۲۰۰۱.عنه عليه السلام :علاَمةُ العِيّ : تَكْرارُ الكلامِ عند المُناظَرةِ ، و كَثْرةُ التَّبَجُّحِ (التَّنَحنُحِ) عند المُحاوَرةِ . ^۱

۲۰۰۲.عنه عليه السلام :إنّا لاَُمَراءُ الكلامِ ، و فينا تَنَشَّبَتْ عُروقُهُ و علَينا تَهَدَّلَتْ غُصونُهُ . ^۲

۲۰۰۳.عنه عليه السلام :لا تَجعَلْ ذَرَبَ لِسانِكَ على مَن أنطَقَكَ ، و لا بَلاغةَ قولِكَ على مَن سَدَّدَكَ . ^۳

۲۰۰۱.امام على عليه السلام :تكرار كردن كلام به هنگام مناظره و كثرت خود ستايى (صاف كردن راه گلو و سينه) هنگام گفتگو، نشانه درماندگى در سخن است.

۲۰۰۲.امام على عليه السلام :ماييم اميران سخن؛ رگ و ريشه هاى سخن در ما دويده و شاخه هاى آن بر ما آويخته است.

۲۰۰۳.امام على عليه السلام :تيزى زبانت را سوى كسى كه به تو سخن گفتن آموخته است نشانه مرو و نه شيوايى سخنت را سوى كسى كه تو را استوارى بخشيده است.

۱۹۹۵.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ اللّهَ لَيُبغِضُ الرَّجُلَ البَليغَ الّذي يَلعَبُ بلِسانِهِ كما تَلعَبُ الباقِرَةُ . ^۱

۱۹۹۶.عنه صلى الله عليه و آله :لَعَنَ اللّهُ الّذين يُشَقِّقونَ الخُطَبَ تَشْقِيقَ الشِّعْرِ . ^۲

۱۹۹۷.عنه صلى الله عليه و آله :سيَكونُ قَومٌ يأكُلونَ بألْسِنَتِهِم كما تأكُلُ البَقرُ مِن الأرضِ . ^۳

۱۹۹۸.عنه صلى الله عليه و آله :شِرارُ اُمَّتي : الثَّرْثارُونَ و المُتَشَدِّقونَ المُتَفَيْهِقونَ ، و خِيارُ اُمّتي أحاسِنُهُم أخْلاقا . ^۴

(انظر) كنز العمّال : 3 / 561.

394

النَّوادِرُ

۱۹۹۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :آلةُ البَلاغةِ قلبٌ عَقولٌ و لِسانٌ قائلٌ . ^۵

۲۰۰۰.عنه عليه السلام :رُبَّما خَرِسَ البَليغُ عن حُجّتِهِ ، رُبَّما اُرْتِجَ على الفَصيحِ الجوابُ . ^۶

۱۹۹۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند از مرد سخن آور زبان بازى كه مانند گاو با زبان خود بازى مى كند، نفرت دارد.

۱۹۹۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :نفرين خدا بر كسانى كه در سخنرانى ريز پردازى مى كنند، گويا كه مو مى شكافند!

۱۹۹۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بزودى مردمى خواهند آمد كه همان گونه كه گاو از زمين علف مى خورد، با زبانهاى خود مى خورند (هر رطب و يابسى را به هم مى بافند).

۱۹۹۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بدترين افراد امّت من پُر گويان و كسانى هستند كه بى پروا زبان مى گشايند و زياده گويى مى كنند، و بهترين افراد امّتم نيك خوترين آنهايند.

394

گوناگون

۱۹۹۹.امام على عليه السلام :ابزار بلاغت، دل دانا و زبان گوياست.

۲۰۰۰.امام على عليه السلام :بسا كه بليغ در استدلال خويش گنگ مانَد و بسا كه فصيح در پاسخ درمانَد.