۲۲۹۸.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :النَّدَمُ أحَدُ التَّوبَتَينِ . ^۱

۲۲۹۹.عنه عليه السلام :النَّدَمُ على الخَطيئةِ اسْتِغْفارٌ . ^۲

۲۳۰۰.عنه عليه السلام :النَّدَمُ على الذَّنبِ يَمنَعُ مِن مُعاوَدَتهِ . ^۳

۲۳۰۱.عنه عليه السلام :مَن نَدِمَ فقد تابَ، مَن تابَ فقد أنابَ . ^۴

۲۳۰۲.عنه عليه السلام :نَدمُ القلبِ يُكَفِّرُ الذَّنبَ . ^۵

۲۳۰۳.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :كَفى بالنّدمِ تَوبَةً . ^۶

۲۳۰۴.عنه عليه السلام :إسْتَرجِعْ سالِفَ الذُّنوبِ بشِدَّةِ النَّدمِ و كَثرَةِ الاسْتِغْفارِ . ^۷

466

حُسنُ الاعتِرافِ

الكتاب:

وَ آخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلاً صَالِحا وَ آخَرَ سَيِّئا عَسَى اللّهُ أنْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ» . ^۸

الحديث:

۲۳۰۵.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :حُسنُ الاعْتِرافِ يَهدِمُ الاقْتِرافَ . ^۹

۲۲۹۸.امام على عليه السلام :پشيمانى، نيمى از توبه است.

۲۲۹۹.امام على عليه السلام :پشيمانى از گناه، همان آمرزش خواهى است.

۲۳۰۰.امام على عليه السلام :پشيمانى از گناه، مانع تكرار گناه مى شود.

۲۳۰۱.امام على عليه السلام :آن كه پشيمان شود، توبه كرده است، هر كه توبه كند، به سوى خدا بازگشته است.

۲۳۰۲.امام على عليه السلام :پشيمانىِ دل، گناه را مى پوشاند.

۲۳۰۳.امام باقر عليه السلام :براى توبه كردن پشيمانى كافى است.

۲۳۰۴.امام باقر عليه السلام :با پشيمانىِ شديد و آمرزش خواهىِ فراوان، گناهان گذشته را محو كن.

466

اعتراف حقيقى به گناه

قرآن :

«و گروهى ديگر به گناه خود اعتراف كردند[و ]اعمال نيكو را با كارهاى زشت آميخته اند. شايد خدا توبه شان را بپذيرد».

حديث :

۲۳۰۵.امام على عليه السلام :اعتراف راستين، اثر گناه را نابود مى كند.

۲۲۹۳.الإمامُ الصّادقُ عليه السلامـ و قد سُئـلَ عن قولِ اللّهِ عزّ و جلّ:«و لَيستِ التّوبةُ للّذين ......... »ـ: ذلكَ إذا عايَنَ أمْرَ الآخِرَةِ . ^۱

۲۲۹۴.الكافي عن الإمام الصّادق عليه السلام :إذا بَلَغتِ النَّفْس هاهُنا ـ و أشارَ بِيَدِهِ إلى حَلْقِهِ ـ لَم يَكُن للعالِمِ تَوبَةٌ ، ثُمّ قَرَأ: «إنّما التّوبةُ على اللّه للّذين يَعملونَ السُّوءَ بجهالةٍ»^۲ . ^۳

۲۲۹۵.عنه عليه السلام :لا تَنْقَطعُ الحُجّةُ مِن الأرضِ إلاّ أربَعينَ يَوما قَبلَ يومِ القيامةِ ، فإذا رُفِعَتِ الحُجّةُ اُغلِقَتْ أبْوابُ التَّوبَةِ ، و لَم يَنْفَعْ نَفْسا إيمانُها لَم تَكُن آمَنَتْ . ^۴

۲۲۹۶.الإمامُ الرِّضا عليه السلامـ و قد سُئلَ عن عِلّةِ إغْراقِ اللّهِ فِرْعَونَ و قـد آمَنَ بهِ و أقَرَّ بتَوحيـدِهِ ـ:َ لأنَّهُ آمنَ عندَ رُؤيـةِ البَأْسِ ، و الإيمانُ عندَ رُؤيَةِ البَأْسِ غيرُ مَقبولٍ . ^۵

465

النَّدَمُ تَوبَةٌ

۲۲۹۷.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :النَّدَمُ تَوبَةٌ . ^۶

۲۲۹۳.امام صادق عليه السلامـ در پاسخ به سؤال از آيه «كسانى كه كارهاى زشت مى كنند ......... » ـفرمود : آن زمانى است كه امر آخرت را مشاهده كنند.

۲۲۹۴.الكافى :امام صادق عليه السلام با دست خويش به گلوى مباركش اشاره كرد و فرمود: هرگاه جان به اين جا برسد عالِم [راهى به] توبه ندارد. آن گاه اين آيه را تلاوت كرد: «همانا توبه بردن به درگاه خدا براى كسانى است كه نادانسته بد مى كنند».

۲۲۹۵.امام صادق عليه السلام :زمين از حجّت تهى نمى ماند، مگر چهل روز پيش از روز رستاخيز. و چون حجّت برداشته شد، درهاى توبه بسته مى شود و آن گاه، ايمان آوردن كسانى كه تا آن زمان ايمان نياورده باشند سودى ندارد.

۲۲۹۶.امام رضا عليه السلامـ در پاسخ به اين پرسش كه: چرا خداوند فرعون را با آن كه ايمان آورد و به يگانگى او اقرار كرد غرق ساخت؟ ـفرمود : زيرا او هنگامى ايمان آورد كه عذاب را مشاهده كرد و ايمان آوردن به هنگام مشاهده عذاب پذيرفته نيست.

465

پشيمانى ، توبه است

۲۲۹۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :پشيمانى، توبه است.