يكى از اين دو ، نشان دهنده بزرگى اين مجموعه است كه سيد بن طاووس آن را در الدروع الواقيه نقل كرده است. ۴
2 . كشّى عرضه ديگرى از اين گونه را گزارش كرده است و آن ، عرضه كتاب يوم و ليلة نوشته يونس بن عبد الرحمان است. اين كتاب ، بارها و بر سه امام بزرگوار عرضه و در همه آنها ، تأييد شده است. ۵ مى توان سبب اين عرضه متعدد و دقّت وسواس گونه را ، تعداد

1.رجال طوسى ، ص ۴۱۵ ، ح ۳ ؛ قاموس الرجال ، ج ۵ ، ص ۳۶۷ ، ح ۳۴۹۸.

2.بحار الأنوار ، ج ۵۰ ، ص ۲۱۵ ، ح ۱ از أمالى ، مفيد ؛ ج ۵۹ ، ص ۲۴ ، ح ۷ از أمالى ، طوسى؛ ج ۵۹ ، ص ۵۶ ، ح ۷ از الدروع الواقيه .

3.وسائل الشيعة ، ج ۱۱ ، ص ۴۰۱ و ص ۴۰۴ ، ح ۲ و ۴ . ۷۹ يا ۲۵۹؟؟؟

4.الدروع الواقيه ، ص ۴۷ ، ۷۹ و ۲۵۹ .

5.در بخش عرضه بر امام جواد عليه السلام نمونه اى آمد ، و در بخش امام حسن عسكرى عليه السلام نيز نمونه هايى مى آيد .

  • نام منبع :
    در پرتوِ حديث
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 304349
صفحه از 410
پرینت  ارسال به