الحديث:

۲۹۷۶.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :العِلُم حَياةُ الإسلامِ و عِمادُ الإيمانِ . ^۱

۲۹۷۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :الإيمانُ و العَملُ أخَوَانِ تَوْأَمانِ و رَفيقانِ لا يَفْتَرِقانِ . ^۲

(انظر) العلم : باب 2786 .

608

الجاهِلُ

۲۹۷۸.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :إنَّ الجاهِلَ مَن عَصى اللّهَ و إنْ كانَ جَميلَ المَنظَرِ عَظيمَ الخَطَرِ . ^۳

۲۹۷۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :الجاهِلُ لا يَعْرِفُ تَقْصيرَهُ و لا يَقبلُ مِن النَّصيحِ لَهُ . ^۴

۲۹۸۰.عنه عليه السلام :الجاهِلُ مَيِّتٌ و إنْ كانَ حَيّا . ^۵

۲۹۸۱.عنه عليه السلام :الجاهِلُ لا يَرْتَدِعُ ، و بالمَواعِظِ لا يَنْتَفِعُ . ^۶

۲۹۸۲.عنه عليه السلام :الجاهِلُ كَزَلَّةِ العالِمِ صَوابُهُ . ^۷

۲۹۸۳.عنه عليه السلام :الجاهِلُ يَسْتَوحِشُ مِمّا يَأنَسُ بهِ الحكيمُ . ^۸

حديث :

۲۹۷۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دانش، [مايه] زندگى اسلام و ستون ايمان است .

۲۹۷۷.امام على عليه السلام :ايمان و عمل دو برادر همزادند و دو رفيق جدا ناشدنى.

608

نادان

۲۹۷۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :نادان كسى است كه خدا را نافرمانى كند هر چند خوش سيما و بلند پايه باشد.

۲۹۷۹.امام على عليه السلام :نادان ، به تقصير (عيب) خود آگاه نيست و نصيحت خير خواهِ خود را [هم] نمى پذيرد.

۲۹۸۰.امام على عليه السلام :نادان مرده است هر چند به ظاهر زنده باشد.

۲۹۸۱.امام على عليه السلام :نادان، نصيحت بردار نيست و پند و اندرز در او كارگر نمى افتد.

۲۹۸۲.امام على عليه السلام :كارِ درستِ نادان، مانند لغزش دانشمند است.

۲۹۸۳.امام على عليه السلام :نادان از آنچه خردمند با آن انس مى گيرد، مى گريزد.

۲۹۷۳.الإمامُ العسكريُّ عليه السلام :الجَهلُ خَصْمٌ . ^۱

606

الجَهلُ وَ الكُفرُ

۲۹۷۴.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :لَو أنَّ العِبادَ حِينَ جَهِلوا وَقَفُوا لَم يَكْفُروا ، و لَم يَضِلّوا . ^۲

۲۹۷۵.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :لَو أنَّ العِبادَ إذا جَهِلوا وَقَفوا لَم يَجْحَدوا ، و لَم يَكْفُروا . ^۳

(انظر) الجهل : باب 608 حديث 2996 و باب : 614 حديث 3042 ، 3043 .

607

العِلمُ وَ الإيمانُ

الكتاب:

وَ يَرَى الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ الَّذِي أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ هُوَ الْحَقَّ وَ يَهْدِي إِلَى صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ» . ^۴

وَ لِيَعْلَمَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَيُؤْمِنُوا بِهِ فَتُخْبِتَ لَهُ قُلُوبُهُمْ وَ إِنَّ اللّهَ لَهادِ الَّذِينَ آمَنُوا إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ» . ^۵

وَ قالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَ الاْءِيمانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِي كِتابِ اللّهِ إِلَى يَوْمِ الْبَعْثِ فَهَذَا يَوْمُ الْبَعْثِ وَ لكِنَّكُمْ كُنْتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ» . ^۶

۲۹۷۳.امام عسكرى عليه السلام :نادانى دشمن [انسان ]است.

606

نادانى و كفر

۲۹۷۴.امام على عليه السلام :اگر بندگان، به گاه ندانستن، [از اظهار نظر] باز مى ايستادند، كافر و گمراه نمى شدند.

۲۹۷۵.امام باقر عليه السلام :اگر بندگان، آن گاه كه نمى دانستند درنگ مى كردند، گرفتار انكار و كفر نمى شدند.

607

دانش و ايمان

قرآن :

«آنان كه از دانش برخوردار شده اند مى دانند كه آنچه از جانب پروردگارت بر تو نازل شده حق است و به راه خداى پيروزمند ستودنى راه مى يابند».

«و تا دانشمندان بدانند كه قرآن براستى از جانب پروردگار توست و بدان ايمان بياورند و دلهايشان بدان آرام گيرد. و خدا كسانى را كه ايمان آورده اند به راه راست هدايت مى كند».

«آنان كه از دانش و ايمان برخوردارند، گويند: شما بر وفق كتاب خدا تا روز قيامت در گور آرميده ايد و اين روز قيامت است و شما نمى دانسته ايد».